این رونمایی در مرکز تحقیقات سلامت غذای دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. مرکزی که از سال 1393 با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در 4 فاز 4 ساله راه اندازی شده است و در هفتمین سال فعالیت و سومین فاز خود به سر می‌برد.

این مرکز به عنوان بخش تحقیق و توسعه، طرح های گوناگونی را تا کنون به اجرا درآورده است که از مهم‌ترین آنها می‌توان به ابداع و معرفی روشی جدید برای سرعت بخشیدن به روش های فعلی غربالگری پالایش آلاینده‌ها در مواد غذایی بر مبنای کروماتوگرافی مایع و طیف سنجی جرمی اشاره کرد.

ایران فرهنگ غنی و ریشه‌دار در حوزه غذا دارد

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری رییس جمهوری در این مراسم با اشاره به این‌که حوزه غذا یکی از حوزه‌های مغفول در کشور است، افزود: باید بتوانیم با سرعتی فزاینده فناوری‌های این حوزه را تجاری‌سازی کنیم.

وی با بیان این‌که در حال حاضر ایران از سابقه غنی و ریشه دار فرهنگی حوزه غذا فاصله گرفته است، ادامه داد: به طور مثال مصرف گسترده نان، بر مبنای زیست‌بوم و فرهنگ این کشور مبنی بر کاشت گندم بوده و کشور در هزاران سال، به یک شناسنامه و اصالت در حوزه غذا رسیده است. توسعه فناوری‌های غذا باید بر مبنای این فرهنگ غنی باشد و بر حفظ و ارتقای این فرهنگ ایستادگی کنیم.

رییس ستاد فرهنگسازی اقتصاد دانش‌بنیان و توسعه صنایع نرم و خلاق، با تاکید بر این که الزامات فناورانه در حوزه غذا باید مبتنی بر زیست بوم فناوری و نوآوری باشد، افزود: حمایت از مرکز نوآوری غذا یکی از گام‌هایی بود که در راستای افزایش سلامت و کیفیت نان صورت گرفت و تلاش بر این است تا فناوری‌های جدید این حوزه سازگار با فرهنگی هزاران ساله و بومی در کشورمان توسعه پیدا کند.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با بیان این‌که در حوزه صنایع دام و طیور نیز وابستگی‌های جدی داریم که باید با عزمی راسخ، این وابستگی‌ها به مدد فناوری‌های بومی قطع شود، ادامه داد: حوزه طیور یکی از زمینه‌هایی است که وابستگی‌هایی در گلوگاه‌های فناورانه دارد و این رویه‌ها باید بازنگری شود. این که از یک نوع خاص نژاد برای پرورش طیور یا از یک نوع بذر خاص وارداتی استفاده شود، نقطه‌هایی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.

برند «حلال» فرصتی برای توسعه فناوری‌های بومی غذا

ستاری توسعه غذای حلال را یکی از ظرفیت‌های نهفته‌‍‌ای دانست که شرکت‌های دانش‌بنیان می‌توانند بازار بزرگی برای آن ایجاد کنند و گفت: در همین حوزه می‌توان پروژه‌های بزرگ فناورانه‌ای تعریف کرد که بازار بزرگی را به دنبال دارد و به عنوان یک برند به شرکت‌ها کمک می‌کند. به طور مثال در تشخیص ژلاتین حلال یا فناوری‌های تولید این نوع ژلاتین بخش کوچکی از ظرفیت‌های نهفته در حوزه تغذیه حلال است که از اولویت‌های معاونت علمی و فناوری حمایت جدی از فناوری‌های مغفول مانده در این حوزه و به طور کلان در زمینه سلامت غذای کشور است.

معاون علمی و فناوری رییس جمهوری با بیان این‌که در هر حوزه‌ای که نقش شرکت‌های دانش‌بنیان کم‌رنگ بوده، وابستگی‌ها افزایش یافته است، ادامه داد: دنیایی از فناوری‌ها در این حوزه نهفته است که وورد شرکت‌های دانش‌بنیان با ورود به آن‌ها ضمن خلق ارزش افزوده، وابستگی را کاهش می‌دهند و نیاز کشور را بر مبنای مؤلفه‌های بومی و فرهنگی کشور تأمین می‌کنند.

رییس بنیاد ملی نخبگان به نقش دانش‌آموختگان جوان و خلاق در به کارگیری فناوری‌های نوین برای توسعه این صنعت اشاره کرد و گفت: به طور مثال، با استفاده از فناوری‌ هوش مصنوعی کلاله از مغز زعفران به صورت دقیق و خودکار استخراج می‌شود و یک خط تولید کوچک می‌تواند در کم‌تر از چند ساعت، حجم قابل توجهی از زعفران را به صورت کاملا بهداشتی و بدون دخالت دست، جداسازی و دسته‌بندی کند. حوزه‌های این چنینی با ظرفیت خارق العاده نیروی انسانی دانش اموخته در حوزه رباتیک و هوش مصنوعی می تواند اشتغال و ارزش افزوده قابل توجهی را برای کشور به ارمغان بیاورد.

همچنین این مرکز موفق شده است با همکاری با 3 شرکت‌ دانش‌بنیان، تجهیزات و فرآیندهای مورد نیاز را برای تجاری سازی فناوری های شناسایی و تشخیص تقلبات در مواد غذایی، شناسایی اصالت، تعیین کیفیت و محل کشت زعفران اجرایی کند. در حالی که صرفاً 17 درصد از زعفران کشور به صورت شناسانامه دار تولید می شود، این دستاورد در زمینه تشخیص اصالت زعفران و جلوگیری از خام فروشی این محصول نقش اثربخشی ایفا می‌کند.

کووید 19 از نقش اثربخش شرکت های دانش بنیان غبارزدایی کرد

در ادامه علیرضا زالی سرپرست دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با بیان این‌که بخش قابل توجهی از فناوری‌های توسعه یافته در تامین سلامت غذا توسط شرکت های دانش بنیان تولید شد است، گفت: باید به جایگاه این شرکت ها بیش از پیش توجه شود چراکه در تولید محصولات مورد نیاز در دمقابله با شیوع کرونا و درمان بیماران نقشی بسیار اثربخش ایفا کرد.

زالی با بیان این‌که نقش شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه سلامت طی یک سال گذشته بسیار پررنگ بوده است، بیان کرد: در حوزه تجهیزات پزشکی و اقلام فناور، شرکت‌های دانش‌بنیان به یاری کشور آمدند و یکی از ستون‌های استواری نظام سلامت در مقابله با کوید19 بودند. شیوع این ویروس از نقش و جایگاه مهم این شرکت‌ها غبارزدایی کرد و نشان داد باید روند حمایت و نقش‌آفرین سازی این شرکت‌ها در مسیر تامین سلامت بیش از پیش پررنگ شود.

بستری برای توسعه فناورانه غذا فراهم شد

همچنین یکی دیگر از دستاوردهای مرکز تحقیقات غذا در حوزه شناسایی اصالت و کیفیت فرآورده‌های گوشتی کشور است که زمینه‌ساز افزایش کیفیت فرآورده‌های مصرفی توسط جامعه خواهد شد.

توسعه و معتبرسازی روش های مبتنی بر تصویربرداری فراطیفی و مادون قرمز در تعیین اصالت و تقلبات زعفران، گوشت و شیر با به‌کارگیری هوش مصنوعی در تعامل با مراکز علمی معتبر اروپا در زمینه غذا از جمله دانشگاه واخنینگن هلند با هدف انتقال دانش و فناوری های راهبردی صنعت غذا در زمینه پایش و کنترل آلاینده های غذا به کشور، از دیگر دستاوردهای این مرکز به شمار می‌رود.

۴ میلیارد تومان در قالب یک تفاهم نامه مشترک از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، برای تامین تجهیزات،مواد و ملزومات مورد نیاز، محققین و پژوهشگران فعال در این طرح، از سوی این معاونت، تخصیص یافته است.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسای معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/24