حمل‌ونقل یکی از صنایع کاربردی و همه‌گیر در دنیا است و همه به نحوی با این صنعت به شکلی روزمره سر و کار دارند. این صنعت رو به رشد جهانی با ترفندهای فناورانه و به کمک فناوری‌های اطلاعات و ارتباطات روندی هوشمندانه را در پیش گرفته است. در ایران هم این کار با ورود شرکت‌های دانش‌بنیان، آغاز شد و همچنان با شتاب پیش می‌رود.

تاکنون 13 شرکت به حوزه جابجایی هوشمند مسافر ورود کرده‌اند. شرکت‌هایی که با اتکا به توان دانشی و تخصصی خود به دنبال اجرایی و عملیاتی کردن فناوری‌هایی هستند که نقشی تاثیرگذار در پیاده‌سازی سامانه‌های اطلاع‌رسانی هوشمند مسافر و انواع نرم‌افزارهای مسیریابی دارند. این شرکت‌ها با حمایت ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خدمات خود را به جامعه عرضه می‌کنند.

1. مدیریت ناوگان حمل و نقل جاده‌ای داخلی و بین‌المللی

شرکت ارتباطات کنترل فراگستر یکی از شرکت‌هایی است که به این حوزه ورود کرده است. شرکتی که از سال ١٣٨١ فعالیت خود را در بحث مدیریت ناوگان آغاز کرده و تاکنون بیش از 24 هزار ناوگان حمل‌ونقل جاده‌ای داخلی و بین‌المللی را تحت پوشش سیستم خود قرار داده است.

راهکار جامع این شرکت، تحت عنوان سیستم جامع ردیابی آنلاین فراگستر، دربرگیرنده تمامی وجوه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری است که برای پیاده‌سازی و راهبری مدیریت ناوگان مورد نیاز است. در این سیستم، موقعیت هر یک از ناوگان شرکت‌های عضو پس از نصب سخت‌افزارهای لازم، از طریق ماهواره‌های مکان‌یابی پی‌درپی شناسایی شده است و مشخصات آن با استفاده از بستر مخابراتی به مرکز داده‌‌های سیستم جامع ردیابی آنلاین فراگستر منتقل می‌شود.

2. سفری هوشمند با کنسول چند رسانه‌ای

امیدان منظومه گسترش اطلاعات هم شرکت دیگری است که برای پیاده‌سازی سامانه‌های اطلاع‌رسانی هوشمند مسافر و انواع نرم‌افزارهای مسیریابی اقدام کرده است. این شرکت به عنوان يكی از مجموعه‌های پيشرو در حوزه فناوري‌های نوين قابليت توليد محصولات يكپارچه در كلاس جهانی با كيفيت تضمين شده در زمينه‌های شبيه‌سازی و سيستم‌های نمايش را دارا است.

کنسول چندرسانه ای یکی از محصولات این شرکت است. این تجهیزات به منظور آرامش و آسایش در حین سفر برای مسافران طراحی شده است و مسافران می توانند از این سامانه به عنوان سرگرمی و تفریح استفاده کنند. این نمایشگر به صورت انفرادی در اختیار هر یک از مسافران قرار می گیرد و با بهره گیری از صفحه نمایش لمسی 10.1 و یا 15.6 اینچی خود قابلیت استفاده از محتواهای سمعی و بصری را به کاربر می دهد. این سامانه شامل امکاناتی نظیر پخش فیلم، موسیقی، کتاب الکترونیک، بازی، احضار مهماندار، آشنایی با سرویس های موجود، نمایش اطلاعاتی نظیر موقعیت فعلی بر روی نقشه، سرعت فعلی، فاصله و زمان رسیدن تا توقف بعدی و یا مقصد، شرایط آب وهوایی مقصد، اوقات شرعی و دمای بیرون است.

3. طراحی نقشه‌ای با جزییات کامل از سراسر ایران

نقشه و مسیریاب فارسی و هوشمند بلد شرکت دیگری است که در این حوزه فعالیت می‌کند. این نرم‌افزار  با نقشه‌ای پرجزئیات از سراسر ایران در مسیریابی سریع و به‌صرفه به کاربران کمک می‌کند. بلد با در نظر گرفتن ترافیک آنلاین و کمترین زمان رسیدن به مقصد، به‌صرفه‌ترین مسیر رو به آنها پیشنهاد می‌دهد در سریع‌ترین زمان ممکن به مقصد برسند.

4. پیدا کردن جای پارک بدون فوت وقت

بی پارک نرم‌افزار دیگری است که در این حوزه طراحی شده است. این اپلیکیشن ارایه آنلاین پارکینگ خودرو در تهران و شهرهای بزرگ را ارائه می‌دهد. با «بی پارک» می توانید از انواع پارکینگ‌هایی که در اطراف شما وجود دارد استفاده کنید. این نرم‌افزار تلاشی است برای هوشمندسازی حمل‌ونقل در کشور.

5. مدیریت هوشمند رانندگان تاکسی

پیشگامان جابجایی راشا این نرم‌افزار پیشرفته‌ترین سامانه درخواست هوشمند وسیله نقلیه در ایران است که به نمایندگان و سازمان‌های تاکسیرانی این امکان را می‌دهد تا رانندگان خود را آنلاین کنند و درخواست مسافران را هوشمندانه به سمت آنها هدایت و مدیریت نظارت بر آنها را مکانیزه کنند.

6. مسیریابی رایگان

مسیریاب «دال» هم یک نرم‌افزار رایگان و کاربردی است که مسیریابی را برای کاربران آسان می‌کند، این نرم‌افزار هم به دنبال هوشمندسازی حمل‌ونقل شهری است و خدمات مختلفی مبتنی بر فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات ارائه می‌کند.

7. رصد تاکسی‌های درخواستی

«راد هوش‌افزا» هم مجموعه‌ای مستقر در در پارک علم و فناوری استان آذربایجان شرقی است که در حوزه  انفورماتیک و مکاترونیک فعالیت می‌کند. این مجموعه با ایجاد سیستم اتوماسیون تاکسی اینترنتی ساتار اقدام به فراهم کردن شرایط مانیتورینگ آنلاین تاکسی‌ها، امکان درخواست تاکسی با تلفن و موبایل توسط مسافر، انجام کلیه امور اداری و مالی آژانس تاکسی تلفنی و غیره کرده است.

8. آسان‌سازی دسترسی کاربران به اطلاعات و سرویس‌های‌ مکانی

هسته‌ اولیه شرکت سازه‌های اطلاعاتی راژمان در پارک علم و فناوری خراسان با هدف تولید و توسعه سیستم‌های اطلاعاتی مبتنی بر وب ایجاد شد. این شرکت با توجه به فراگیر شدن دسترسی کاربران به نسل جدید فناوری‌های موبایل، تقاضا برای دسترسی به سرویس‌های جدید، متناسب با قابلیت‌های متعدد این ابزارها را هدف گرفته است. یکی از حوزه‌هایی که بر پایه فناوری‌های جدید همراه در سطح جهان بسیار مورد توجه قرار گرفته، سرویس‌های شهروندی-گردشگری مبتنی بر موقعیت مکانی ارائه می‌کند. هدف از ارایه‌ این سرویس‌‌ها آسان‌سازی دسترسی کاربران به اطلاعات و سرویس‌های‌ مکانی، متناسب با نیاز و موقعیت‌ جاری آنها است.

9. طراحی پمپ بنزین‌های هوشمند

طراحان کنترل شرق با هدف ایجاد کسب و کار در حوزه های فناوری اطلاعات، الکترونیک و اتوماسیون صنعتی در سال ۸۲ تأسیس شد و آغاز به کار کرده است. یکی از اقدامات این شرکت، طراحی و ساخت نخستین پمپ بنزیـن هوشمند کشور مبتنی بر فنـاوری کارت های بدون تماس برای صنایـع دفاع استان خراسان است. همچنیـن این شرکت با طراحـی، تولید و اجرای اولین سامانه کارت بلیت هوشمند در ایران برای سازمان اتوبوسرانی تبریز تلاش دیگری در این حوزه را به ثمر رسانده است.

10. جابجایی هوشمند در کلان شهرها

شرکت کبری سامانه هم سال 91 کار خود را با طراحی و تولید سامانه های تحت وب مکان محور آغاز کرد. این شرکت هم خدمات مختلف خود را در حوزه جابجایی مسافر و هوشمندسازی این کار متمرکز کرده است.

11. مدیریت مصرف سوخت

«لوجیکو» هم راه‌کارهای هوشمند لجستیک است. نرم‌افزار مدیریت ناوگان و مدیریت ارسال سفارشات لوجیکو با رهگیری و نظارت، ارائه‌ گزارشات تحلیلی، برنامه‌ریزی و تحلیل سفارشات و مشتریان هزینه‌های جاری و مصرف سوخت کاربران را مدیریت می‌کند و کاهش می‌دهد.

12. پیدا کردن مسیرهای کم ترافیک

نقشه و مسیریاب «نشان» هم نرم‌افزار دیگری است که در این حوزه طراحی شده است. این نرم‌افزار با استفاده از جی‌پی‌اس و در نظر گرفتن ترافیک آنلاین مانند نمونه‌های خارجی(ویز و گوگل مپ) سریع‌ترین و کم‌ترافیک ترین مسیر را به کاربران پیشنهاد و در طول مسیر هشدار نزدیک شدن به دوربین کنترل سرعت،‌ پلیس را به شما اعلام می‌کند.

امکاناتی مانند اعلام سرعت‌گیرهای مسیر، مسیریابی با در نظرگرفتن طرح‌های ترافیک و کنترل آلودگی هوا، مسیریابی ترکیبی اتوبوس، مترو، مسیریابی موتور باعث شده «نشان» برای بسیاری از کاربران ایرانی، از جمله رانندگان تاکسی‌های اینترنتی(اسنپ و تپسی) مزیت‌های اختصاصی بسیاری به نسبت سایر سرویس‌های نقشه و مسیریاب‌ داشته باشد.

13. مدیریت ناوگان اتوبوسرانی

«ویراتک شریف» هم با طراحی سامانه ره‌تک در تلاش است تا  بهترین محصولات را در حوزه خدمات مبتنی بر مکان و حمل و نقل هوشمند ارائه دهد. این واحد توانسته است در اندک زمانی سامانه مدیریت ناوگان پخش و سامانه‌ هوشمند مدیریت ناوگان اتوبوس‌رانی را با قابلیت‌های کامل و منحصر به فرد عملیاتی کند. پس از آن به پشتوانه همکاری دانشگاه صنعتی شریف با شهرداری تهران، سامانه مسیریاب حمل و نقل عمومی شهر تهران با قابلیت مسیریابی از طریق مترو، اتوبوس و تاکسی توسط این مجموعه پیاده‌سازی شد و به بهره‌برداری رسید.

سیستم‌های کهن و قدیمی حمل‌ونقل در دنیا منسوخ شده است و شرکت‌های فناور به دنبال اجرایی کردن نرم‌افزارهایی هستند که بتوانند این صنعت ملی و بین‌المللی خود را توسعه دهند. نظامی نوآورانه و مبتنی بر نرم‌افزارهای اطلاعات و ارتباطات که برای هوشمندسازی و بهینه کردن این سیستم‌ها. بر همین اساس هم چند سالی است که ایران با استفاده از تجربیات جهانی به حوزه هوشمندسازی حمل‌ونقل ورود کرده است. یکی از این حوزه‌ها بخش جابجایی مسافران و طراحی سامانه‌های اطلاع‌رسانی هوشمند مسافر و انواع نرم‌افزارهای مسیریابی است. همه این تلاش‌ها هم در نهایت به ارائه خدماتی آسان‌تر، باکیفیت‌تر و بهتر به کاربران و جامعه منتهی می‌شود.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/23