این نشست 3 روزه در آخرین روز از برگزاری خود میزبان رضا اسدی‌فرد معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان، شقایق حق‌جوی رییس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی، میثم فرج‌الهی رییس مرکز طرح‌های کلان و پیشرو، مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری و توسعه و مسعود حسنلو سرپرست ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم بود.

نخستین روز این نشست با حضور روح‌الله دهقانی معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس جمهوری، نماینده مردم کرج در مجلس شورای اسلامی، مدیران کارخانه‌های نوآوری سراسر کشور به میزبانی کارخانه نوآوری و صنایع خلاق البرز برگزار شد.

ارزیابی‌ دانش‌بنیان‌ها صلاحیت محور خواهد بود نه برند محور

 رضا اسدی‌فرد معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی در این نشست با اشاره به اینکه در شاخص‌های جدید ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان؛ محدودیت‌های ملی نیز لحاظ شده است، گفت: در ارزیابی‌های جدید؛ شاخص‌هایی چون اشتغالزایی، امکان صادرات محصولات و خدمات، افزایش بهره‌وری، کاهش تقاضا و غیره مدنظر است و شرکت‌های دانش‌بنیان برای بقا در زیست‌بوم فناوری و نوآوری باید این شاخص‌ها را داشته باشند.

وی افزود: در رویکردها و ماموریت‌های معاونت علمی تغییراتی ایجاد شده که همه این تغییرات از منظر توسعه زیست‌بوم فناوری و نوآوری و افزایش کارآیی و کارآمدی اقدامات در حوزه حمایت از بازیگران این زیست بوم اعمال شده است. در واقع حدود 10 سال معاونت علمی در زمینه گفتمان سازی برای این عرصه تازه نفس فعالیت کرده و زمان آن رسیده بود که تغییراتی در رویکردها و سیاست ها ایجاد شود.

به گفته اسدی‌فرد، امروز زمان ریل‌گذاری برای شرکت‌های دانش‌بنیان و فناوری است که ظرفیت اتصال به بدنه اقتصادی کشور را دارند و می‌توانند در توسعه علمی و فناورانه کشور نقش آفرینی بزرگ‌تر و جدی‌تری داشته باشند. در ارزیابی‌های جدید برای شرکت‌های دانش‌بنیان؛ شاخص‌ها و محدودیت‌های ملی نیز در نظر گرفته‌ایم تا توان این مجموعه‌ها به حل مسایل کلان کشور کمک بیشتری کند.

معاون توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان معاونت علمی ادامه داد: تلاش می کنیم ارزیابی‌های استانی را به نهادهای اثرگذار و ذیربط استانی واگذار کنیم و در این کار مزیت‌ها و محدودیت‌های مناطق مختلف را نیز در نظر بگیریم. در دور جدید ارزیابی‌ها صلاحیت محور خواهد بود نه برند محور.

نوآوری را ارزان و سهل به دست مردم برسانید

شقایق حق‌جوی رییس مرکز توسعه فناوری‌های راهبردی نیز در این نشست با اشاره به اینکه وظیفه اصلی زیست‌بوم نوآوری؛ ارزان کردن و تسهیل دسترسی مردم به نوآوری است، گفت: دیگر نباید تنها به دنبال ایجاد نوآوری باشیم بلکه موضوع اصلی افزایش دسترسی مردم به نوآوری است که باید به عنوان ماموریتی جدی آن را دنبال کنیم.

وی افزود: برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان نیاز داریم که گره‌های موجود سر راه نفوذ فناوری و نوآوری به صنعت و اقتصاد را باز کنیم که ارزان‌سازی این مقوله یکی از مسیرهای مطمئن و کاربردی است.

حق‌جوی معتقد است که سال‌ها معاونت بر حسب وظیفه و برای تثبیت زیست بوم فناوری و نوآوری به دنبال گفتمان‌سازی و ایجاد و توسعه بازار برای بازیگران این حوزه بود؛ اما در دور جدید برخی از این ماموریت‌ها تغییر کرده و به سمت اتصال ظرفیت‌های موجود به اقتصاد کشور حرکت کرده است. بر همین اساس برخی سیاست‌گذاری‌ها و ستادهای جدید تعریف شده تا به شکل اختصاصی‌تری به توسعه برخی فناوری‌های پیشرو توجه شود.

 وی همچنین گفت: در این میان اگر کارخانه‌های نوآوری نیز توان فعالیت در حوزه‌های تخصصی‌تر و در لبه دانش را دارند می توانند به این ماموریت ورود کنند و یاریگر معاونت علمی در خلق ارزش افزوده و ثروت در کشور شوند.

تشکیل کنسرسیومی از دانش‌بنیان‌ها برای رفع نیازهای گلوگاهی صنایع

در ادامه این نشست میثم فرج‌الهی رییس مرکز طرح‌های کلان و پیشرو معاونت علمی نیز پس از معرفی اجمالی مرکز، گفت: یکی از مسیرهای تایید شده در دنیا برای راهبری طرح‌های کلان و پیشرو؛ استفاده از ظرفیت‌های تعاونی است. به این معنا که چند شرکت بزرگ و کوچک با یکدیگر هم‌افزایی می‌کنند تا یک نیاز ملی را رفع یا محصولی استراتژیک را تولید کنند. این راهکار متاسفانه در ایران چندان مقبول نیست.

وی افزود: در تلاش هستیم در دوره جدید به سمت ایجاد کنسرسیوم یا تعاونی شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور حرکت کنیم و با این روش کاربردی به پاسخ فناورانه و نوآورانه نیازها برسیم. در این مدل کاری، یک شرکت بزرگ به عنوان سرکنسرسیوم انتخاب شده و با چند شرکت کوچک همراهی می‌کند تا محصولی به تولید برسد.

 فرج‌الهی ادامه داد: این کار در کنار حل چالش‌ها و رفع نیازهای گلوگاهی به اتصال شرکت‌های کوچک دانش‌بنیان و فناور به ظرفیت شرکت‌های بزرگ و بدنه اقتصادی کشور نیز کمک می کند. یکی از ملاحظات در این طرح واگذاری برخی طرح‌های کلان و پیشران به استان‌های دیگر است تا بتوانیم با این کار به تمرکززدایی از تهران و پیشگیری از تجمیع امکانات در استان تهران کمک کنیم.

ایفای نقش شرکت‌های فناور در زنجیره ارزش اصلی اقتصاد کشور

مهدی الیاسی معاون سیاستگذاری و توسعه معاونت علمی نیز با تاکید بر اینکه قانون حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و جهش تولید دانش‌بنیان ظرفیت‌های خوبی در اختیار زیست بوم فناوری و نوآوری قرار داده است، گفت: باید از این فرصت برای توسعه اقتصاد دانش‌بنیان و ایفای نقش شرکت‌های فناور در زنجیره ارزش اصلی اقتصاد کشور استفاده کنیم.

وی افزود: تغییرات ساختاری در برخی ماموریت‌های معاونت علمی ذیل مفهوم جدید اقتصاد د‌انش‌بنیانی است که به عنوان این نهاد افزوده شد تا نقش آفرینی شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد کشور ارتقا یابد و پیوند پایداری میان بنگاه‌های بزرگ فعال در بخش‌های مختلف با زیست بوم فناوری و نوآوری ایجاد شود.

به گفته الیاسی، صنایع خلاق و فرهنگی نیز در این تغییر ساختارها جایگاه ویژه‌ای دارند چون بر این باوریم که سهم صنایع خلاق از اقتصاد کشور بسیار بالاتر از آن چیزی است که تصور می کنیم.

کارخانه‌های نوآوری رسوخ فناوری و نوآوری به زندگی مردم را تسهیل می‌کنند

مسعود حسنلو سرپرست ستاد توسعه فناوری‌های فرهنگی و نرم نیز در جمع مدیران کارخانه‌های نوآوری تاکید کرد: آینده زیست بوم فناوری و نوآوری به صنایع خلاق و نرم وابسته است و رسالت اصلی کارخانه‌های نوآوری الگوسازی برای رسوخ فناوری و نوآوری به زندگی مردم است.

وی افزود: مزیت صنایع خلاق ارتباط و نسبت جدی این صنعت با زندگی و حضور موثر بازیگران این عرصه در روزمرگی‌های مردم است و به دلیل اثرگذاری این صنعت در جامعه به دنبال توسعه زیست بوم صنایع خلاق در کشور هستیم.

حسنلو مهم‌ترین وظایف این ستاد را راهبری پروژه‌های راهبردی برای حل مسایل اصلی کشور و توسعه سبد صادراتی صنایع خلاق عنوان کرد و گفت: پایداری صنایع خلاق در کشور وابستگی زیادی به صادرات محصولات و خدمات ارائه شده دارد.

برنامه 2 ساله برای ایجاد کارخانه‌های نوآوری در سراسر کشور داریم 

در این نشست چند ساعته محمد جواد صدری مهر دستیار معاون علمی در ساماندهی و توسعه زیرساخت‌های فناوری نیز با ارائه آماری از تعداد کارخانه‌های نوآوری در کشور، بیان کرد: در حال حاضر در 13 استان کارخانه ایجاد شده است و در 14 استان نیز به زودی شکل خواهد گرفت و طی یک برنامه 2 ساله تلاش خواهیم کرد یک شبکه کاملی از کارخانه‌های نوآوری در کل کشور داشته باشیم.

وی همچنین گفت: کارخانه های نوآوری نقطه تلاقی نیاز صنایع منطقه ای و نوآوارن باشند.

در این نشست دستورالعمل جدید معاونت علمی ریاست جمهوری در اعتباربخشی و حمایت از کارخانه های نوآوری به بحث و بررسی گذاشته شد. از دیگر برنامه‌های جانبی این نشست می توان به آغاز به کار شبکه یکپارچه کارخانه های نوآوری اشاره کرد.

معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری

#23