از کاربردهای این روش فناورانه می ­توان به کنترل درد­های مزمن، کنترل رعشه، کنترل بیماری پارکینسون، کنترل افسردگی و همچنین کنترل حیوانات از راه دور و جهت ‌دهی آنها در مسیرهای مشخص اشاره کرد.

شناسایی نقاط هدف با رفتار حیوان

در تمامی کاربرد­های یادشده، شناسایی نقاط هدف برایتحریک مناسب در ناحیه مغز از اهمیت زیادی برخوردار است. به عنوان مثال، در مورد حیوانات، با ­تنظیم فعالیت­ های نورونی نواحی­ خاص می ­توان رفتار حیوانات را با سه رویکرد متفاوت ایجاد انگیزه حرکت بر مبنای پاداش مجازی، القای جهت حرکت بر مبنای حس مجازی و تحریک مستقیم نواحی حرکتی کنترل کرد.

تحقیقات در زمینه کنترل حیوانات، به ویژه جوندگان، با استفاده از روش­ های گوناگون در دنیا در حال انجام است. ستاد توسعه علوم و فناوری ‌های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تمرکز ویژه‌­ای بر این موضوع داشته است و تاکنون ضمن حمایت از چند پروژه در این فناوری، پژوهشگران مختلف را برای فعالیت در این حوزه ترغیب کرده است.

جهت‌ دهی به حیوان از طریق تحریک الکتریکی مغز

یکی از این طرح ­ها که در دانشگاه علم و صنعت ایران به صورت سلسله ‌پروژه در حال انجام است، طرح جهت‌‌دهی به حیوان از طریق تحریک الکتریکی مغز است. با وجود شباهت­ هایی که میان این مجموعه‌ طرح با دیگر کارها در این زمینه مانند تحریک‌­های راهنما یا پاداش وجود دارد، در کمتر مطالعه­ ای به طور جامع به بررسی اثرات تحریک و یافتن پارامترهای بهینه تحریک از جمله دامنه، پهنای پالس و فرکانس تحریک پرداخته شده است.

همچنین تاکنون در هیچ مطالعه­ ای به بررسی اثرات تحریک پاداش در بلندمدت و بررسی تطبیق ‌پذیری حیوان پرداخته نشده است.

پروژه سوم این گروه تحقیقاتی در سال 1400 به اتمام می‌رسد و نتایج و دستاوردهای این طرح فناورانه منتشر شود. این امیدواری وجود دارد که با توجه به نوپا بودن بحث تحریک مدالیته­ های حسی برای کنترل کارکرد مغز در ایران، علاوه بر طراحی سیستم جهت ‌دهی مغز در حیوان، پژوهشگران به زودی به شناخت دقیق­­ تری از کاربردها و قابلیت­‌های تحریک مدالیته­ های حسی دست پیدا کنند و ابعاد جدیدی از این موضوع در کشور کشف و بررسی شود.

کارگروه توسعه فناوری­ ها و ابزارهای نوین برای ارتباط دو سویه با مغز تلاش می کند تا با اعلام اولویت ­های خود در فراخوان ­های عمومی آتی ستاد توسعه علوم و فناوری‌ های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، به طور ویژه از طرح­ هایی که در این زمینه دریافت می­ شوند، حمایت کرده تا رشد قابل قبولی در خصوص تحقیقات در این حوزه در کشور ایجاد شود.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#