یکی از مهم‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری مورداستفاده درزمینه اپتیک و لیزر، دستگاه توان‌سنج است، که خوشبختانه حرکتی فناورانه به‌منظور تولید این محصول در کشور توسط متخصصان امر آغازشده است.
به گزارش مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، با رشد تولید و توسعه دستگاه‌های مختلف در حوزه‌های گوناگون علوم و صنعت و ارتقاء فناوری به‌کاررفته در آن‌ها، نیاز به ابزارهای اندازه‌گیری و پارامترهای مرتبط با دستگاه و کالیبراسیون رو به افزایش است. بدیهی است این ابزارآلات باید متناسب با پیشرفت فناوری به‌کاررفته در دستگاه‌ها به‌روزرسانی شود. در زیر مهم‌ترین ابزارهای اندازه‌گیری مورداستفاده در زمینه اپتیک و لیزر را مرور می‌کنیم.

دستگاه‌های اندازه‌گیری و کالیبراسیون
با توجه به توسعه به‌کارگیری لیزر توسط دانشمندان و وسعت کاربردهای آن مانند درمان‌های پزشکی، صنایع برش‌کاری و جوش‌کاری، صنعت نفت و اجناس تزیینی نقش روزافزون ابزارهای اندازه‌گیری در کنترل فعالیت‌های مربوط قابل‌توجه است. همچنین کالیبراسیون تجهیزات لیزری برای کاربردهای ذکرشده بسیار پراهمیت است. از طرفی این‌گونه ابزارها به دلیل کاربرد مخصوصشان از چشم بسیاری شرکت‌های تولیدکننده داخلی دورمانده و جامعه علمی و صنعتی را با خلاء مواجه کرده است. این امر باعث تحمیل هزینه‌های سنگین جهت واردات شده درحالی‌که پتانسیل و امکان بومی‌سازی این تجهیزات در داخل کشور وجود دارد.

توان‌سنج گرمایی
اساس این دستگاه‌ها بر مبنای سطوح جاذب تابش و تبدیل آن به گرما و اندازه‌گیری دمای سطح جاذب است، توان‌سنج‌های ساخت داخل در 3 مدل ارائه‌شده‌اند. حالت اول برای توان‌های پایین به‌منظور مصارف آزمایشگاهی طراحی‌شده است. این توان‌سنج‌ها در رنج 100MW الی W10 با دقت یک درصد قابل‌تولید هستند. دسته سوم برای مصارف صنعتی در نظر گرفته‌شده‌اند. دقت این توان‌سنج‌ها یک درصد بوده و برای توان‌های 10W الی 1KW به کار می‌رود.

توان‌سنج بر پایه نیمه‌هادی
توان‌سنج‌ها در سطح گسترده‌تری از سنجش توان تابشی و طیف نشری کاربرد دارند. توان‌سنج‌های نیمه‌هادی، تاپش پرتوها را روی قطعه‌ای نیمه‌هادی از جنس سیلیکون اندازه‌گیری می‌کنند. در این سیستم‌ها، شدت‌جریان عبوری تناسب با شدت تابشی به قطعه مذبور است و توان‌سنج نیمه‌هادی با دقت بالای لیزری طراحی و ساخته‌شده‌اند.
توان‌سنج نیمه‌هادی ساخت ایران در سه مدل طراحی‌شده و آماده ارائه به مشتریان است. نوع اول برای دقت‌های بالا با سایز حسگر کوچک است، این شدت سنج‌ها قادرند بازه 1 نانو وات تا 10 میکرو وات را با دقت پنج‌دهم درصد بسنجد. نوع دوم دارای حسگرهای با سایز بزرگ است که بازه یک میکرو وات تا 10 میلی وات را با دقت پنج‌دهم درصد اندازه‌گیری می‌کنند. سومین نوع شدت سنج‌ها مناسب برای سنجش توان در بازه 1 ملی وات تا 10 وات و با دقت یک درصد است.
پایان پیام/32