سال‌ها گذشت. اقرار به اشتباه سخت است اما پذیرفتیم و به جای آن درصدد جبران برآمدیم. با تمام توان حرکت درمسیر جدید و استفاده از دارایی‌های اصلی یعنی نیروی جوان و خلاق آغاز شد.

حرکتی برای شکل‌گیری زیست بوم فناوری و نوآوری در کشور. در ابتدا پیمودن مسیر سخت بود. دوری از عادت. اما اکنون به نقطه ای رسیده‌ایم که در بسیاری از حوزه‌ها این زیست بوم شکل گرفته است و با سرعت زیاد در حال گسترش است.

فرهنگسازی و ترویج علم و فناوری در این مسیر موضوعی مهم به شمار می‌رود تا گروه‌های مختلف جامعه مانند دانش آموزان، دانشجویان، نخبگان و عموم مردم با توجه به ویژگی‌های خود با این هدف همراه شوند. 

نوآوری و فناوری در شبکه ملی

تولید برنامه‌های تلویزیونی در قالب‌های گوناگون مثل مستند، گزارش و مسابقه برای این حوزه یکی از اقدامات جذاب و تاثیرگذار است. در همین راستا ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان معاونت علمی همت کرده است و با تولید این برنامه‌های علمی و فناوری و پخش آن از رسانه ملی گامی ترویجی برداشته است. در این زمینه می‌توان به ساخت برنامه‌های مستند تلویزیونی مانند گنج دانش اشاره کرد.

همچنین این ستاد با تولید بیش از ۷۰۰ قسمت برنامه «نسیم دانش»، ۱۰۰ قسمت صفر تاصد، ۵۰ قسمت ۵۰ نوآور ۱۰۰ مشاعره، علم، فناوری و نواوری را به خانه‌ها برد. معرفی ارائه آخرین دستاوردهای  حوزه علم و فناوری ایران در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی به مخاطبان و تبلیغ فرهنگ علم و فناوری یکی از اهدافی است که در این برنامه دنبال می‌شود.

تولید 100برنامه «بر بنیان دانش»، ۵۰ برنامه «دات آی آر» و حمایت از تولید مسابقه «میدون»، کارساز و سایر برنامه‌های کارآفرینی نیز از دیگر اقدامات ستاد در این زمینه است که هریک در حوزه کارآفرینی و توسعه نوآوری در جامعه تلاش می‌کنند.

رقابتی چشمگیر در میدان کارآفرینی 

مسابقه «میدون» و کارساز و پخش آنها از شبکه سه سیما یکی از برنامه‌های جذاب و پرطرفدار سال گذشته بود. برنامه‌ای برای گسترش فرهنگ کارآفرینی و دادن موقعیت به جوانان برای دفاع از کسب و کار و ایده‌هایشان. پخش آن برای بسیاری از کسب و کارهای نوپا زمینه معرفی را فراهم کرد تا پس از برنامه آن را توسعه دهند. تغییر فرهنگ جامعه و حرکت به سوی کارآفرینی موضوعی بود که با قدرت در این برنامه دنبال شد. «میدون» و کارساز یک رقابت تلویزیونی استعدادیابی شغلی است که با هدف مشاوره و حمایت از کسب‌ و کارهای برتر نوپا، طراحی شده  است و با حضور داوران متخصص و فعال در حوزه کسب و کار نوین از شبکه سوم سیما پخش شد. همچنین در سال گذشته نمایشگاهی از دستاوردهای فناورانه و کارآفرینانه شرکت‌کنندگان این مسابقه برگزار شد و در آن این دستاوردها به نمایش در آمد. سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری از این نمایشگاه بازدید کرد. همچنین او در پشت صحنه کارساز حضور یافت و از عوامل سازنده آن تشکر کرد.

اما در این میان از چاپ نشریات برای فرهنگسازی و ترویج حوزه علم و فناوری نباید غافل شد. ماهنامه سرآمد، ماهنامه دانش بنیان (انتشار 37 شماره)، فصلنامه مغز و شناخت (11 شماره)، فصلنامه زیست بوم خلاق، ماهنامه لیزر و فتونیک، دو ماهنامه کاربردی سازی علوم انسانی و مجموعه کتاب‌های تجربیات جهانی استارتاپ‌ها (25 جلد) با حمایت ستاد چاپ و متشر شد.  در هریک از این نشریات توسعه زیست بوم فناوری و نوآوری مورد توجه قرار گرفته است. 

رونق حمایت‌های علمی و فناورانه 

حال که به نقطه‌ای رسیدیم که این فرهنگ در جامعه شکل گرفته است باید آن را تقویت کنیم. پس ستاد برای رسیدن به این هدف برگزاری و حمایت از فراخوان‌های علمی و فناورانه، مسابقات، کنفرانس‌ها، جشنواره‌ها و رویدادهای علمی را مورد توجه قرار داد. به گونه ای که در این حوزه بیش از 50 حمایت در سال گذشته انجام شد. 

برگزاری رویدادهای فناورانه به عنوان مثال «طرح دارکوب» یکی از پروژه‌هایی است که با حمایت ستاد برای آموزش و توانمند سازی کودکان و نوجوانان در زمینه کد نویسی انجام شد. چرا که در عصر حاضر آموزش برنامه نویسی به کودکان دارای اهمیت زیادی است. در این طرح نیز به این موضوع پرداخته شد. برنامه‌ریزی شده تا پایان سال ۹۹ حدود یک میلیون کودک و نوجوان ایرانی در فاصله سنی ۶ تا ۱۶ سال آموزش ببینند و برای ورود به فضای دیجیتال آماده شوند.

 معرفی توانمندی‌های علمی با زبان هنر

پنجمین جشنواره فیلم و عکس فناوری و صنعتی (فردا) نیز سال گذشته با حمایت ستاد برگزار شد. جشنواره‌ای که در سطح ملی به معرفی فعالیت‌ها، توانمندی و دستاوردهای کشور در حوزه علم و فناوری پرداخت. آن هم از قاب و دریچه هنر . این جشنواره همچون محلی برای دیده شدن فعالیت فعالان زیست بوم كارآفرينی باید دانست. زیست بومی که در آن نزدیک به 5 هزار شرکت دانش بنیان فعالیت می‌کنند. پس چنین رویدادهایی زمینه برای معرفی دستاوردهای فعالان آنها را به جامعه جوان دانشجویی فراهم می‌کند.

در این جشنواره عکاسان و فیلم سازان با هنر خود فعالیت صاحبان صنایع و شرکت های دانش بنیان را به تصویر کشیدند تا شاهد فرهنگسازی و ترویج مستند سازی تصویری در این حوزه باشیم. در پایان  این مراسم هر یک از برگزیدگان بخش عکس و فیلم معرفی و جوایز خود را دریافت کردند.

خودکفایی در صنعت خودرو

«ساپکو» رویداد فناورانه دیگری بود که با هدف معرفی نیازمندی‌های فناورانه قطعات خودرو و به صورت ارائه معکوس با حمایت ستاد در زمستان سال گذشته برگزار شد. رویدادی که در آن تامین اقلام راهبردی و تحریمی صنعت خوردو و همچنین همرسانی عرضه و تقاضای فناوری دنبال شد. 

قطعا فعالیت هنرمندان ابزاری اثرگذار برای عرضه دستاوردهای علمی و فناورانه در جامعه است. در همین راستا ستاد از برگزاری نخستین دوره از جشنواره «فیلم کوتاه نوآوری و فناوری قم» حمایت کرد. این موضوع نشان از آن دارد که تمام مردم و به خصوص صدا و سیما، رسانه‌ها و فیلم و سینما در این حوزه درگیر شده‌اند و چه اقدمی اثرمندتر از این مسئله. تقویت فیلمسازی درحوزه فناوری، حمایت مادی و معنوی ازهنرمندان عرصه فناوری، ارتقای آموزش، تحلیل، تبیین و روش‌های ساخت انواع فیلم های مستند و غیر مستند برای معرفی و شناسایی نخبگان و صاحبان ایده های جدید، کمک به فرایند تجاری سازی ایده و محصولات دانش بنیان، از جمله اهداف این جشنواره بود.

معرفی پایان‌نامه‌های دانشگاهی در سه دقیقه

 شاید برای بسیاری حوزه علم و فناوری و اقداماتی که در آن انجام می‌شود گویا نباشد. پس ستاد به حمایت از برگزاری «مسابقه ملی پایان‌نامه‌های سه دقیقه‌ای» پرداخت. این رویداد فرهنگساز باعث آگاهی جامعه از اهمیت پایان‌نامه‌ها و دستاوردهای علمی می‌شود و در آن دانشجویان یافته‌های پژوهشی خود را در 3 دقیقه با زبانی ساده معرفی و بیان می‌کنند. فراخوان آن در سال گذشته منتشر شد و در سال جاری نیز برگزار می‌شود. 

کرونا را شکست می‌دهیم

اما در آخرین روزهای بهمن ماه سال گذشته بود که خبر ابتلای اولین فرد به کرونا در کشور منتشر شد. پس از آن شیوع این بیماری گسترده شد. همزمان با این موضوع پویشی با عنوان #کرونا را شکست می‌دهیم راه اندازی شد و فراخوانی در همین زمینه برای ایجاد هم افزایی فعالان زیست بوم فناوری و نوآوری منتشر شد. هدف آن بود که از ظرفیت علمی و فناورانه و نوآورانه موجود در کشور برای شکست دادن این بیماری بهره برده شود.

شرکت‌های دانش‌بنیان تولید کننده تجهیزات و لوازم پزشکی و آزمایشگاهی، تولید کنندگان ماسک نانو و ژل‌های ضد عفونی کننده، کیت‌های پزشکی و تشخیصی و تولید کننده‌های داروهای مرتبط، نرم افزارها و سامانه‌های پایش، آموزش از راه دور و خریدهای اینترنتی در این فراخوان دعوت به همکاری شدند. از زمان اعلام این فراخوان، بیش از 200 طرح به دبیرخانه کمیته ارسال شد و مورد غربالگری و بررسی قرار گرفت. از میان این طرح‌ها 100 طرح پذیرفته و به بخش‌ها و ستادهای فناوری مرتبط ارسال شد. این طرح‌ها در حوزه‌های مختلفی از جمله حوزه دارو، کیت تشخیصی، ماسک، مواد ضد عفونی و سامانه‌های نرم افزاری ارائه شده است.

 البته ستاد در سال گذشته تفاهم‌نامه‌های همکاری را نیز با نهادهای فعال منعقد کرد تا فرهنگسازی و ترویج علم در جامعه با شتاب بیشتری انجام شود. 

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/25