در دهه‌های اخیر، استفاده از تجربیات تعاملی و شبیه سازی شده مانند واقعیت افزوده، واقعیت ترکیبی و واقعیت مجازی، تجربه تازه‌ای از دنیای پیرامونی را مقابل انسان قرار می‌دهد.

توسعه این فناوری‌ها، انگیزه پژوهشگران، فعالان فناور و دانشگاهیان را برای بررسی عملکردهای شناختی و حرکتی به کمک فناوری‌های دیجیتال افزایش داده است.

استفاده از فناوری‌های دیجیتال در علوم شناختی

بهزاد دانایی پژوهشگر علوم و فناوری‌های شناختی با بیان این‌که پیوند فناوری‌های پیشرفته و دانش شناختی تجربه‌های تازه‌ای را فراروی بیماران قرار می‌دهد، در این باره توضیح می دهد: بیماران پس از آسیب‌های مغزی یا دارای عارضه‌های شناختی با کمک این فناوری‌ها می‌توانند به تجربه تازه‌ای از زندگی برسند. پژوهش‌هایی با استفاده از واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی مورد مطالعه قرار گرفته است که روند فعالیت‌های حرکتی، جسمی و حسی در بیماران را تغییر می‌دهد و در حال تبدیل شدن به یک مرز جدید حوزه علوم اعصاب شناختی و مطالعات روان‌‌شناسی است.

فناوری‌های واقعیت

مجموعه وسیعی از فناوری‌های دیجیتال مرتبط با در مطالعات مربوط به خودآگاهی حرکتی و جسمانی ، احساس مالکیت بدن، احساس اختیار، توجه و اختلالات بینایی با استفاده از این فناوری مورد مطالعه قرار گرفته است. آن‌طور که این پژوهشگر حوزه علوم و فناوری‌های شناختی بیان می‌کند، این رویکردهای نوآورانه می تواند درک فعلی ما از حرکت و درمان را به میزان قابل توجهی افزایش دهد و ممکن است بر ارائه رویکردهای جدید و مداخلات درمانی تأثیر به‌سزایی داشته باشد.

در پژوهش‌های مختلف، پتانسیل واقعیت مجازی، واقعیت ترکیبی و افزوده در ایجاد ابزارهای جدید کمک کننده به افراد سالم و مبتلا به اختلالات عصبی دستاوردهای مطلوبی به همراه داشته، ادامه می‌دهد: بیماران دارای عارضه‌های عصبی مانند سکته مغزی، دیستونی،پارکینسون، اوتیسم و سایر اختلال‌های عصب شناختی از جمله افرادی هستند که در این پژوهش‌ها مورد مطالعه قرار گرفتند. حاصل این پژوهش‌ها، استفاده از ابزارهای فناورانه‌ برای ایجاد درک و تجربه بهتر زندگی در این بیماران است.

حوزه‌های روان‌شناسی شناختی، روان‌شناسی عصبی، علوم اعصاب در پیوند با علوم و فناوری‌های رایانه می‌تواند این تجربه تازه را به واقعیت تبدیل کنند. تعامل متخصصان دانش میان‌رشته‌ای و فناوری‌های همگرا، می‌تواند بسط دهنده تعامل‌های سازنده و توسعه دهنده روش‌های مورد استفاده برای کمک به عارضه‌عای عصب شناختی باشد.

برای ارتقای روشهای توانبخشی، می‌توان با تأکید بر استفاده از ظرفیت بالقوه فناوری‌های دیجیتال در بیمارستان‌ها و خانه، روش‌های درمانی خودگردان و از راه دور را توسعه داد. این سازوکار درمانی به سرعت درمان، کاهش خطرات ناشی از رفت و آمدها و همچنین تمرکز بیش‌تر بر فرآیندهای درمان و توان‌بخشی کمک می‌کند.

حمایت از پژوهش‌ و فناوری

ستاد توسعه علوم و فناوری‌های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با اهمیت‌بخشی به رویکرد همگرایی دانش و فناوری‌ها، راه را برای توسعه پژوهش‌های ناظر به استفاده از فناوری‌های دیجیتال در حوزه علوم و فناوری‌های شناختی هموار کرده است.

در فراخوان حمایتی اعلام شده از سوی این ستاد برای سال جاری، اولویت‌هایی مانند طراحی و ساخت الکترودهای ثبت سیگنال های عصبی و تحریک سلول های عصبی، مدیریت شناختی، روش‌های تشخیص و غربالگری، توانبخشی شناختی اختلالات تکاملی یا عصب تحولی و سایر اختلالات روانپزشکی به کمک فناوری‌ها مورد توجه قرار گرفته است تا زمینه توسعه روش‌ها، محصولات فناورانه و خدمات این حوزه ایجاد شود.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#24