به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست‌جمهوری، نشست بررسی فرصت‌ها و چالش‌های تجارت گیاهان دارویی ایران، با حضور دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی و جمعی از شرکت‌های دانش‌بنیان، در تاریخ 15 بهمن‌ماه جاری در محل معاونت علمی برگزار شد. 

این نشست، با هدف هم‌اندیشی و هم‌افزایی بین ذینفعان این حوزه، به دنبال شناسایی چالش‌ها و ارائه راهکارهای مناسب برای توسعه تجارت گیاهان دارویی ایران بود.

دامون رزمجویی، دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی، طی سخنانی در این نشست، با اشاره به پیشگامی ایرانیان در علم طب و گیاهان دارویی، گفت: علاقه روزافزون مردم به طب سنتی و استفاده از گیاهان دارویی، به ویژه در سال‌های اخیر، نشان‌دهنده گرایش جامعه به رویکردهای طبیعی و سنتی در حفظ سلامتی است.

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به شیوع بیماری‌های نوظهور به ویژه بیماری‌های عفونی، تاکید کرد: این مسائل باعث شده تا جامعه به سمت استفاده از گیاهان دارویی روی بیاورند. همچنین حمایت سازمان بهداشت جهانی از رویکرد استفاده از گیاهان دارویی، تاثیر بسزایی در افزایش آگاهی عمومی و پذیرش این روش‌ها داشته است.

رزمجویی همچنین با بیان اینکه کشور ما نیز روی این ریل قرار گرفته است، از تلاش‌های صورت گرفته برای توسعه و پیشبرد این حوزه خبر داد.

وی با اشاره به نقش تسهیل‌گر ستاد توسعه فناوری ‌گیاهان دارویی و طب سنتی، مطرح کرد: ستاد به عنوان دستگاهی تسهیلگر می‌تواند اعمال نفوذ کرده، چالش‌ها را شناسایی کند و راهکارهای مناسب را ارائه دهد.

دبیر ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به سند ملی گیاهان دارویی و طب سنتی، مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی در سال ۱۳۹۲، گفت: این سند در دو حوزه گیاهان دارویی و فرآورده‌های گیاهی و همچنین طب سنتی و داروسازی سنتی تنظیم شده است. در حوزه گیاهان دارویی، ۸ هدف کلان، ۱۰ راهبرد و ۲۹ اقدام و در حوزه طب سنتی، ۷ هدف کلان، ۱۱ راهبرد و ۴۷ اقدام در نظر گرفته شده است.

وی در ادامه به اهداف و اقدامات این سند در حوزه تجارت بین‌المللی اشاره کرد و گفت: توسعه صادرات و ورود به ۱۰ کشور برتر دنیا، افزایش ارزش افزوده و رقابت‌پذیری جهانی، ساماندهی تولید و توزیع، بازار و صادرات محصولات و تجاری‌سازی دستاوردهای علمی از جمله اهداف این سند است.

رزمجویی، همچنین تدوین استانداردهای ملی و بین‌المللی و حمایت از ایجاد تشکل‌های تخصصی و شبکه‌سازی بین‌المللی را از دیگر اقدامات این سند برشمرد.

زعفران، سکاندار صادرات گیاهان دارویی ایران در سال ۱۴۰۲

سیف سهندی، معاون ستاد، با تشریح ارزش فعلی گیاهان دارویی در کشور، اظهار داشت: ارزش این حوزه در بخش تولید و برداشت 1.5 تا 2 میلیارد دلار، میانگین واردات گیاهان دارویی 150 میلیون دلار، میانگین صادرات گیاهان دارویی500 میلیون دلار و میانگین واردات اسانس و عصاره 300 میلیون دلار است.

وی در ادامه اشاره کرد: در صورت تحقق اهداف سند ملی گیاهان دارویی، ظرفیت بازار گیاهان دارویی و طب سنتی به 13 تا 15 میلیارد دلار خواهد رسید که 10 تا 11 میلیارد دلار آن مربوط به ظرفیت بازار زنجیره ارزش صنایع گیاهان دارویی و 2.7 تا 4 میلیارد دلار دیگر مربوط به زنجیره ارزش طب سنتی خواهد بود. 

معاون ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی با اشاره به سطح زیر کشت گیاهان دارویی در سال ۱۴۰۲، اعلام کرد: این میزان حدود ۲۲۴ هزار هکتار بوده است که ۵۰ درصد آن مربوط به کشت زعفران است. زیره سبز با ۱۵درصد، گل محمدی با ۱۰درصد و خاکشیر با ۵درصد، به ترتیب در رتبه‌های بعدی سطح زیرکشت گیاهان دارویی قرار دارند.

وی در ادامه به حجم تولید گیاهان دارویی در سال ۱۴۰۲ اشاره کرد و گفت: این حجم حدود ۲۰۴ هزار تن بوده است که گل محمدی با ۲۳درصد، حنا با ۱۳درصد و زیره سبز با ۷درصد، بیشترین سهم را در تولید گیاهان دارویی داشته‌اند.

سهندی با بیان اینکه ایران رتبه ۱۶ را در بین کشورهای صادرکننده گیاهان دارویی دارد، اظهار کرد: ارزش صادرات گیاهان دارویی و فرآورده‌های طبیعی در سال‌های اخیر روند کاهشی داشته است.

معاون ستاد توسعه فناوری گیاهان دارویی و طب سنتی درپایان در خصوص ارزش صادراتی گیاهان دارویی در سال ۱۴۰۲، گفت: ۵۹ درصد این ارزش مربوط به زعفران بوده است. سیر با ۱۱ درصد، کرفس با ۷.۶ درصد، گشنیز و عصاره شیرین بیان با ۴ درصد، دیگر اقلام صادراتی با ارزش بالا در این حوزه بوده‌اند. همچنین ۱۳.۳ درصد از ارزش صادراتی گیاهان دارویی مربوط به محصولات حاصل از فرآوری گیاهان دارویی بوده است.