سال 1990 را آغاز الکترونیکی شدن خدمات سلامت در دنیا ثبت کرده‌اند. روندی که شروع شد و اوائل قرن 21 شتاب بیشتری یافت. نسخ الکترونیکی و درمان از راه دور ره‌آورد این فناوری توسعه یافته بود. سلامت همراهی که با یک کلیک بر روی گوشی یا کامپیوترتان به دست می‌آید و شما را به نظام بهداشت و درمان متصل می‌کند. مفهوم eHEALTH نیز در پی توسعه این عرصه فناورانه بر سر زبان‌ها افتاد.

سازمان جهانی بهداشت در تعریفی از این عرصه فناورانه اعلام کرده است، سلامت دیجیتال مقوله‌ای است که درمان مبتنی بر استفاده از فناوری‌های ارتباطات و اطلاعات را شامل می‌شود. شیوه‌ای نوین با استفاده از موبایل و فناوری‌های بی سیم. این کار به توسعه هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌های نوظهور منجر شده است.

این حوزه علمی که به دنبال ارتقای سطح اطلاعات عمومی جامعه از مسایل بهداشتی و تبادلات دارویی و درمانی است، دسترسی مردم به نظام بهداشتی و درمانی بین‌المللی را نیز تسهیل می‌کند. کاری که انواع روش‌ها و به روزترین اطلاعات بهداشتی را در اختیار علاقه‌مندان، بیماران و حتی پزشکان قرار می‌دهد.

استارتاپ‌ها را یکی از اجزای مهم این عرصه فناورانه عنوان کرده‌اند. مراکزی که نقشی اثرگذار در شکل‌گیری و توسعه این مفهوم جهانی دارند و دنیای سلامت را با این کار خود متحول کرده‌اند. فناوری‌های نوظهور و دیجیتالی که برای آسان کردن زندگی مردم به کار گرفته شده‌اند.

توانمندسازی بیمار و پزشکان، ایجاد امکان تبادل اطلاعات میان موسسات بهداشتی، کارایی بیشتر خدمات و درمان‌ها، ارائه آموزش‌های آنلاین به بیماران و پزشکان، عدم محدودیت جغرافیایی، افزایش کیفیت خدمات، دسترسی آسان و سریع به مدارک پزشکی بیماران، افزایش دسترسی به خدمات و غیره را از جمله مزایای توسعه سلامت دیجیتال بیان کرده‌اند.

سلامت دیجیتال در ایران

ایران به واسطه توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری حضوری جدی در همه عرصه‌های فناورانه دارد. این کار نیز با اتکا به فناوران داخلی میسر شده است. شاید گام‌های برداشته شده کمی با تاخیر بوده است اما سرعت بالا و شتابان این گام‌های فناورانه، ایران را به یکی از کشورهای مطرح در این حوزه بدل کرده است.

72 شرکت دانش‌بنیان و خلاق در کشور در تلاشند تا ایران را به لیست کشورهای دارای این فناوری اضافه کنند. مجموعه‌های فناوری که با استفاده از توان دانشی خود شیوه‌ای نوین در درمان بیماران ارائه و با شبکه‌سازی میان دریافت‌کنندگان و ارائه‌دهندگان این خدمات، دسترسی به دارو و درمان را تسهیل کرده‌اند. شاید این کار یکی از روش‌های اجرای عدالت در نظام بهداشت و درمان باشد.

البته هنوز این مدل درمانی جایگاه خود را در برنامه‌های ملی درمانی پیدا نکرده‌ است و هنوز سیستم سنتی موجود در کشور مقاومت‌هایی در مقابل اجرای آن دارند؛ اما تهران با 52 شرکت دانش‌بنیان پیشروترین استان کشور در این حوزه است. رتبه‌های بعدی هم با فاصله زیادی به استان فارس، گلستان، قم، هرمزگان، کرمان، خوزستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان، اصفهان، قزوین و یزد می‌رسد.

ستاد توسعه فناوری‌های اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری یکی از حامیان گسترش این فناوری در کشور است. بر همین اساس نیز در کنار حمایت از شرکت‌های فعال این حوزه، توسعه سلامت دیجیتال را به عنوان یکی از اولویت‌های نیاز محور و مساله‌محور خود قرار داده است.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/23