این دستگاه کوچک که به باطری قلب معروف است به گفته علی رسولی مدیر ترویج و فرهنگ‌سازی مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا، برای کسانی از آریتمی یا بی‌نظمی تعداد ضربان رنج می‌برند، بسیار کاربردی است و با کاشت در زیر پوست قفسه سینه، این مشکل حاد قلبی را برطرف می‌کند. این دستگاه به تقلید عملکرد سیستم الکتریکی طبیعی قلب پرداخته و خلاء موجود را برطرف می‌کند.

کاهش خطر مرگ

فارغ از این عملکرد، ضربان‌ساز برای درمان اختلالاتی چون حملات غش، نارسایی احتقانی قلب و حتی بیمارانی که عضله قلب آنها به‌طور غیرطبیعی ضخیم می‌شود نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اهمیت این دستگاه کوچک زمانی بیشتر می‌شود که بدانیم بر اثر بی‌نظمی تعداد ضربان، قلب ممکن است قادر به پمپاژ خون به بدن نباشد که در نتیجه چنین شرایطی، این وضعیت می‌تواند علائمی مانند خستگی، تنگی‌نفس یا غش را ایجاد کند. نوع شدید این بی‌نظمی می‌تواند به اندام‌های حیاتی بدن آسیب رسانده و حتی ممکن است باعث از دست دادن آگاهی و یا مرگ شود.

مسبب انقباض قلب

عموما ضربان‌سازها از دو بخش مولد پالس و لیدها تشکیل می‌شوند. مولد پالس، مشتمل بر باتری و یک کامپیوتر کوچک است و زیر پوست سینه قرار می‌گیرد. لیدها سیم‌هایی هستند که از طریق سیاهرگ‌ها به قلب رسیده و در عضله قلب کاشته می‌شوند. آنها تکانه‌هایی را از مولد پالس به عضله قلب فرستاده و فعالیت الکتریکی قلب را دریافت می‌کنند. به این ترتیب، هر تکانه موجب انقباض قلب شده و ضربان را با سرعت نرمال، افزایش می‌دهد.

هوشمندسازی ضربان‌سازها

فناوری جدید به حوزه ضربان‌سازها نیز رسوخ کرده است. در شرایط عادی، اگر ضربان قلب خیلی آهسته باشد، این دستگاه، سیگنال‌های الکتریکی را به قلب می‌فرستد تا ضربان را اصلاح کند اما ضربان‌سازهای جدیدتر، دارای گیرنده‌هایی هستند که حرکت بدن یا ضربان تنفس را تشخیص می‌دهند. این مدل‌های جدید در صورت نیاز، به ضربان‌سازها علامت می‌دهند تا ضربان قلب را هنگام ورزش افزایش دهند.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#17