محسن علوی‌سیرت*

بازار جهانی خدمات تعمیرات و نگهداری هواپیماهای تجاری به اندازه بازار فروش هواپیماهای تجاری، ارزشمند و گسترده است و صنعت تعمیر و نگهداری هواپیما در ايران داراي نقاط قوت زيادي است كه مي توان به گوشه اي از آن از جمله دارا بودن سابقه طولانی در بخش هوایی، دارا بودن نیروی كار متخصص، باتجربه، مسؤولیت‌پذیر و تابع مقررات، ظرفیت بالاي مؤسسات آموزشی و تحقيقاتي، ارزان بودن نیروی كار متخصص، سطح كیفی كار هوایی قابل مقایسه با كشورهای پیشرفته اروپایی، قابليت ایجاد تأسیسات هوایی با هزینه‌های پایین اشاره كرد.

در کشور ما در حال حاضر حدود ۶ هزار نفر در بخش تعمیر و نگهداری هواپیما در شرکتهای مختلف مشغول به کار هستند که بخش مهمی از آن در حوزه اویونیک است. استفاده از این ظرفیت و به روزرسانی آن، می تواند در بهره مندی کشور از بازار بیش از ۲۰۰ هزار میلیارد تومانی تعمیر و نگهداری هواپیما در جهان موثر باشد. ارزش بازار MRO حمل‌ و نقل هوایی تجاری درسال ۲۰۱۴ حدود 62/1 میلیارد دلار بوده است. تخمین زده می‌شود که این بازار به ارزشی معادل ۹۰ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۴ برسد.

برای رسیدن به یک پرواز ایمن و تحت کنترل، اقتصادی و راحت باید از استانداردهای روز تبعیت کرد و دستیابی به آن تنها از طریق ارتقای دانش اویونیک در کشور امکانپذیر است. صدها حسگر، عملگر و پردازنده به همراه هزاران کد نرم افزاری و ده ها سیستم کامپیوتری در قالب یک شبکه با یکدیگر ارتباط دارند و اجزای اصلی اویونیک هواپیما را تشكيل مي دهند. فناوري ها در بخش اویونیک شامل حوزه هاي ناوبري، راديويي، راداري، مدیریت ارتباطات، سنسورها، کنترل و ثبت اطلاعات، کنترل پرواز و کنترل ترافیک هوایی می شود.

توسعه صنعت اويونيك کشور منوط به سرمايه گذاري در زیرساخت ها و منابع انسانی، فضای تحقيقاتي، تکنولوژی هاي مورد نياز و وجود چارچوب قانونی لازم برای فعاليت در این حوزه است که با وجود پتانسیل‌هاي موجود و اقدامات صورت گرفته تاكنون در این حوزه نسبت به سایر کشورهای منطقه، مي تواند نقش پر رنگ تري را ایفا کند.

با توجه به اهمیت راهبردي فناوريهاي اویونیک در کشور و لزوم توسعه آن، آنچه كه در کشور ما نمي تواند راه گشاي مشکلات در اين حوزه باشد، هماهنگی بین مراکز تصمیم گیر در این بخش است،که به نظر می رسد ایجاد یک نهاد تصمیم گیر و مدیریتی در قالب تشکیل شبکه MRO اويونيك کشور به عنوان زنجیره تأمینی منسجم از شركت هاي دانش بنيان و پیشرو در حوزه اويونيك ضروری است که توسعه مستمر فناوري یکی از پیش فرضهاي اساسی آن زنجيره باشد تا در برطرف كردن خلاء حاصل از عقب ماندگی فناوری در اين حوزه ما را یاری کند.

بنابراين توسعه مشارکت بخش خصوصی در قالب شرکتهای دانش بنیان فعال در حوزه اویونیک و حمایت دولت در جایگاه سیاستگذاری و نظارت عالیه، از جمله عوامل مهم توسعه صنعت اویونیک در کشور به شمار می‌آید.

در حال حاضر حدود 60 شرکت دانش‌بنیان در کشور وجود دارد که در حوزه‌های ساخت زیرسامانه‌ها و سامانه هاي اویونیکي هواپیما قابلیت‌های مناسبی دارند. همانگونه که عنوان شد توسعه صنعت اویونیک در ایران به مشارکت فعال شرکتهای دانش بنیان نیازدارد بنابراين تهيه چارچوبی برای حمایت از شرکتهای دانش بنیان ضروري است در همین راستا و با هدف حمایت بیشتر از شرکتهای دانش بنیان، طرح پيگيري و تسهيلات اخذ گواهينامه هاي مورد نیاز از سازمان هواپيمايي كشوري برای این شرکت ها ضروري است.

حمايتهاي معاونت علمی و فناوري رياست جمهوري از شركتهاي دانش بنيان، همكاري سازمان هواپيمايي كشوري جهت صدور گواهينامه هاي مربوطه به عنوان سازمان هاي تاثيرگذار در اين حوزه می‌توانند تضمین ‌کننده رشد و پیشرفت این صنعت باشند.

آنچه كه مهم است اين است كه صنعت اویونیک کشور در تصمیم گیری‌های خود در ارتباط با ساخت، مونتاژ و تعمیر و نگهداري سيستم هاي اويونيكي هواپیما، علاوه برتامین نیازهای بازار داخل کشور باید با انطباق معیارهاي مورد نظر بامعیارهای بین‌المللی موجب افزايش سرمایه‌های کشور و فرصت‌های فراوان در جهت ایجاد اشتغال بشود.

آموزش و برنامه‌ریزی علمی در زمینه تربیت نیروهای متخصص در زمینه تعمير و نگهداري اویونیک پیشرفته هواپیماهای جدید در حال خرید و تامين تجهيزات تست مورد نياز و حمايت ازمراکزتحقیقاتی دانشگاهها به عنوان بازوی توانمند علمی و فناوری و صنایع فعال در این حوزه موجب افزايش جایگاه علمی ایران در اين صنعت خواهد شد.

با وجود تمام تحریم‌های ناجوانمردانه، آسمان ایران همواره عرصه پرواز هواپیماهای شرکت‌های ایرانی با تکیه بردانش، تلاش و غیرت متخصصان داخلی بوده و خواهد بود. گامهای علمی و فنی بزرگی در جهت رفع مشکلات و تامین نیازمندیهای صنعت هوانوردی کشور با تکیه بر راه اندازي مركز طراحي و تلفيق سيستمهاي اويونيكي هواپيما و زیرساختهای ایجاد شده از جمله بومی سازی سامانه های اویونیکي مطابق با استانداردهای روز هوایی دنیا و ایجاد یک زنجیره تامین مناسب از قطعات و زیرسامانه های اویونیکی برداشته شده است، صنعت اویونیک ایران روزهای بهتری را پیشرو دارد.

*مسوول کارگروه اویونیک ستاد توسعه صنایع دانش بنیان هوایی و هوانوردی

منبع: isti.ir

پایان پیام/