به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با پیشرفت‌های حیرت‌انگیز دنیای فناوری و پا گذاشتن مفهوم دیجیتال به زندگی، بخش‌های گوناگون زندگی نیز دست‌خوش تحول‌های اساسی شده است. مصرف انرژی و کنترل دقیق میزان و چگونگی آن، کاری نبود که به سادگی ممکن باشد، اما سامانه‌های هوشمند نرم‌افزاری و سخت‌افزاری، کار مدیریت، کنترل و پایش مصرف انرژی را ممکن کرده‌اند. کشورهایی که گام‌های جدی خود را در توسعه این سامانه‌ها برداشته‌اند و به دستاوردهایی رسیده‌اند، یافته‌های فناورانه خود را انحصاری کرده و محصولات را به بازار می‌فروشند. نوسانات ارز، محدودیت‌های ارائه دانش فنی و تحریم به عنوان مزیدی بر تمامی علت‌ها، ضرورت وجود سامانه‌های بومی و حرکت در مسیر کسب دانش فنی آن را دوچندان کرد و بر همین اساس، یک شرکت دانش‌بنیان داخلی توانست در مسیر توسعه فناوری‌ سامانه‌های کنترل و مدیریت در حوزه انرژی دستاوردهایی داشته باشد.

پروانه کریمی راد، از توسعه بومی این سامانه در شرکت دانش‌بنیان « اندیشه سازان کاوشگر داریس» می‌گوید و ادامه می‌دهد: این کار را در دو بخش نرم‌افزاری و سخت افزاری به جلو بردیم. در بخش‌ نرم‌افزاری با توسعه نسخه دانش‌بنیان بومی نرم افزار اسکادا، با نام تجاری Ir scada مدیریت و کنترل مصرف انرژی را محقق کردیم.

مدیرعامل این شرکت دانش‌بنیان از اهمیت بالای وجود سامانه‌های مدیریت و تحلیل داده اشاره می‌کند و می‌گوید: نرم افزار اسکادا ( (SCADA: Supervisory Control And Data Acquisition که سامانه‌ای نرم افزاری برای سرپرستی و گردآوری و تحلیل داده‌ها است. هسته این نرم‌افزار متن باز است و نسخه‌های مختلفی از آن توسط کشورهای مختلف توسعه یافته است.

به گفته این فعال فناور، نظارت و کنترل یک سایت یا سیستم گسترده از راه دور و به صورت برخط کاری است که این نرم‌افزار به کمک تجهیزات و سخت‌افزارها انجام می‌دهد. نسخه بومی این نرم افزار که در حوزه انرژی کاربرد دارد، توسط این شرکت دانش‌بنیان تولید شده است.

مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان اندیشه سازان کاوشگر داریس، رصد، پایش و تحلیل اطلاعات انرژی را مهم‌ترین عملکرد این سامانه بومی عنوان و بیان می‌کند: با استفاده از ثبت‌کننده داده (دیتالاگر) که در نقاط مختلفی نصب و راه‌اندازی می‌شود، میزان مصرف واحدهای مختلف ثبت و مانیتور می‌شود. مؤلفه‌های متعدد مصرف و هدررفت انرژی برق، در سرور مرکزی ثبت می‌شود و با استفاده از رابط کاربری نرم‌افزار بومی اسکادا، به کمک تحلیل‌ها و گزارش‌های ارائه شده توسط این نرم‌افزار می‌توان به تصویری دقیق از میزان مصرف، نقاط پرمصرف و شرایط ویژه دست یافت و بر اساس این داده‌ها برای مدیریت بهینه برنامه‌ریزی کرد.

وی با بیان این‌که بخش عمده کاربرد این سامانه در مدیریت تأسیسات و ساختمان‌ها است، ادامه می‌دهد: استفاده در حوزه‌های آموزشی و  پژوهشی نیز یکی دیگر از کاربرد این سامانه در کنار مدیریت و پایش دقیق مصرف انرژی است و داده‌های  آماری و گزارش‌های جزیی و دقیق آن می‌تواند در پژوهش‌ها و تحلیل توسط محققان برای توسعه فناوری مورد استفاده قرار بگیرد.

کریمی، به استفاده از سامانه "آی آر اسکادا"در کنترل و پایش مصرف دیگر حوزه‌های انرژی مانند آب و گاز اشاره می‌کند و می‌افزاید: این سامانه اکنون بر روی 6 ورودی آب دانشگاه فردوسی مشهد نصب و بهبهره برداری رسیده است. با استفاده از این سامانه می‌توان میزان مصرف آب و آمارهای مربوط به آن را به صورت لحظه‌ای و قابلیت مشاهده آنلاین رصد و کنترل کرد.

این فعال فناور از نقش سامانه مدیریت و پایش در بهینه‌ شدن مصرف انرژی می‌گوید و اضافه می‌کند: مصرف میانگین دانشگاه فردوسی در زمان حضور دانشگاه تا 600 میلیون تومان می‌رسد. با استفاده از این سامانه تا 80 میلیون تومان صرفه‌جویی در مصرف آب صورت گرفت. در دانشگاه زابل نیز 30 نقطه برای ممیزی و رصد توسط سامانه سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این شرکت دانش‌بنیان پیش‌بینی شده است.

مدیرعامل اندیشه سازان کاوشگر داریس، از تولید تجهیزی برای دریافت اطلاعات و ارسال به شبکه اترنت با هزینه‌ای پایین‌تر و کیفیتی مشابه نمونه وارداتی می‌گوید و ادامه می‌دهد: با طراحی و ساخت بریج مدباس سریال به اترنت ایزوله، توانستیم قطعه‌ای را که باید به قیمت حدود 4ونیم میلیون تومان خریداری می‌شد با قیمت 1.5 میلیون تومان به تولید انبوه برسانیم و روانه بازار تجاری کنیم. این تجهیز در استفاده میدانی به خوبی کیفیت خود را به نمایش گذاشته و عملکرد مطلوبی داشته است.

ثبت‌کننده‌های داده با ورودی چندگانه شبکه برق، یکی دیگر از تولیدات این شرکت دانش‌بنیان است که کریمی درباره آن توضیح می‌دهد: برای رصد و پایش داده از ورودی‌های برق، نیاز به دیتالاگرهایی است که اطلاعات را دریافت، ثبت و به سامانه مرکزی منتقل کنند. دیتالاگرهای وادراتی و نمونه های مشابه در داخل معمولا دارای یک ورودی هستند، یعنی به ازای ثبت داده هر بخش باید یک دیتالاگر مجزا مصرف شود. اما دیتالاگرهای تولید شده توسط این شرکت دانش‌بنیان، دارای ورودی چندگانه است و به صورت یکجا داده‌های چند ورودی را ثبت و منتقل می‌کند. با استفاده از این تجهیز، ضمن کاهش هزینه‌ها، مشکلات نگهداری و حجم قطعات مصرفی نیز کاهش می‌یابد.

مدیرعامل اندیشه سازان کاوشگر داریس، از فعالیت 5 متخصص در حوزه‌های الکترونیکک و برق در این شرکت دانش‌بنیان می‌گوید و ادامه می‌دهد: یکی از مهم‌ترین نیاز شرکت‌های دانش‌بنیان، آموزش و ارتقای دانش فنی آن‌ها است. حمایت‌هایی از جنس آموزش‌های حضوری یا مجازی می‌تواند راه را برای ارتقای توانمندی دانشی و توسعه فناوری این شرکت‌ها هموار کند.

پایان پیام/24