نگاهی به یک چالش در حوزه شیلات؛
از پرورش تا توسعه تولیدات دریایی
به نظر میرسد وضعیت کنونی علمی و فناوریهای دریایی نسبت به گذشته پیشرفتهای خوبی داشته است. اما هنوز در برخی حوزهها مشکلاتی وجود دارد.
به عنوان مثال بخشهای ذیربط و فعال در عرصه دریا بسیار متنوع و گسترده است و هر بخش خود را متولی این حوزه میداند. در حوزه ماهیان پرورشی در قفس مشکلات و موانع بسیار است و در این حوزه علاوه بر بخش خصوصی حضور دولت نقش کارسازی دارد.
سازمان شیلات در خصوص تقویت این نوع پرورش وامهای کم بهره را پرداخت کرده است ولی از طرفی به دلیل تازگی این رویداد بخشهای خصوص کمتر وارد جریان میشوند و دولت میبایست با راه اندازی پایلوتها و زیر ساختهای مناسب به روند توسعه این طرح سرعت ببخشد.
روش ماهی در قفس سامانهای است که ماهی، محصور در یک قفس در منابع آبی پرورش داده میشود. در این روش ماهی درون یک قفس یا سبد قرار میگیرد و آب به صورت آزاد بین منبع آبی و قفس در جریان قرار می گیرد.
از منشأ و مبدأ پیدایش این شیوه اطلاع دقیقی در دسترس نیست و در این خصوص اطلاعات کمی وجود دارد ولی آنچه مسلم است از زمان دور، صیادان برای نگهداری ماهیان صید شده خود تا قبل از حمل و عرضه به بازار از نوعی قفس استفاده میکرده اند.
بهطور کلی پرورش ماهی با هدف تولید اقتصادی تحت چهار سامانه انجام میشود که شامل پرورش در استخرهای رو باز خاکی و پرورش در استخرهای سرپوشیده گلخانهای، در تانک و یا در قفس است.
طول سواحل کشور حدود پنج هزار و 800کیلومتر است که 890 کیلومتر آن در شمال واقع بوده و شامل ساحل استان های گیلان، مازندران و گلستان است از این رو طبعتا از جایگاه خوبی در حوزه پرورش ماهی برخورداریم.
با توجه به منابع غنی انواع آبزیان در خلیج فارس، دریای عمان و دریای مازندران صید و آبزی پروری به عنوان یک صنعت سودآور می تواند نقش مهمی در توسعه اقتصادی دریایی و اشتغال زایی پایدار داشته باشد. ایران در سال 2012 با صیدی معادل 542 هزار تن رتبه اول در خاورمیانه را دارا است.
در بحث آبزی پروری دریایی و استفاده از سازه های مناسب جهت پرورش آبزیان در قفس پروژه هایی در دست اجرا است اما آن گونه که باید پیشرفت های محسوسی در چند سال اخیر حاصل نشده است. علاوه بر این امروزه استفاده از سایر قسمت های ماهی و تهیه محصولات آبزی و استخراج مواد مهم و با ارزش یکی از شاخص های علوم شیلاتی است که دارای ارزش افزوده قابل توجهی است. توجه ویژه به این حوزه می تواند زمینه توسعه اقتصاد دریایی را در برنامه ششم توسعه فراهم کند.
شرکتهای دانشبنیان دریایی و شیلاتی می توانند در حوزههای مطالعات طرحهایی همچون فعالیتهای مرتبط با توسعه پایدار آبزیپروری، مطالعات دریای مرتبط با سازههای قفسهای دریایی پرورش ماهیان بخشهایی هستند که شرکتهای دانشبنیان میتوانند در آنها مشارکت داشته باشند.
محمد سعید سیف*
دبیر ستاد توسعه فناوری و نوآوری صنایع دانش بنیان دریایی
پایان پیام/32
Send to friends