به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، پیشرفت فناوری و آگاهی از خواص هسته‌ای، نقش مواد پرتوزا را در حوزه پزشکی پررنگ کرده است. با تکیه به ویژگی مواد پرتوزا، پیشرفت‌های چشمگیر در حوزه سلامت به یاری بیماران آمد؛ اما قرار گرفتن کاربران و پزشکان در معرض پرتوهای این تجهیزات، می‌تواند آسیب‌های جدی را برایشان به همراه داشته باشد اگر میزان این پرتوها از حد مجاز فراتر برود، ممکن است برای انسان زیان آور باشد؛ به همین خاطر ضروری است که محیط‌های درگیر با پرتو، همواره در پایش و رصد شود.

افرادی که در معرض پرتوهای رادیواکتیو قرار دارند مانند کارکنانی که در رادیوگرافی کار می‌کنند، کارگران نیروگاه‌های هسته‌ای، پزشکانی که رادیوتراپی انجام می‌دهند، محققانی که در آزمایشگاه‌های رادیونوکلئید کار می‌کنند و ... لازم است تا همواره تحت مراقبت باشند که بیش از حد مجاز پرتو دریافت نکنند.

این کار با استفاده از پرتوسنج‌ها موسوم به «دوزیمتر» انجام می‌شود. این پرتوسنج‌ها، با دریافت اطلاعات تشعشع محیط، میزان آلودگی محیط را اندازه گیری می‌کنند. اغلب شهروندان در مراجعه به واحدهای پزشکی تصویر برداری رادیو گرافی، بج هایی با نام TLD را مشاهده کرده‌اند که روی سینه پرسنل نصب شده است.

تولید و تأمین نیاز صنعت پزشکی کشور به تجهیزات دانش‌بنیان سنجش‌گر پرتوهای هسته‌ای یا دزیمتر، نیازمند دانش فنی و تجهیزات دانش بنیان پیشرفته است. نیاز کشور به سنجشگر عمدتا از راه واردات تأمین می‌شد اما یک شرکت دانش‌بنیان داخلی موفق شد با بومی سازی دانش‌ فنی، این محصول را در داخل کشور تولید و نیاز به واردات را برطرف کند.

یکی از مدیران شرکت دانش‌بنیان «ایمن گستر رامان کیش»، از حذف انحصار و نیاز مبرم به واردات با تولید دزیمترهای ایران‌ساخت، توسط فعالان فناور این شرکت‌ دانش‌بنیان می‌گوید و ادامه می‌دهد: چند شرکت‌های آمریکایی و آلمانی، از تامین کنندگان اصلی این محصول دانش‌بنیان در ایران بودند. با توجه به نوسان متغیرهای اقتصادی، خرید و واردات محصولات این شرکت و دیگر تامین کنندگان خارجی دیگر با منطق اقتصادی منطبق نیست.

بهمن هداوند، جلوگیری از خروج ارز را یکی از مزیت‌های تولید ساخت داخل دزیمترها عنوان می‌کند و ادامه می‌دهد: نمونه محصول خارجی ممکن است تا 2 میلیارد و 400 میلیون تومان قیمت داشته باشد، در حالی که محصول ایرانی تنها با نرخ 300 میلیون تومان عرضه می‌شود.

مدیر شرکت دانش‌بنیان «ایمن گستر رامان کیش»، از بازار گسترده این محصول دانش‌بنیان و ظرفیت صادراتی آن می‌گوید و ادامه می‌دهد: این محصول کیفیتی هم‌پای مشابه خارجی برخوردار است، در حالی‌که با قیمتی پایین‌تر عرضه می‌شود و در صورت فاهم شدن بسترها و شرایط لازم، از توانایی ورود به بازارهای رقابتی بین‌المللی برخوردار است.

هداوند با بیان این‌که محیط‌های آکادمیک از جمله مشتریان دوزیمترهای آنلاین و یک مدل ساده‌تر قرائتگر TLD هستند، عنوان می‌کند: ماژول‌های الکترونیکی آزمایشگاه هسته‌ای و تجهیزات تحقیقاتی علمی نیز تولید شده و در اختیار دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی قرار گرفته است.

به گفته وی، ارائه دهندگان خدمات دزیمتری از سازمان انرژی اتمی مجوز دارند تا میزان پرتوهای رادیو اکتیو موجود در محیط و یا جذب شده توسط افراد را اندازه گیری کند.

این فعال دانش‌بنیان، درباره سازوکار پایش سلامت با استفاده از این سنجشگرها می‌گوید: این موسسات  از قرائتگر TLD ساخت این شرکت، برای انجام این وظیفه استفاده می‌کنند. به طور معمول هر دو ماه یک بار کارت دزیمتر TLD به شرکت سرویس دهنده ارسال شده تا پس از قرائت و تحلیل داده‌ها، میزان پرتوگیری به سازمان انرژی اتمی جهت ثبت در پرونده فرد اعلام می‌گردد.

وی از تنوع نمونه‌های سنجشگر توسط فعالان فناور این شرکت دانش بنیان می‌گوید و ادامه می‌دهد:  این مجموعه دانش بنیان نوع ویژه و قابل حمل از دوزیمتر را ساخته است که به صورت آنلاین، پرتو سنجی می‌کند و نتیجه را به کاربر اعلام می‌کند.

پایان پیام/