شکل‌دهی به زیست‌بوم نوآوری شرکت‌های نوپا در زمینه‌ توسعه طرح های فناورانه که یکی از اهداف اصلی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به شمار می رود موجب شد تا از اواسط سال گذشته ستاد توسعه فناوري اطلاعات، ارتباطات و فضاي مجازي به ستاد توسعه فناوري‌‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تغییر نام دهد و ماموریت خود را نیز به تبع این موضوع متحول کند .

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ، عدم توجه به حوزه‌های نیازمحور و عدم بهره‌گیری از توانمندی‌های فناورانه و آینده‌محوراز جمله چالش های اکوسیستم نوآوری و استارتاپی کشور است که پس از آسیب شناسی های انجام شده مشخص شد که این موضوع منجر به ایجاد چرخه‌های معیوب شده‌است .

این درحالی است که اغلب ایده‌ها و فعالیت‌های اکوسیستم درحال حاضر بر روی فعالیت‌های خدماتی مانند فروش، حمل‌ونقل و غذا به‌صورت آنلاین متمرکز شده‌اند و با توجه به موفقیت چند شرکت در این حوزه‌ها، اغلب افراد جدیدی که تمايل دارند وارد اکوسیستم استارتاپی شوند به همین حوزه‌ها ورود کنند.

ترویج این موضوع باعث شده تا از يك‌سو نرخ شکست در این حوزه‌ها بالا رفته و از سوی دیگر منجر به سرخوردگی کارآفرینان شود و در كل کاهش اثرات اقتصادی و ایجاد اشتغال در اکوسیستم را همراه داشته باشد.

در همین راستا ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد دیجیتال و هوشمندسازي با هدف توسعه اکوسیستم اقتصاد دیجیتال، با سه مأموریت اصلی شامل تقویت اکوسیستم موجود با رویکرد رگولاتوری، زیرساختی و میانجیگری، متنوع‌سازی اکوسیستم با رویکرد فناوری  محور و آینده محور و متنوع‌سازی اکوسیستم با رویکرد نیازمحور و مسأله‌محور، فعاليت خود را آغاز كرد.

با توجه به گستردگی موضوعات قابل تعریف ذیل مفهوم کلی اقتصاد دیجیتال و همچنین محدودیت‌های اجرایی ستاد، به منظور تحقق مأموریت‌های تعریف شده، ستاد ناگزیر از تعریف اولویت‌هایی در هریک از این مأموریت‌ها بوده است. به همین دلیل حوزه‌های دارای اولویت مربوط به هر یک از مأموریتها تعیین شدند که درادامه این گزارش به بررسی آن ها پرداخته شده است .

حوزه‌های متمرکز بر اکوسیستم موجود

در سال 1397 علاوه بر رویکرد توسعه‌محور، ستاد اقتصاد دیجیتال معاونت علمی، از اکوسیستم موجود غافل نشده و تلاش كرد تا با بهره‌گیری از ابزارهای موجود، چالش‌ها و موانع پیش روی فعالان اکوسیستم موجود را مرتفع سازد.

حوزه‌هایی که در این بخش به عنوان اولویت ستاد شناخته می‌شود شامل مواردي چون كسب و کارهای الکترونیکی موجود، سخت‌افزارهای الکترونیک، میکرو الکترونیک و ارتباطات و فناوری اطلاعات و نرم‌افزار و امنیت فضای تبادل اطلاعات هستند.

اولویت‌های فناوری محور و آینده محور

 همچنین فناوری‌هایی که در این بخش به عنوان اولویت‌های ستاد انتخاب شده‌اند، فناوری های نوظهوری هستند که بر اساس پیش‌بینی مؤسسات بزرگ دنیا، در 5 سال آینده فراگیر می شوند. از میان خیل عظیم فناوری‌هایی که احتمالاً تا چند سال آینده شکل‌دهنده اصلی اکوسیستم‌های مختلف صنعتی و کارآفرینی خواهند بود، فناوری‌های شامل هوش مصنوعی، اینترنت اشیا، داده‌های بزرگ و پردازش ابری، زنجیره‌های بلوکی، فناوری‌های هوشمندسازی و نسل چهارم صنعتی و واقعیت افزوده و واقعیت مجازی، به عنوان اولویت‌ها و نقاط تمرکز ستاد، انتخاب شدند.به همین منظور ستاد در سال گذشته به این موضوع از ابعاد مختلف پرداخت .

اولویت‌های نیازمحور

در سال‌های اخیر با توسعه اکوسیستم کارآفرینی شرکت‌های نوپا در ایران و افزایش تعداد اين شرکت‌ ، زمینه ایجاد اشتغال و به ظهور رسیدن ایده‌های نوآورانه فراهم شده است. هم‌اکنون که این پارادایم جدید خلق ثروت در حال رشد است و از نوپایی خارج شده، نیازمند متنوع‌سازی و تمرکز بیشتر بر حوزه‌های جدید است این موضوع از جمله اولویت های نیازمحور ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي در سال گذشته بود که به آن پرداخته شد .

برنامه‌هاي ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي

ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي مبتنی‌بر اولویت‌های معرفی شده فوق، برنامه‌هایی را برای تحقق مأموریت‌های خود تدوین کرده است. با توجه به نیازسنجی‌های صورت گرفته و همچنین نظرات خبرگان، سه سطح اصلی برای شکل‌دهی به برنامه‌های ستاد در نظر گرفته شد.

پرورش نیرو و استعداد انسانی مناسب جهت توسعه حوزه‌های اولویت‌دار

 در سالی که گذشت پرورش نیرو و استعداد انسانی مناسب جهت توسعه حوزه‌های اولویت‌دار در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات یکی دیگر از برنامه های این ستاد بود .

حمایت از شکل‌گیری استارتاپ‌ها در حوزه‌های اولویتدار

یکی از مهمترین دلایلی که امروزه استارت‌آپ‌های معدودی در حوزه‌های 12 گانه مورد اشاره فوق وجود دارند، کمبود نهادهایی است که به صورت تخصصی در این حوزه‌ها ورود پیدا کرده باشند. بنابراین در این سطح، ردسال گذشته توسط این ستاد  برنامه‌هایی ارائه شده‌اند که چه از منظر علمي و دانشگاهي و چه از منظر بازار، شرایط را برای خلق استارت‌آپ‌ها فراهم خواهند کرد. 

کمک به رشد و بزرگ شدن استارتاپ‌ها

در سالی که گذشت با حمایت کارگروه سلامت الکترونیک ستاد توسعه فناوری اطلاعات ارتباطات و فضای مجازی معاونت علمی؛ رویداد ملی استارتاپ ویکند سلامت الکترونیکی، به‌عنوان یک رویداد مهم نوآورانه و کارآفرینانه با محوریت فناوری اطلاعات در حوزه سلامت نخستین رویداد استارت آپ ویکند سلامت الکترونیکی به‌منظور ارائه خدمات سلامت در بستر فضای مجازی و فنّاوری‌های نوین برگزار می‌شود.

زیست بوم حمایت از شرکتهای خلاق حوزه ICT

این ستاد در سالی که گذشت از شرکت های خلاق و نوآوری فعال در حوزه ICT نیز حمایت کرد .

حمايت از نخستين رویداد ملی استارتاپ ویکند سلامت الکترونیک

یکی از دیگر اقدامات این ستاد حمایت از برگزاری نخستين رویداد ملی استارت آپ ویکند سلامت الکترونیک بود که به‌عنوان یک رویداد تاثیرگذار نوآورانه و کارآفرینانه با محوریت فناوری اطلاعات در حوزه سلامت و به‌منظور ارائه خدمات سلامت در بستر فضای مجازی و فنّاوری‌های نوین در خرداد ماه سال گذشته برگزار شد.

پويايي شرکت‌های ايراني فعال در حوزه فناوري اطلاعات در کنیا

در سالی که گذشت یکی دیگر از اقدامات این ستاد پويايي شرکت‌های ايراني فعال در حوزه فناوري اطلاعات در کنیابود که شرکت‌های ایرانی توانستنددر نشستی با شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهاد‌های کنیایی محصولات خود را عرضه کردند و با استقبال چشمگیری از طرف‌های مقابل روبه رو شدند.  

استقبال شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهاد‌های کنیایی در این نشست از محصولات دانش بنیان ایرانی بسیار خوب بودو محصولات دارویی، کشاورزی و زیربنایی در این نشست توانستند مشتریان خاص خود را پیدا کنند.  

حضور و شرکت در نمایشگاه های مناصبتی، ملی و بین الملی

پکیج حمایت از حضور شرکت های داشن بنیان در پاویون ایران جیتکس ۲۰۱۸ ،برگزاری دومین نمایشگاه شرکت‌های دانش‌بنیان، خلاق و فناور ،حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان در نمایشگاه ITU Telecom ،برگزاری پاویون برق، الکترونیک و فناوری اطلاعات در دومین نمایشگاه شرکت‌های دانش بنیان کشورو حضور و فعالیت در نمایشگاهی رسانه های دیجیتال، الکامپ، دومین نمایشگاه شرکتهای دانش بنیان، خلاق از جمله اقدامات حمایتی این ستاد در نمایشگاه های مناسبتی در سال گذشته بود .

گامی رو به جلو در جهت توسعه فعالیت های دانش بنیان

برگزاری سلسله نشست برای تعریف تعرفه‌های پیشنهادی و معقول کالاها و شرکت‌های دانش‌بنیان ، فرصت حمايت از شركت‌هاي فناور و دانش‌بنيان در دهمين نمايشگاه معرفي فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري كشور ،بازارسازی برای شرکت‌های دانش بنیان در نمایشگاه جی تکس  از جمله اقدامات این ستاد در جهت توسعه فعالیت های دانش بنیان در سال گذشته بود .

اولویت دهی تدوین استراتژی امنیت سایبری  

با توجه به فقدان یک نمونه استراتژی موفق در عرصه امنیت سایبری تدوین استراتژی امنیت سایبری  یکی از اولویت‌های اساسی بود که در سال گذشته در این ستاد به آن پرداخته شده بود .

تعامل با کارگروه های ستاد فناوري‌هاي اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي

این ستاد با کارگروه های زیر مجموعه اش تعاملاتی داشت در جهت پیشبرد اهداف ستاد

این جلسه در مورد برنامه های جدید ستاد توسعه فناوری اطلاعات، ارتباطات و فضای مجازی و شیوه ارزیابی شرکتهای خلاق و نحوه حمایت از این شرکتها گفتگو، بحث و بررسی شد. همچنین در مورد شیوه فعالیت کارگروهها در ادامه سال ۹۷ نیز مباحثی مطرح گردید، این ستاد از سال گذشته تغییراتی در شیوه حمایتهای خود به وجود آورده و مباحث جدیدی در خصوص انعقاد تفاهم نامه های عملیاتی با مجموعه های مختلف در خصوص حمایت از شرکتهای نوپا، شکل گیری شتابدهنده های مختلف با مشارکت بخشهای دانشگاهی و خصوصی کشور، ایجاد صندوقهای سرمایه گذاری خطر پذیر و تلاش برای رفع موانع در خصوص تسهیل فضای کسب و کارها را در دستور کار خود قرار داده است.

امضاي تفاهم‌نامه همكاري مشترك معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و سازمان تامين اجتماعي

همچنین در تیر ماه سالی که گذشت  با پيگيري‌هاي ستاد توسعه فناوري‌ اطلاعات، ارتباطات و فضاي مجازي معاونت علمی ، تفاهم‌نامه همكاري مشترك در خصوص توسعه کسب‌وکارهای مبتنی بر فن‌آوری اطلاعات در حوزه خدمات بیمه و سلامت کشور در نشستي مشترك به امضاي معاون علمي و فناوري رييس جمهور و مديرعامل سازمان تامين اجتماعي رسيد.

حمايت از شركت‌هاي فناور و دانش‌بنيان در دهمين نمايشگاه معرفي فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري كشور

با حمايت و اقدامات و تمهيدات اتخاذ شده ستاد توسعه فناوري اطلاعات، ارتباطات و فضاي مجازي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري، فضاي مناسبي جهت حضور شركت‌هاي فناور در دهمين نمايشگاه معرفي فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري كشور (Kiah Invex 2018) با هدف معرفی فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس، امور بانکی، بیمه و خصوصی‌سازی و حمايت از شركت‌هاي خلاق،‌ فناور و دانش‌بنيان در آبان ماه سال گذشته انجام گرفت.

بررسی زمینه های همکاری در حوزه تبادل اطلاعات

در سالی که گذشت کارگروه امنیت فضای تبادل اطلاعات ستاد فناوري اطلاعات، ‌ارتباطات و فضاي مجازي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري و منطقه ویژه اقتصادی شرکت خدمات هوایی و منطقه ویژه اقتصادی پیام، با هدف بررسي فرصت‌هاي همكاري و تعامل دو و چندجانبه در حوزه فضاي تبادل اطلاعات   در محل فرودگاه و منطقه ویژه پیام برگزار شد.

ضریب نفوذ سلامت دیجیتال فراتر از ضریب فروش شرکت های فناوری

در سالی که گذشت تفاهم نامه ای میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و وزارت بهداشت منعقد شد تا زمینه توسعه شرکت های دانش بنیان استارتاپ های سلامت دیجیتال را در کشور فراهم کند .

توسعه بازار داخلی محصولات دانش بنیان

در سالی که گذشت این ستاد تفاهم نامه مشترکی با دانشگاه علوم پزشکی ایران منعقد کرد تا در جهت ارتقاي توانمندي‌هاي توليد، صادرات و توسعه بازار داخلي محصولات و خدمات در كسب و كارهاي مبتني‌بر فناوري اطلاعات در بخش سلامت گام بردارد .

همکاری های چند جانبه برای حمایت از شركت‌هاي دانش‌بنيان خلاق  و فناور

در سالی که گذشت این ستاد در قالب همکاری سه جانبه تفاهمنامه همكاري را با  شرکت هاب و سازمان فناوري اطلاعات در جهت حمایت از فعالیت شرکت های داشن بنیان خلاق و نوآور منعقد کرد .

تضمین سلامت دیجیتال در شرق کشور

همچنين در روزهاي پاياني بهمن سال گذشته این ستاد با  دانشگاه علوم پزشكي مشهد به منظور تحقق سياست‌هاي كلان جمهوري اسلامي ايران در حوزه علم و فناوري و تحقق حمايت از كالاها و خدمات ملي و دانش بنيان در حوزه سلامت دیجیتال در شرق كشور تفاهم نامه ای را منعقد کردند .

برگزاری نخستين رویداد استارتاپ ویکند سلامت روان الکترونیک

  برگزاری نخستين رویداد استارتاپ ویکند سلامت روان الکترونیک یکی دیگر از برنامه ای بود که با حمايت ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري در سال 97 برگزار شد .

اعلام فراخوان توليد محتواي الكترونيكي

 با حمایت ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري وهمکاری دانشگاه علوم پزشكي مجازي ودر راستاي توليد محتواي الكترونيكي  فراخوانی در این حوزه اعلام شد .

برگزاری نخستین رویداد نوروز نوآوری و اختتامیه ششمین جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری

در واپسین روزهای سالی که گذشت نخستین رویداد نوروز نوآوری با حمایت این ستاد و ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش بنیان با هدف آگاهی بخشی عمومی در زمینه اقتصاد دیجیتال و با موضوع محوری متنوع‌سازی اکوسیستم استارت‌آپی و نوآوری کشور همزمان با مراسم اختتامیه ششمین دوره جایزه ملی مدیریت فناوری و نوآوری در سالن همایش‌های شهید قندی وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات برگزار شد.

سال آینده،گامی درجهت ارتقای سطح علمی

ستاد توسعه فناوري‌هاي حوزه اقتصاد ديجيتال و هوشمندسازي معاونت علمي و فناوري رياست جمهوري در سال 1397 تلاش كرد تا با توليد محتواي علمي در قالب گزارش‌هاي و يادداشت‌هايي با موضوعات متنوع در راستاي اهداف و ماموريت‌هاي تدوين شده، گامي در جهت ارتقاي سطح علمي و معلوماتي و اطلاع رساني به جامعه در حوزه عملكردي خود بردارد اميد است تا اين روند در سال 98 همچنان و با توان بيشتري ادامه يابد.

پايان پيام/26