هر فناوری‌ نو با ظهور خود فرصت‌ها و چالش‌هایی را پیش رویمان قرار می‌دهد، بشر با قدرت خود توان تبدیل چالش‌ها به فرصت را نیز دارد. فناوری نانو در این میان با شکوفایی خود تاثیرات بیشماری را بر بخش‌های مختلف زندگی بشر گذاشته است.

این فناوری با تغییر در چیدمان کوچکترین بخش تشکیل دهنده مواد یعنی اتم‌ها و مولکول‌ها خواصی جالب و حیرت انگیز به مواد می‌دهد. ایران نیز به مدد تلاش نیروی انسانی و فعالان این حوزه در این عرصه خوش درخشیده است. فعالان و بازیگران زیست بوم فناوری و نوآوری حوزه نانو با همت، غیرت، نوآوری و نیروی اندیشه، بازی را در دست دارند. ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی در این حوزه کنار آنها قرار دارد تا با حمایت و همدلی مسیر پیشرفت پیموده شود. تلاش‌ها برای پیمودن این مسیر ادامه داد.

تنوع سبد محصولات نانویی

سعید سرکار دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی و فناوری درباره فعالیت‌های این ستاد می‌گوید: صنعتی‌سازی و تجاری‌سازی محصولات حوزه فناوری نانو اولویت ستاد است. در حال حاضر نزدیک به 650 محصول تایید شده در این حوزه وجود دارد که در برنامه‌ریزی‌ها قصد داریم تا سال 1400 آن را به هزار محصول برسانیم. پس سرمایه‌گذاری روی توسعه فناوری‌های این حوزه، طراحی و ساخت محصولات با قدرت دنبال می‌شود.

توسعه کاربرد محصولات نانو در صنایع گوناگون نیز یکی از اقدامات دیگر مورد توجه ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی است تا کارایی، کیفیت و بهره‌وری محصولات از این طریق افزایش یابد. سرکار درباره این موضوع نیز بیان می‌کند: توسعه محصولات در حوزه‌های آب، انرژی، محیط زیست و سلامت مورد توجه ستاد قرار گرفت. به عنوان مثال اکنون بیش از 80 محصول در حوزه سلامت تولید شده است. همچنین با توجه به بیانات مقام معظم رهبری حوزه کشاورزی نیز حوزه دیگری بود که مد نظر قرار گرفت. پس روی کاربرد فناوری نانو برای اصلاح بذر، افزایش جوانه زنی، مراحل طراحی ادوات کشاورزی، تولید کودهای نانویی و افزایش تولید آفت کش‌های غیر سمی و نانویی کار شد.

محصولات ایران ساخت نانو در 45 کشور

محصولات تولید شده در حوزه فناوری نانو دارای فناوری پیشرفته هستند. پس می‌توان نتیجه گرفت که مشتری آنها نیز خاص است. حال که یکی از اولویت‌های ستاد تمرکز روی تجاریسازی محصولات است باید دید برای توسعه بازار آن چه برنامه‌ای وجود دارد.

دبیر ستاد توسعه فناوری نانو معاونت علمی درباره این موضوع نیز می‌گوید: بازار 80 میلیونی ایران برای این محصولات بزرگ نیست. اگر کششی برای این محصولات در بازار وجود نداشته باشد بیشتر شرکت‌های دانش‌بنیان به بن بست می‌رسند. پس توسعه صادرات محصولات دانش‌بنیان‌ها موضوع بود که با جدیت دنبال کردیم. پس برنامه ریزی‌ها به گونه‌ای انجام شد تا علی رغم مشکلاتی که تحریم‌ها ایجاد کردند این محصولات به بازار جهانی برسند. در حال حاضر محصولات این حوزه به 45 کشور صادر می‌شود. از نظر توزیع جغرافیایی نیز وضعیت خوبی داریم. همچنین برای سرعت بخشیدن به این هدف در چین، اندونزی، هند، عراق، سوریه و ترکیه دفاتری راه اندازی شده تا صادرات محصولات نانو و سایر حوزه‌ها را افزایش دهیم تا بتوانیم در توسعه صادرات های تک موثر باشیم. حوزه نانو الیاف، پوشش‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی و صنعتی، مواد پایه نانو و کاربرد فناوری نانو در حوزه آب از بخش‌هایی است که صادرات خوبی در آن داریم.

ویترینی از دستاوردهای نانویی

 شرکت‌های دانش بنیان یکی از بازیگران زیست بوم فناوری و نوآوری در حوزه نانو هستند. 240 شرکت در این حوزه فعالیت می‌کنند که از این تعداد حدود 180 شرکت عنوان دانش بنیانی را دریافت کردند. دوازدهمین جشنواره فناوری نانو در سال 98 برگزار شد. با برگزاری این رویداد نمایشگاه بین‌المللی تهران 4 روز میزبان فناوران کشور در حوزه نانو فناوری شد و آخرین دستاوردها و تحولات در معرض دید عموم قرار گرفت. ۱۲۵ شرکت دانش بنیان در این نمایشگاه در ۱۲ بخش صنعتی دستاوردهای خود را نمایش دادند. همچنین در نخستین روز از نمایشگاه سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری برای افتتاح آمد و علاوه بر آن از بیشتر غرفه ها و بخش‌های نمایشگاه بازدید کرد. ستار ی در این بازدید با شرکت‌های دانش بنیان گفتگو کرد.

آموزش برای آینده‌سازی

آموزش فناوری نانو میان دانش‌آموزان یکی از فعالیت‌های ترویجی مهم ستاد است که به صورت عملی و تئوری انجام می‌شود. در حال حاضر بیش از 85 آزمایشگاه نانو در کشور با حمایت معاونت علمی و فناوری و وزارت آموزش و پرورش راه اندازی شده است که فرصت یادگیری با انجام آزمایش را در اختیار دانش آموزان قرار می‌دهد. با این الگو در چین آزمایشگاه‌هایی با تجهیزات ایران ساخت راه اندازی شد. در چین 5  آزمایشگاه راه اندازی شده است و 5 آزمایشگاه دیگر نیز با انعقاد قرارداد به زودی راه اندازی می‌شود.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/۲۵