به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، قدیم ها حکیم بود. حکیم ها با داروهای گیاهی نسخه می پیچیدند و درمان را انجام می دادند. زمان گذشت.داروهای جدید و روش های نوین به کار آمد. امروز به نقطه ای رسیدیم که جراحی ها هم تغییر کرده است و تنها با ایجاد یک سوراخ می توان عمل جراحی را انجام داد. البته این روش درمانی هم تغییر کرده است. امروز ماموریت با سلول های بنیادی است. تا سلامت را برای مردم به ارمغان آورند. 

کشف سلول های بنیادی انقلابی بود که تئوری آن در سال 1908 توسط دانشمندی روسی امریکایی شکل گرفت. حال پس از گذشت یک قرن علم و فناوری با استفاده از سلول های بنیادی به دنبال ایجاد تحول هستند. تلاش ها در این زمینه آغاز شد. مسیر پیشرفت به خوبی طی شد. «دالی» نخستین گوسفند شبیه سازی شده از یک سلول متولد شد. حال به نقطه ای رسیدیم که اجازه انجام این کار در مورد انسان هم وجود دارد. 

خاصیت تکثیر زیاد و قدرت تمایز به سایر سلول ها دو خاصیت مهم این سلول ها است. 

داستان سلول های بنیادی خونساز به جنگ جهانی دوم و بمباران اتمی هیروشیما بازمی گردد. در اثر اشعه مغز استخوان افراد حاضر در این بمباران تخریب شد. بررسی ها نشان داد بدن این افراد پلاکت، گلبول سفید یا قرمز نمی سازد. بله کارخانه سازنده این سلول ها از کار افتاده بود. این کارخانه همان مغز استخوان بود. محققان تصمیم گرفتند سلول های مناسب و خوب را جایگزین کنند و این داستان آغاز پیوند سلول های بنیادی خونساز شد. متخصصان سال 1968 نخستین پیوند را انجام دادند و تا کنون نیز بیش از یک میلیون و صد هزار نفر در دنیا از سلول های بنیادی خونساز برای درمان بیماری استفاده کرده درمان شدند. موفقیت پیوند در بیماری های مختلف متفاوت است و حدود 70 درصد بیماری های صعب العلاج با این درمان علاج شدند.

با استفاده از سلول های بنیادی خونساز می توان بیش از 60 نوع بیماری صعب العلاج را علاج کرد. بیماری هایی همچون سرطان های خون بدخیم و غیر بدخیم، نقایص بیماری ایمنی و ارثی، نقایص ایمنی متابولیک و تومورهای جامد. 

سابقه این پیوند بیش از 40 سال است و امروز در مسیری قرار داریم که بشر برای 30 درصد بیمارانی که با پیوند علاج نمی شوند دنبال راهکار است. بنابراین سلول های خود فرد از بدن خارج و پس از دستکاری و مهندسی دوباره به بدن وارد می شوند. این سلول ها توانایی شان چند برابر شده و حال با توان بیشتری به جنگ سلول های سرطانی می روند.

اما ترمیم ضایعات با سلول های بنیادی خونساز امکان پذیر نیست بلکه سلول های بنیادی مزانشیمی این کار را می کنند. د راین حوزه هم پیشرفت های خوبی انجام شده است.

اما ایران در این حوزه چه جایگاهی دارد. حکیم ابوعلی سینا یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین دانشمندان دنیا است. پس این مسئله خود جایگاه ایران در حوزه پزشکی البته در زمان های گذشته را نشان می دهد. اما در 100 سال اخیر عقب ماندیم. اما این توانمندی میان محققان کشور وجود دارد تا دوباره در راس هرم پیشرفت علمی دنیا قرار گیریم. در حوزه سلول های بنیادی توان و تخصص لازم وجود دارد و اقدامات خوبی نیز انجام شده است. ستاد توسعه فناوری های سلول های بنیادی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز با حمایت از محققان و شرکت های دانش بنیان گام های ارزشمندی را برای توسعه و گسترش این علم در سطح جامعه انجام داده است.

پایان پیام/۲۵