پیشرفت با مواد پیشرفته

حوزه فناوری های مواد پیشرفته، شامل فلزات، سرامیک‌ها، پلیمرها و کامپوزیت‌های پیشرفته و فرآیندهای ساخت و تولید آن‌ها است. توسعه اغلب فناوری های پیشرفته مانند هوافضا، انرژی های تجدیدپذیر، میکروالکترونیک، زیست‌فناوری و دیگر حوزه‌های فناور در گرو دسترسی به مواد پیشرفته و فناوری های مرتبط با آن است.

آن‌طور که دبیر ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک، مواد پیشرفته و ساخت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری بیان می‌کند، این مواد با خواص منحصر به فرد یا افزایش یافته نسبت به مواد معمولی با سرعت فزاینده‌ای در حال توسعه هستند؛ به عنوان مواد پیشرفته شناخته می شوند و توسعه فناورانه آن‌های می‌تواند منافع بسیاری را برای جامعه به همراه داشته باشد.

حمید لطیفی، با بیان این‌که فناوری های نوظهور با سرعت زیادی در حال توسعه هستند ادامه داد: توسعه دهندگان فناوری همچنان به کشف و استفاده از موادی می پردازند که ویژگی‌های جدید یا پیشرفته‌ای دارند که عملکرد را نسبت به محصولات و فرآیندهای معمولی بهبود می بخشد.

وی از این مواد نوآورانه به عنوان مواد پیشرفته یاد کرد و افزود: این اصطلاح بیش از سه دهه مورد استفاده قرار گرفته اما در سال‌های اخیر در پیوند با دیگر فناوری‌ها همچون نانو، شکل تازه‌ای یافته است.

بیش از 820 شرکت دانش‌بنیان فعال در حوزه مواد پیشرفته

بر اساس اعلام مرکز شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، بیش از 820 شرکت دانش‌بنیان در حوزه مواد پیشرفته فعالیت دارند.

لطیفی با اشاره به حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از توسعه فناوری‌ مواد پیشرفته، عنوان کرد: ستاد با هدف ساماندهی، کمک به ارتقای وضعیت تولید، تجاری‌سازی، توسعه فناوری و زیرساخت‌های مرتبط با این حوزه مهم، حمایت از پژوهش، فناوری‌ها و محصولات دانش‌بنیان و فناور ایران‌ساخت این حوزه را در دستور کار قرار داده است.

به گفته لطیفی، این ستاد در سال‌های فعالیت خود، با تشکیل کارگروه‌های مختلف، تلاش کرد با توجه به منابع موجود در راستای ماموریت‌های شش‌گانه حمایت از دستیابی به مرجعیت علمی کشور و ایجاد زیرساخت‌های راهبردی ملی در حوزه‌های خاص، زمینه را برای ترویج و فرهنگ‌سازی این فناوری فراهم کند.

وی افزود: همچنین تسهیل تبادلات و همکاری‌های علمی و فناوری بین‌المللی؛ توسعه فناوری‌های راهبردی متناسب با نیازهای کشور، ارتقای فناوری در صنایع موجود و توسعه کسب و کارهای جدید دانش‌بنیان و توسعه بازار محصولات دانش‌بنیان را در این حوزه پیگیری کردیم.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های لیزر مواد پیشرفته و ساخت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از تلاش برای دستیابی کشور به مرجعیت علمی گفت و ادامه داد: ستاد در راستای انجام این مأموریت، ابزارهای مختلفی همچون حمایت هدفمند از انتشار مقالات و ثبت اختراع با کیفیت و بین‌المللی از پژوهش‌های راهبردی و مرز دانش در حوزه‌های کلیدی را در دستور کار قرار داد.

اما ستاد در رویداد علمی و فناوری مختلف از جمله کارگاه، سمینار، کنفرانس، چالش، نمایشگاه و مسابقه مرتبط با حوزه‌های تخصصی، تشکیل و توانمندسازی هسته‌های فناور مواد پیشرفته و ساخت در مراکز پژوهشی را در دستور کار قرار داد.

به طوری‌که لطیفی برخی از این اقدامات را مسابقه شناسایی هسته‌های فناور در حوزه مواد مهندسی و ساخت در حوزه مواد مهندسی و ساخت، راه‌اندازی مرکز آموزشی چاپ سه‌بعدی، در ستاد پیگیری‌ها برای تعیین مدل اجرایی، تخصیص اعتبار مورد نیاز و آغاز فرایند اجرای آن در سال‌های اخیر عنوان کرد.

وی همچنین با اشاره به توسعه فناوری‌های راهبردی متناسب با نیازهای کشور افزود: طرح‌های توسعه فناوری در بخش‌های فوتونیک و لیزر و همچنین مواد و ساخت به عنوان دو حوزه اصلی فعالیت ستاد، طرح‌های توسعه فناوری پس از انجام بررسی‌ها و داوری لازم، مصوب و مورد حمایت قرار گرفت. همچنین با ایجاد مدل و زیرساخت همکاری با هلدینگ‌های بزرگ سرمایه‌گذاری همکاری‌های مشترک این ستاد برای ارتقای طرح‌های فناورانه صورت گرفت.

توسعه بازار محصولات لیزر و مواد پیشرفته

ارتقای فناوری در صنایع موجود و توسعه کسب‌و‌کارهای جدید دانش‌بنیان، سه دسته فعالیت عمده شامل طرح‌های فناورانه خرد، ارتقای فناوری در صنایع موجودو توسعه زیرساخت توسعه کسب‌وکارهای جدید دانش‌بنیان در دستور کار قرار گرفت.

لطیفی از توسعه بازار محصولات دانش بنیان و تسهیل تبادلات و همکاری های علمی و فناوری بین المللی گفت و ادامه داد: با توجه به مشکلات و موانع موجود در ایجاد ارتباطات فناورانه به دلیل تحریم‌ها این ستاد با برگزاری پاویون و نمایشگاه محصولات ایران‌ساخت لیزر، تلاش کرد تا شرایط مناسب‌تری برای  ارائه محصولات به مصرف‌کنندگان داخلی و خصوصاً بین‌المللی، تأمین شود.

دبیر ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک، مواد پیشرفته و ساخت، برخی از اقدامات و دستاوردهای این ستاد را معرفی کرد و گفت: از این گام‌ها می‌توان به طرح تولید پودر آلفا آلومینا با ظرفیت اسمی 150 تن در سال، طرح توسعه تولید اسپکتروفوتومتر مانیتوردار و تمام‌اتوماتیک،  توسعه و افزایش ظرفیت تولید دستگاه پردازش و ساخت کوپلر فیبر نوری به روش جوش لیزری، طراحی و ساخت دستگاه تمام‌اتوماتیک پکیجینگ و کوپل فیبر نوری چیپ‌های لیزری پرتوان به روش جوش نقطه‌ای لیزر، راه‌اندازی خط تولید لیزر فیبری یک کیلووات صنعتی پیوسته و بسیاری از طرح‌های فناورانه دیگر اشاره کرد.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#24