معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تدارک بستری مناسب برای ارتقای آینده ‌نگاری و رشد تفکر آینده‌ نگر در تمام سطوح جامعه است.این برنامه درصدد است با ایجاد درک عینی در ارتباط با آینده و تغییرات آن، همگرایی در خصوص اتخاذ راهبردها و سیاست ‌ها در سطح ملی، ایجاد مکانیزم هشداردهی نسبت به تغییرات آینده و در نتیجه، مشارکت خصوصی و دولتی در طراحی راه‌ حل‌ ها و پرداختن به اولویت‌ های ملی، آینده‌ ای روشن ‌تر را برای کشور رقم بزند.

با توجه به این اهداف و ضرورت‌ ها، با تلاش ‎های صورت گرفته، سکانداری برنامه ‎های آینده ‌نگاری ملی کشور بر عهده معاونت علمی ‌و‌ فناوری ریاست جمهوری قرار داده شد که با فعال‌ سازی دبیرخانه برنامه در سال 94 و با طرح‌ ریزی مدل بومی و ملی، در حال حاضر با تشکیل کمیته‌ های مدیریت طرح و مشخص شدن برنامه ‌های اجرایی و زمان بندی هر کمیته، این طرح با همکاری سایر دستگاه‌ ها و نهادهای محور در حال انجام است.

برنامه ریزی با راه حل های فناورانه

شروع و ایده اجرای برنامه ملی آینده نگاری را باید در معاونت سیاست ‌گذاری و ارزیابی راهبردی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری دانست که در ابتدای امر و با انجام مطالعات اولیه، گام‌ های نخستین اجرای این طرح برداشته شد.

رویکرد این برنامه، چیزی به مراتب فراتر از تهیه لیستی از فناوری ‌های ممکن و قابل ظهور در آینده و ارائه آن به عنوان انتخاب ‌های سیاستی جهت مطالعه است.هدف این طرح، گفتمان ‌سازی و درگیر نمودن سطوح مختلف جامعه در شناسایی موضوعات و چالش‌ هایی است که می ‌توان با راه ‌حلی فناورانه و وجود هوشمندی لازم، نسبت به استفاده از فرصت ‌ها و مقابله با تهدیدهای آن برنامه‌ ریزی و اقدام کرد.

در این برنامه تلاش می‌ شود گفتمان مبتنی بر دانش و ایجاد آگاهی در مورد تغییرات و مسائل آینده که جامعه با آن مواجه خواهد شد، در میان ذی‌ نفعان مختلف شکل گیرد.

تغییر مدل های فکری جامعه

یکی از مهم ترین رویکردهایی که مدنظر دبیرخانه این برنامه قرار دارد، توجه به ذی ‌‌نفعان مختلف و در نظر داشتن نیازهای مختلف هر یک از این سطوح است.

بر اساس بررسی ‌های صورت گرفته توسط دبیرخانه که از مطالعات تطبیقی و همچنین نتایج جلسات خبرگانی حاصل شده است، ذی ‌نفعان مختلف در چهار گروه اصلی دسته ‌بندی شده‌ اند.

چهار سطح از مخاطبین این برنامه شامل جامعه عمومی، جامعه فعالان اقتصاد دانش‌ بنیان شامل صنعت ‌گران، دانشگاهیان و پژوهشگران، شرکت‌ ها، دانشگاه ‌ها، نهادهای تحقیقاتی و سازمان‌ها و نهادهای سیاست‌ گذاری، مخاطبان اصلی برنامه ملی آینده ‌نگاری هستند.

این برنامه به دنبال تدوین برنامه ‌های راهبردی و یا تدوین اسناد بالادستی در بخش‌های مختلف نیست.چرا که متولیان این بخش ‌ها در کشور مشخص بوده و جایگاه معاونت علمی و فناوری نیز تسهیل گری و بسترسازی برای خلق اقتصاد دانش‌ بنیان و شکل ‌گیری فضایی برای اکوسیستم کارآفرینی فناورانه است.

مسیر آینده نگاری، رساندن جامعه به یک فکر روشن است. بنابراین اگر به دنبال ایجاد اقتصاد فناوارنه هستیم، باید مدل های فکری جامعه را تغییر دهیم.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#