این مفهوم ملی از جنگ جهانی دوم روی میز سران کشورها قرار گرفت. این مفهوم را با نبود تهدیدات جهانی علیه کشورها تعریف می‌کنند. اما درست‌تر آن است که در تعریف آن به مصادیق دیگری غیر از تهدیدات نظامی خارجی توجه کرد. امروز شاید کاهش آسیب‌پذیری‌های داخلی موضوعی مهم‌تر باشد.

در نظام جهانی، نگاه به امنیت ملی با مصادیق جدیدی تعریف می‌شود. کشورها در کنار تامین سلاح و ادوات مورد نیاز برای مواقع بروز جنگ، به مباحثی چون تامین سلامتی، امنیت غذایی، کسب فناوری‌های نوین و پیشرفته و حفظ ذخایر علمی خود توجه بیشتری می‌کنند.

نگاه امنیتی به غذای مصرفی مردم شاید در روزگاران قدیم چندان پذیرفته نبود اما این موضوع در روزهایی که در آن هستیم مفهوم بیشتری یافته است. اگر غذایی که می‌خوریم سالم نباشد بیمار می‌شویم. این بیماری می‌تواند هم به خودمان و هم در ابعاد وسیع‌تری به خانواده جامعه و حتی دنیا سرایت کند. اتفاقی که این روزها شاهد آن هستیم. شیوع بیماری کرونا که از خوردن غذایی ناسالم در یک منطقه محدود شروع شد و امروز همه دنیا را درگیر کرده و همه زوایای زندگی بشر را تحت تاثیر قرار داده است.

همین اتفاقی که همه ما شاهد آن هستیم برای تاکید بر تامین غذای سالم کافی است. موضوعی حیاتی که رابطه مستقیمی با زندگی، سلامت و حتی آینده زندگی بشر دارد. به همین دلیل همه کشورها به این صنعت بزرگ نگاهی ویژه دارند و تلاش می‌کنند در کنار توسعه دیگر صنایع، این صنعت راهبردی و مهم را هم ارتقا دهند.

تامین غذا یک زنجیره به هم پیوسته‌ای است که نبود یا نقص در یکی از حلقه‌هایش اثرات نامطلوبی بر روی سلامتی دارد. اگر امکان ردیابی و پیدا کردن حلقه معیوب وجود نداشته باشد تامین غذای سالم برای جامعه میسر نیست.

غذا را یکی از موضوعات امنیتی در دنیا می‌دانند. موضوعی که می‌تواند بار اقتصادی، سیاسی و امنیتی بر دوش کشورها بیاندازد. تامین غذا و امنیت آن را محل مناقشات سیاسی آینده دنیا می‌دانند. نیازی حیاتی برای بشر که ممکن است مورد دست درازی قرار گیرد و سلامت و بقای نسل هر کشور را تهدید کند. به همین دلیل برخی کشورها در سال‌های اخیر اقدام به خرید زمین‌های کشاورزی خارج از مرزهای خود کرده‌اند. اما آنها برای توسعه این صنعت مهم در کشورشان به سمت استفاده از فناوری‌های زیستی و ژنتیکی، واردات خام و صادرات فرآوری شده و راه‌اندازی سیستم یکپارچه ره‌گیری و ردیابی زنجیره تامین غذا روی آورده‌اند.

تکمیل چرخه امنیت غذا در ایران ضروری است

ایران هم کشوری است با جمعیت زیاد و نیازهای فراوان. قطعا تامین امنیت غذایی در کشوری که محصور در تحریم‌های ناعادلانه دیگر کشورها است اهمیت دوچندانی دارد. تکمیل این زنجیره و استفاده از ظرفیت‌های بومی و داخلی برای این کار مهم‌ترین راه برای داشتن خیالی آسوده برای داشتن غذایی سالم است.

زیست‌بوم فناوری و نوآوری در کشور هم با درک اهمیت این موضوع و با اتکا به داشته‌های علمی و تخصصی، این حوزه را به دست جوانان و نیروی دانشی آنها سپرده است. این کار را هم در قالب برنامه شبکه محصول سالم (شمس) و با همکاری همه نهادهای مرتبط دنبال می‌کند.

این شبکه با تلاش ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و با هم‌افزایی بخش خصوصی و دولتی ایجاد شده است تا فرصتی برای توانمندسازی، حمایت، ترویج و رتبه‌بندی محصولات سالم کشاورزی و بازارسازی، بازاریابی و فروش این محصولات در راستای ارتقاء سلامت و حفظ ایمنی غذا در کشور فراهم شود.

این شبکه هم با راه‌اندازی سیستم ردیابی و ره‌گیری محصولات و خدمات کشاورزی از مزرعه تا سفره در تلاش است تا حلقه مفقوده و معیوب این زنجیره را شناسایی و اقدامات فناورانه، دانشی و علمی برای رفع آن را بیابد.

ایجاد سامانه ردیابی محصولات کشاورزی از مزرعه تا سفره، «حفظ امنیت و سلامت مصرف‌کنندگان»، «بهبود کارایی و ارتقای بهره‌وری در زنجیره تامین، تضمین و تسهیل فروش»، «فروش با اطمینان بخشی به مصرف‌کننده»، «تسهیل نظارت پایش و رصد محصولات کشاورزی» و «استفاده از ظرفیت اعضای حقیقی و حقوقی سازمان‌ها و نهادهای مرتبط» را به دنبال دارد.
گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/23