*رضا پناهی
علوم اعصاب اجتماعی مسیر روشنی را برای درک هر چه بیشتر پایه های زیستی ارتباطات اجتماعی به روی دانشمندان گشوده است. در حال حاضر چهار چوب و قواعد اصلی کار برای متخصصان علوم اعصاب اجتماعی مشخص شده است. همچنین هر روز شاهد تولید حجم وسیعی از اطلاعات در آزمایشگاه ها هستیم. اما امروز چالش اصلی،  ترجمه و کاربردی کردن هر چه وسیع تر این اطلاعات در سطح جامعه است.
امروزه فاکتورهای مختلف زیستی، اجتماعی و شناختی تبیین رفتار می تواند راه کارهای جدیدی را برای دانشمندان در جهت پدید آوردن مداخلات درمانی نوین برای بیماری های اجتماعی و ارتباطی همچون اوتیسم، سایکوپاتی و هراس اجتماعی فراهم آورد.

اگرچه راه پیش رو پر از چالش های مفهومی و مشکلات متدولوژیک است اما کشف های علمی هیجان انگیزی را هم نوید می دهد.
همچنین وجود تمدن های عظیم و فرهنگ های مختلف در طول تاریخ نشان دهنده آن است که انسان ها از نظر اجتماعی موجودات منحصر به فردی هستند اما با وجود این تفاوت ها ما در بسیاری از رفتارها با گونه های دیگر اشتراکات فراوان داریم. بر این اساس به نظر می رسد استفاده از مطالعات حیوانی در کنار مطالعات انسانی به درک فرآینده های اجتماعی بسیار کمک کند.

بدون در نظر گرفتن چند استثنا، در آغاز ایجاد علوم اعصاب اجتماعی ارتباط اندکی بین محققان این دو حوزه وجود داشت. تنها با تاسیس جامعه بین المللی علوم اعصاب اجتماعی در سال 2010 بود که این شکاف هم اکنون پر شده و ارتباطات موثری بین دانشمندان این دو حوزه شکل گرفته است. هم اکنون محققان می توانند به آزمون فرضیه های خود که امکان انجام آن ها بر روی انسان وجود ندارد بر روی مدل های حیوانی بپردازند و با انجام مطالعات حیوانی شواهد بیشتری را برای نتایجی که از مطالعات خود بر روی انسان کسب کرده اند به دست آورند.

از سویی پدید آمدن مجلات، کتاب ها و انجمن های علمی علوم اعصاب اجتماعی در سال های اخیر نشانه ای برای ارتباط سازنده بین روش های سنتی تحلیل زیستی و رفتاری با رویکردهای جدید شامل تصویربرداری مغزی و علوم ژنتیک است. در نهایت می توان گفت با توجه به سوالات مهمی که علوم اعصاب اجتماعی درصدد پاسخ گویی به آنها است، می توان آینده روشنی را برای این حوزه متصور شد.

*عضو ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی