پس این مطالعه علمی ذهن پاسخی برای پیچیده ترین سئوالات بشر درباره شناخت و کارکرد دارد. تعامل همه افراد با دنیای اطراف بر اساس درک ذهنی است. پس اینکه بدانیم چگونه درک ما از این دنیا شکل می‌گیرد و مغز در این میان چه کارکردی دارد مسئله‌ای مهم است.

علوم شناختی به ما درباره چگونگی تصمیم‌گیری‌هایمان، اشتباهاتمان، یادگیری‌هایمان و بسیاری موارد دیگر می‌گوید.

به عنوان مثال همه افراد در برخی تصمیم گیری‌های خود دچار اشتباه می‌شوند زیرا در تصمیم‌گیری سوگیری‌هایی وجود دارد و تصمیم‌گیری‌های عادتی داریم. بدون اینکه تفکر درست و منطقی داشته باشیم. در این حوزه علوم شناختی به دنبال این است تا بداند چه سوگیری‌هایی در تصمیم‌گیری داریم و خواستگاه آن کجاست.

پس این حوزه قابلیت‌های شناختی افراد را ارتقاء و بهبود می‌دهد. باز هم ذکر مثالی خالی از لطف نیست. با علوم شناختی می‌توان قدرت یادگیری افراد در سطح جامعه را افرایش داد. با این اقدام سرمایه‌های شناختی جامعه دگرگون می‌شود.

همچنین زمانی که از نحوه کارکرد مغز آگاه باشیم می‌توان تحولی جدی در آموزش و پرورش ایجاد کنیم از این طریق شیوه‌های یادگیری بهبود می‌یابد. پس افزایش سرمایه‌های شناختی بشر را باید به نوعی نهایت تاثیرگذاری علوم و فناوری‌های شناختی بدانیم.

از سویی بشر تا کنون ابزارهای بسیاری ساخته است آن هم بدون اطلاع از اینکه مغز چه کارکردهایی دارد. حال این سوال پیش می‌آید با دانستن نحوه عملکرد مغز چه تحولی در دنیای اطرافمان ایجاد می‌شود.

همه ما روزانه از فناوری‌های گوناگونی استفاده می‌کنیم مثلا تلفن همراه و این ما هستیم که نحوه کار کردن با آنها را می‌آموزیم. اما مسئله جدی در آینده این است که چگونه فناوری‌ها یاد بگیرند که به انسان‌ها سرویس دهند. در این صورت محصولی که در دست داریم باید فرد را بشناسد، تمایلات، مدل تصمیم گیری، توجه، یادگیری و مسائلی دیگر درباره فرد را بداند تا بتواند سرویس مد نظر را ارائه دهد. این موضوع نوعی تغییر الگو و مدل در حوزه فناوری است که شروع و آغازی از آن را اکنون مشاهده می‌کنیم. این موارد نیز با برون داده‌هایی از حوزه شناختی ممکن می‌شود.

از سویی شناخت مغز، برای درمان بیماری‌هایی مانند آلزایمر و پارکینسون کاربرد دارد. در حال حاضر دانش شناختی برای درمان بیماری اعتیاد نیز کاربرد دارد و «بازتوانی مغزی اعتیاد» موضوعی مطرح شده است. پس معالجه بیماری‌های روانی و آسیب‌های شناختی راهکارهایی جدید مبتنی بر عملکرد مغز توسط این دانش ارائه می‌شود. نگاه به رفتارهای فردی و پدیده‌های اجتماعی با علوم شناختی تغییر می‌کند و راهکارهایی برای تقویت کارکردهای شناختی انسان ارائه می‌شود.

علوم و فناوری‌های شناختی با مطالعه پیچیده‌ترین عضو بشر یعنی مغز روبرو است. پس تاثیرگذاری بسیاری بر روی جنبه‌های گوناگون زندگی بشر دارد از درمان بیماری تا تاثیرگذاری روی یادگیری. اگر هر یک از ما اطلاعات دقیقی درباره مغز و ذهن خود داشته باشیم آنگاه می‌توانیم به راحتی بسیاری از خصوصیات خود را تقویت یا اصلاح کنیم.

در شماره‌های بعد این پرونده ما تاثیرگذاری این علم در هر بخش را به صورت جزیی می‎آوریم تا آگاهی‌مان از این دانش روز و نوین افزایش یابد.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/25

اخبار مرتبط:

* علوم شناختی چیست و کاربردهای آن در کجاست؟

* بررسی نقش تاثیرگذاری علوم شناختی براساس داده‌های علمی در همایش علوم شناختی و رسانه

* استفاده از علوم شناختی در آموزش دانش‌آموزان و درمان بیماری‌ها

* بیماری‌ها با کمک بازی‌های شناختی درمان می‌شوند

* تشخیص و درمان سریع‌ بیماری‌ها با نقشه برداری مغز