در جهانی به سر می بریم که توسعه و بالندگی ملتها بیش از هر زمان دیگری وابسته به دانش، فناوری و نوآوری است. اقتصاد دانش بنیان، چنان چیرگی خود را در سرتاسر جهان مستولی ساخته است که به سختی می توان منظر دیگری را تصور نمود؛ ترجمانی معاصر از کلام امیرالمومنین علی (ع) آن زمان که فرمود: «العلم سلطان». در این راستا، باید اذعان داشت که مسیر سربلندی و شکوفایی ایران اسلامی نیز جز از رهگذر علم، فناوری و نوآوری نمی گذرد و اقتصاد مقاومتی ترسیم همین مسیر تعالی به سمت قله های افتخار دانایی و توانایی است. رهبر فرزانه انقلاب نیز در بیانات خویش، بارها اقتصاد دانش بنیان را سنگ بنای اقتصاد مقاومتی دانسته و سیاستگذاران کشور را به قراردادن علم و فناوری در صدر اولویت برنامه های خود فرا خوانده اند. از این منظر، شاید بتوان شاهبیت اقتصاد مقاومتی را در کلام موجز خلاصه نمود که همانا «کلید پیشرفت کشور، علم و فناوری است». پیشرفتی ورای ابتنای اقتصاد کشور بر درآمدهای نفتی و خام فروشی؛ رویکردی که ناکارآمدی آن بر همه خبرگان کشور مبرهن شده است و توقف همه اهداف و سیاستهای اثربخش و بلندمدت کشور را در پی دارد. اقتصاد مقاومتی به عنوان اقتصادی درون زا، برون گرا، دانش بنیان، مردمی و عدالت محور در پی آن است تا اقتصاد کشور را از اثرات سوء رویکرد مبتنی بر منابع رهایی بخشد و به جای آن، بر اراده دانشمندان و جوانان استوار سازد و با کاربردی نمودن تفکر دانشگاهیان، و نتیجه بخشیدن به اقدام و عمل صنعتگران، فناوران، خیران، سیاستگذاران و عموم مردم بزرگوار ایران، راه دشوار شکوفایی علم و فناوری را تسهیل کند برای نیل به این چشم انداز، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به مثابه نهادی فرابخشی و میان دستگاهی مأموریت خود را حرکت از اقتصاد منبع محور به سوی اقتصادی دانش بنیان و صادرات گرا تعریف نموده است تا با هماهنگی و هم افزایی بین بخشی و میان دستگاهی، در مسیر خلق قدرت اقتصادی مبتنی بر دانش و فناوری، تجاری سازی و اشاعه آن برای حل مسائل ملی، تقویت خوداتکایی و ایجاد مزیت رقابتی در بازارهای بین المللی گام بردارد و بدین ترتیب، اقتدار ملی را ترفيع بخشیده، در عرصه ملی ثروت افزایی کند و کیفیت زندگی مردم را ارتقا دهد بر این اساس، ساز و کارهای مختلف توسعه زیست بوم نوآوری و فن آفرینی در جامعه همچون برنامه های حمایت از نواوری و تجاری سازی فناوری در دانشگاهها و مراکز پژوهشی و صنایع، تحریک تقاضا و ایجاد کشش بازار خدمات و کالاهای دانش بنیان، حمایت از توسعه فناوری های راهبردی و انجام طرح های کلان ملی تقاضامحور، حمایت از شکل گیری صنایع دانش بنیان در همه استان های کشور، توجه به فعالیتهای کار آفرینی مبتنی بر فناوری و تلاش جدی برای اجرایی کردن قانون حمایت از شرکت و مؤسسات دانش بنیان، در اولویت برنامه های این معاونت قرار دارد علاوه بر این، توجه خاص به تحول در زیرساختهای نهادی و سامان دهی نظام نوآوری کشور از جمله گسترش الگوهای مختلف تأمین مالی فناوری و نوآوری اعم از سرمایه گذاری خطرپذیر، جهت دهی به منابع ملی و بانک ها برای حمایت از فعالیت های فناورانه و نوآورانه، هدایت خریدهای دولتی، طرح های توسعه ملی و سرمایه گذاری های خارجی در جهت تقویت شرکتهای دانش بنیان، جلب مشارکت بخش خصوصی و خیرین در توسعه و تجاری سازی فناوری، حمایت از فرآیندهای نقش آفرینی مؤثر بخش خصوصی در نوآوری و توسعه کسب و کار و ایجاد صنایع مبتنی بر دانش و توجه ویژه به صادرات محصولات دانش بنیان و تبادلات فناورانه بین المللی نیز در راستای برنامه ها و سیاستهای کلی اقتصاد مقاومتی به جد توسط بخش های مختلف این معاونت تعقیب می شود در این مکتوب تلاش شده است تا با نگاهی تحلیلی به روندها و رویکردهایی که از ابتدای نقش آفرینی این معاونت در دولت تدبیر و امید در زمینه سیاست گذاری و راهبری علم و فناوری کشور گذشته است ضمن ترسیم آخرین تصویرها و رویدادها، مروری تاریخی بر اقدامات و سیاستهای بومی حوزه علم و فناوری صورت گیرد. از این رو، گزارش حاضر بر آن است تا علاوه بر تشریح مختصری از اقدامات و فعالیتهای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سه سال اخیر و در قالبی نو، دیباچه ای باشد بر رویکردهای نوین مدیریت و سیاست گذاری علم، فناوری و نوآوری و بستری را برای ایجاد مفاهمه ای مشترک در این زمینه بازگشاید. ذکر این نکته را ضروری می دانم که مجموعه اقدامات و فعالیتهای انجام شده در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در سایه همدلی، همزبانی و تشریک مساعی همکاران و سایر دستگاهها و سازمان های اجرایی همچون وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - بهداشت، درمان و آموزش پزشکی - نفت - صنعت، معدن و تجارت و بسیاری دیگر از نهادهای ملی و با رایزنی و همفکری صاحب نظران، دانشگاهیان، پژوهشگران، فناوران، صاحبان صنایع و شرکتهای دانش بنیان امکان پذیر شده و همواره نیز در معرض نقد و نظر ایشان قرار دارد. امید است در سایه این همگرایی ها و هماهنگی ها شاهد اتفاقات خجسته ای در گذار میهن عزیزمان به سوی قله های رشد و شکوفایی باشیم. در پایان، بسیار مایه خرسندی است تا در سالی که به فرموده مقام معظم رهبری (مدظله) به سال اقتصاد مقاومتی؛ اقدام و عمل» نام نهاده شده است، همگام با گشایش های حاصل شده در عرصه سیاست خارجی کشور، در سایه رشد نمایی شرکت های دانش بنیان از منظر تعداد میزان فروش و ایجاد اشتغال، نویدبخش افق های جدیدی باشیم که بر گستره اقتصاد دانش بنیان کشور در حال گشودن است. بر همگان است تا چشم بر این افق های نو بدوزند و با دستان پرامید، آینده ای روشن برای ایران اسلامی بنا نهند. انشاءالله

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رئیس جمهور