توسعه پرینترهای زیستی و فعالیت در این حوزه ایران را  در ابتدای یک انقلاب علمی و فناوری قرار داده که با توجه به ظرفیت‌های بالای علمی ایران در زمینه های بیولوژی و پزشکی امکان رقابت با سایر بازیگران اصلی این زمینه وجود دارد.

به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، از زمانیکه پیوند کلیه بین دو دوقلوی همسان درسال 1954 با موفقیت انجام شد، پیوند عضو یکی از شایع ترین روش های درمانی برای بیماری های لاعلاج بوده است. در آمریکا بطور متوسط روزانه 79 نفر عضو پیوندی دریافت می کنند. با توجه به آمار ارائه شده در سایت انجمن اهدای عضو ایرانیان در هر ده دقیقه یک نفر به لیست انتظار پیوند عضو اضافه می شود و به طور متوسط در هر روز 12 نفر از کسانیکه در لیست انتظار اهدای عضو هستند، جان خود را از دست می دهند. بنابراین تعداد اعضای اهدایی بسیار کمتر از نیاز موجود است، روندی که با گذشت زمان رو به رشد است.

علاوه بر این، اعضای اهدایی معمولا با مشکلاتی چون پس زدگی از طرف بدن پذیرنده و عفونت روبرو می شوند. بنابراین یافتن راه حلی که اعضا پیوندی سالم را بطور کافی در اختیار بیماران قرار دهد، حیاتی است. مهندسی بافت یک زمینه علمی بین رشته ای است که تلاش دارد با استفاده از دانش فنی مهندسی در کنار
یافته های بیولوژی و پزشکی راه حلی برای مشکل فوق از طریق تولید بافت بر اساس بافت طبیعی بدن پیدا کند.

این روش تا کنون در تولید بافت شبه پوست، استخوان و غضروف موفقیت هایی را داشته است و توانسته برخی از این محصولات را روانه بازار کلینیکی کند. اما استرانژی مورد استفاده تا کنون کاشت سلول ها برروی یک داربست، یک سازه جامد که نقش حمایتی برای سلول ها داشته و متخلخل و انتقال آن به بدن بیمار است. اما این روش با محدودیت هایی همراه است که از جمله آنها ناتوانی در ایجاد رگ در بافت تولید شده، ضعف در توزیع حفرات در داربست، محدودیت در تولید بافت مخصوص بیمار و متناسب با ناحیه دچار ضایعه می توان اشاره کرد.

با پیدایش روش های پرینت سه بعدی ارزان و توسعه این تکنیک، توجه فعالان در عرصه مهندسی بافت به
استفاده از پرینتری با قابلیت چاپ سلول جلب شد. این شیوه با دو رویکرد کلی مورد استفاده قرار گرفت: چاپ تک سلول )که ابتدا هدفش مطالعه رفتار سلولها بود و بعدها برای ساخت مدلهای بافتهای سرطانی جهت تست دارو های ضد سرطان و چاپ سلولها برروی زخم در اتاق عمل مورد توجه بیشتری قرار گرفت ( و چاپ اندام  )که در آن هدف ساخت یک سازه سه بعدی شبیه به بافت یا اندام طبیعی است(.
در چاپ اندام یا بافت، روش بدین صورت است که سلول ها و مواد زیستی مورد نیاز بصورت لایه به لایه و براساس مدل کامپیوتری بدست آمده از داده های تصویر برداری از بدن )مانند CT اسکن و MRI ( چاپ می شود.
بنابراین یک فرایند چاپ بافت نیازمند تجارب متخصصانی با دانش در زمینه فنی-مهندسی، مواد و پلیمر، بیولوژی و سلول در کنار پزشکان متخصص است. این زمینه در دنیا توسط گروه های متعددی تحت مطالعه و پژوهش است و ما را در ابتدای یک انقلاب علمی و تکنولوژی قرار داده که با توجه به ظرفیت های بالای علمی ایران در زمینه های بیولوژی و پزشکی و وجود استعداد های درخشان در زمینه های فنی مهندسی ، امکان رقابت با سایر بازیگران اصلی این زمینه وجود دارد.

موضوع پرینترهای زیستی و توسعه آن از نقاط همگرایی محسوب می شود که فناوری‌های همگرا به عنوان یکی از اولویت های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری مطرح است. در همین راستا نیز از ابتدای سال ۹۴ برنامه ترویج و آموزش فناوری‌های همگرا در سایت فناوری‌های همگرا به نشانی nbic.isti.ir  آغاز شده است. همچنین ارتقای نقش‌آفرینی حوزه‌های مختلف فناوری برای دستیابی به محصولات نوظهور و با اثرات اقتصادی و اجتماعی بالا، یکی از اقداماتی است که مرکز راهبردی فناوری های همگرا در معاونت علمی در راستای آن فعالیت می کند.

انتهای پیام/25