با توجه به اینکه تعداد کارآزمایی‌های بالینی انجام‌شده در کشور، یکی از شاخص‎های توسعه و ترجمان پژوهش به بالین در کشور است و رشد فناوری مرتبط با پروتکل‌های درمانی و راهکارهای استفاده از دانش سلول‌های بنیادی در بالین در ثبت اختراعات نمایه نمی‌شود، بررسی این زمینه‌ها در ذیل وضعیت کارآزمایی‌های بالینی قابل انجام است.

با جستجوی پایگاه ثبت کارآزمایی‌های بالینی ClinicalT.gov وابسته به موسسه ملی بهداشت ایالات متحده با اســتفاده از سلول‌درمانی مشخص شد که تا پایان سال گذشته، جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهایی است که فعالیت‌های خود را در زمینه سلول‌درمانی به‌گونه موثری توسعه داده است، به شکلی که 111 کارآزمایی بالینی در این پایگاه ثبت شده است.

متاسفانه در ســال‌های اخیر، انجام کارآزمایی‌های بالینــی، هزینه‌های قابــل توجهی را در پی داشته و ســتاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی سعی کرده تا بخشــی از این هزینه را در راستای اجرای این کارآزمایی‌های بالینی از طریق پژوهانه‌ها و تســهیلات حمایتی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، تامین کند.

از ســوی دیگر از آن‌جایی که طبق آخرین مصوبات، ثبت در پایگاه IRCT از الزامات اجرای کارآزمایی بالینی در ایران است، به مرور تعداد ثبت کارآزمایی‌ها در پایگاه ClinicalTrials.gov کاهش پیدا کرده و در پایگاه IRCT افزایش یافته است.

در حال حاضر 230 مورد ثبت با کلیدواژه cell stem در این پایگاه ثبت شده است. براساس آمار، جمهوری اسلامی ایران درحال‌حاضر با داشتن رتبه سوم پس از رژیم اشغالگر قدس و ترکیه، بیشترین تعداد کارآزمایی‌های بالینی در زمینه سلول‌درمانی را در منطقه خاورمیانه انجام می‌دهد.

طبق آخرین مطالعه انجام‌شده در زمینه محصولات سلول، بافت و ژن در مقیاس جهانی، از میان 72 محصول دارای تاییدیه، 10 مورد در زمینه بیماری‌های سیستم اسکلتی، 5 مورد ایمنی‌شناسی، 25 مورد خون‌شناسی و سرطان‌شناسی، 21 مورد پوست و بافت نرم، 2 مورد چشم، 5 مورد قلبی و عروقی، 2 مورد گوارش و 2 مورد در حیطه بیماری‌های عصب‌شناختی است. همین امر گویای روندهای بین‌المللی در حوزه پزشکی بازساختی است.

*عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

منبع: isti.ir

#