ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یکی از نهادهایی بود که تا سال 96 به عنوان یکی از پایه‌های اصلی در حوزه شناسایی، نگهداری، ثبت، حفاظت، پایش و احیای منابع ژنتیکی و دانش سنتی مرتبط با آنها ایفای نقش می‌کرد اما از این تاریخ به بعد این کار به وزارتخانه‌های جهاد کشاورزی، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان حفاظت محیط‌زیست سپرده شد.

این ستاد نیز پس از آن موظف به انجام ماموریت تجاری‌سازی ذخائر ژنتیکی شد و در این حوزه نیز اقدامات موثر و مفیدی انجام داد. یکی از این اقدامات، ارتقای بهره‌برداری اقتصادی از ذخائر ژنتیکی به عنوان ثروت ملی در کشور است. بر همین اساس نیز با تلاش این ستاد 7 گونه جانوری و گیاهی بومی کشور برای تحقق این هدف انتخاب شد.

1.مرغ بومی

این گونه جانوری بومی در کشور یکی از گزینه‌هایی است که برای این کار انتخاب شده است. مرغ بومی، یکی از فراوان ترین انواع و گونه های طیور است که روستائیان به شدت از تولید و پرورش آن استقبال می‌کنند. این گونه از مرغ ها تا حد زیادی در برابر انواع بیماری‌های مخصوص طیور مقاوم است و با انواع سیستم اداره و کنترل و پرورش مرغ سازگاری دارند. همچنین، تخم این مرغ‌ها بسیار مغذی است و خواص زیادی دارد و در نتیجه ارزش و سود آوری آن هم بالاتر و بیشتر است.

ستاد در تلاش است تا با شناسایی بازارهای مناسب فروش این گونه جانوری، ارزش اقتصادی آن را افزایش دهد.

2.گاندو

برنامه حفاظت و بهره برداری از گاندو در چابهار نیز یکی از برنامه‌هایی است که ستاد برای افزایش بهره‌برداری اقتصادی از ذخائر ژنتیکی در کشور کاندید کرده است. گاندو یا تمساح پوزه کوتاه نوعی کروکودیل بومی ایران و پاکستان است. این حیوان بزرگ‌ترین خزنده در هر دو کشور به حساب می‌آید که طی ۶۵ میلیون سال گذشته تغییرات کمی کرده است. گاندو تنها تمساحی است که به‌طور طبیعی در ایران زندگی می‌کند.

این گونه جانوری قرار است با حمایت‌های معاونت علمی و فناوری به چرخه اقتصادی کشور ورود کند.

3. اسب کاسپین

پرورش اسب کاسپین برنامه بعدی معاونت علمی و فناوری در این حوزه است. اسب کاسپین یا اسبچه خزر که به عنوان اسب ایرانی یا اسب آمل نیز شناخته می شود قدیمی‌ترین نژاد اسب موجود در جهان است که پنج دهه قبل فقط در ایران وجود داشت. این نژاد اصیل ایرانی با اجرای برنامه‌ای ملی در کشور توسعه خواهد یافت.

4. کدو آجیلی

تهیه، تولید و معرفی ارقام هیبرید کدو آجیلی از طریق سلکسیون و دورگ‌گیری برنامه‌ای است که به ارتقای بهره‌وری اقتصادی ذخائر ژنتیکی در کشور کمک می‌کند. این گونه گیاهی خواص زیادی در کشور دارد و حفظ آن ضروری است.

5. نوغان

تولید ابریشم و لاین کرم ابریشم نیز محصول بعدی در این برنامه است. امروز نوغان‌داری بدل به صنعتی خانگی در کشورهایی چون برزیل، جمهوری خلق چین، فرانسه، هند، ایتالیا، ژاپن، کره و چین شده است. این گونه جانوری مزایای اقتصادی زیادی به همراه دارد که می توان با توسعه کشت آنها، گامی برای شکوفاسازی اقتصاد کشور برداشت.

6. گردو

تامین هسته‌های اولیه سالم چهار رقم جدید گردو با هدف ایجاد واحدهای پیش‌تکثیر و باغ مادری (ارقام چالدران، الوند، کاسپین و پرشیا) نیز در این برنامه گنجانده شده است. این کار نیز با استفاده از توان تخصصی فعالان این حوزه اجرایی خواهد شد.

7. بز مرخز

این گونه جانوری مناسب برای تولید الیافی به نام موهر ( مناسب برای تولید لباس کردی) است. این جانور برای تولید شیر، گوشت و موهر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23