با شیوع ویروس کرونا و جهش‌هایی که در آن صورت گرفت، مشکلات بسیاری برای جامعه جهانی به وجود آمد و سلامت انسان تهدید جدی را تجربه کرد به طوری‌که پس از ماه‌ها همچنان با این بیماری دست و پنجه نرم می‌کند.

جهش یکی از بخش‌های جدا نشدنی چرخه زندگی ویروس‌ها است. فراوانی جهش‌های ویروسی نشان‌دهنده این است که چرا واکسن‌های آنفلوانزا سالانه تولید می‌شود. بنابراین، می‌توان انتظار داشت که مشابه این اتفاق را در مورد ویروس کرونا مشاهده کنیم.

ویروس کرونا نیز جهش‌های مختلفی را پشت سر گذاشته است و نوع جهش یافته آن در برخی از کشورها چالش‌های جدی ایجاد کرده است، به طوری‌که آفریقای جنوبی و برزیل با مشکلات جدی‌تری مواجه شده‌اند.

نوع جهش یافته ویروس‌ها قابلیت سرایت بیش‌تری دارند و در حالی که بحث‌های زیادی در مورد کارایی واکسن در رابطه با انواع جدید و جهش یافته ویروس کرونا وجود دارد، اما خوشبختانه به نظر نمی‌رسد که این جهش‌ها با افزایش مرگ و میر ارتباط داشته باشد.

حتی با اطلاع‌رسانی‌هایی که انجام شده ‌است، باز هم این احتمال وجود دارد که ویروس کرونا یا نسخه‌های جهش یافته به راحتی از طریق دست کشیدن روی سطح دست بین مردم منتقل می‌شود.

در حالی‌که تمیز کردن سطوح افزایش یافته و این کار راهی برای کاهش انتقال ویروس محسوب می‌شود، بسیاری از میکروب‌ها و ویروس‌هایی که روی سطوح می‌نشینند برای مدت زمان قابل توجهی زنده می‌مانند و فقط با یک تماس می‌توانند حرکت کرده به راحتی در اماکن مختلف جابه‌جا شوند.

ضرورت عاری بودن سطوح از آلودگی

دستورالعمل‌های گوناگونی برای حفظ سلامتی و جلوگیری از شیوع ویروس منتشر شده است که همگی بر پاکیزگی دست‌ها و سطوح تاکید دارند. یکی از بخش‌های مهم این راهنما، تمیز کردن محل کار، سکونت و اشیا است تا با این کار انتقال ویروس با لمس سطوح آلوده به حداقل برسد. استفاده از ضدعفونی‌کننده‌های محیطی و پاک‌کننده‌های موثر به عنوان یکی دیگر از راه‌کارها برای جلوگیری از شیوع ویروس توصیه شده است.

نانوپوشش‌ها و پاکیزگی دائمی

آیا تمیز کردن منظم به تنهایی می‌تواند از انتقال ویروس‌ها از روی سطوح قابل لمس جلوگیری کند؟ یافته‌های علمی نشان می‌دهد ضد عفونی کردن مکرر سطوح نه تنها دشوار است، بلکه به تنهایی کافی نیست، مگر این که سطوح خود قادر به از بین بردن آلودگی باشند.

چنین کاری در حالت عادی شاید مقدور نباشد اما استفاده از نانوپوشش‌های ضدمیکروب می‌تواند برای این کار مفید باشد. به‌عنوان مثال، فرمولاسیون ساخته شده از محلول مبتنی بر دی‌اکسید سیلیسیم که به سطوح متصل می‌شود و یک پوشش نانومقیاس را تشکیل می‌دهد می‌تواند آلودگی‌های چسبیده به سطح را از بین ببرد. چنین سطوحی با داشتن برجستگی‌های نانو می‌تواند عوامل بیماری‌زا را از بین ببرد.

در طول روز، قطرات و ذرات آلوده روی سطوح فرود می‌آیند و هر تماسی با این سطح می‌توان زمینه‌ساز انتقال بیماری شود. اگرچه این قطره‌ها و سطوح ممکن است حاوی ویروس کرونا نباشند، اما عوامل بیماری‌زای خطرناک دیگری را منتقل کنند.

ساختارهای نوک‌تیز نانومقیاس در نانوپوشش می‌تواند دیواره و غشای سلول میکروب‌ها را سوراخ کند و باعث از بین رفتن و خنثی شدن آن‌ها شود، بنابراین، از تکثیر یا انتقال آن به فرد بعدی برای لمس سطح جلوگیری می‌کند.

فعالیت دانش‌بنیان‌ها در حوزه پوشش‌های نانویی

در حال حاضر شرکت‌های دانش‌بنیان با حمایت ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، موفق شده‌اند شکل تازه‌ و نوآورانه‌ای از پوشش‌های سطحی از جمله رنگ‌ها، کف‌پوش‌ها، دیوارپوش‌ها و دیگر انواع پوشش‌ها را با قابلیت ضد میکروبی و ضدعفونی‌کنندگی عرضه کنند و به مرحله تجاری‌سازی برسانند.

با استفاده از فناوری نانو در تولیدات این شرکت‌ها، کیفیت انواع پوششهای صنعتی، ساختمانی، دریایی و اتومبیلی به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. این پوشش‌ها علاوه بر خاصیت ضد میکروبی از خاصیت‌های دیگری مانند افزایش مقاومت به خوردگی، خاصیت ضد حریق، خاصیت ضد خش، ضد جلبک بودن و افزایش مقاومت به اشعه UV برخوردار هستند.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/24