حسام زندحسامی*

این روزها هر گوشه و کنار کشور در قالب رویدادی تلاش می‌شود کارآفرینی ترویج شود و کارآفرینان موفق به تصویر کشیده می‌شوند.

 اما در لابه‌لای این‌همه موفقیت به رنج‌ها، دشواری‌ها و شکست‌های پیاپی این کارآفرینان کمتر پرداخته شده است. البته جوانان پرشور گاهی تصور می‌کنند یک شبه می‌توان ره صدساله را یک شبه پیمود و تنها با نگاه به شیرینی موفقیت کارآفرینان اقدام به ایده پردازی و راه‌اندازی کسب‌وکار می‌کنند.

به‌طور حتم فرهنگ‌سازی، ترویج و ایجاد شور و اشتیاق بین جوانان، بسیار کلیدی و نقطه آغازی خواهد بود برای گام نهادن در مسیری پر فرازونشیب کارآفرینی. اما اگر جوانان مشتاق بدون تأمین زیرساخت لازم، پرورش کافی و حمایت‌های برنامه‌ریزی‌شده، رها شوند با شکست هایی مواجه می شوند که دود آن به چشم همگان خواهد رفت.

زیرا جوان پرشور و اشتیاق که با برنامه‌های ترویجی، کسب‌وکاری را آغاز می‌کند و بلافاصله (طبق آمار کمتر سه سال) با شکست مواجه می‌شود، نه تنها به نیروی کاری شکست‌خورده تبدیل ‌شده، بلکه انگیزه‌های لازم را نیز از دست خواهد داد.

ناامیدی از آینده و بد بینی‌ای در افکار فرد رسوخ می‌کند که دیگر شاید نتوان در چرخه مولد اقتصاد از چنین نیرویی استفاده کرد. این است که می‌گوییم برخی جوانان با وعده‌های کارآفرینی دچار توهم می‌شوند. برگزاری و شرکت در رویدادهای کارآفرینی که ناپخته صورت می‌گیرد در ایجاد این توهم بی تاثیر نیست.

راهکار چیست؟ رویدادها متوقف شوند یا ترویج؟ البته که هیچ‌کدام. تنها باید این عرصه با مدیریت دقیق و هدفمند برنامه‌ها راهبری شوند. جوان‌ها هدایت شوند و باید بدانند که تنها تمرکز بر یک اختراع، موجب موفقیت نخواهد شد.

لزوم اهمیت به جنبه های کسب‌و‌کار در فناوری

آمارها نشان می‌دهد بیشترین شکست شرکت‌های نوپای دانش‌بنیان برای کسانی رخ می‌دهد که به چگونگی اداره کسب‌وکار واقف نبوده‌اند و جنبه‌های فنی را بر جنبه‌های مدیریتی کسب‌وکار مقدم شمرده‌اند.

در پاسخ به این چالش معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با تغییر رویکردها، راهکار تمرکز بر سیاست‌های طرف تقاضا و تجاری‌سازی فناوری را در دستور کار قرار داده است.

این سیاستی است که معاونت علمی و فناوری آن را به خوبی درک و منابع را برای تحقق آن بسیج کرده است. از دیگر رویکردهایی که برای پاسخ به چالش شرکت‌های نوپا و کارآفرینان تازه کار می‌توان مورد توجه قرارداد توجه به بستر و زمینه رشد ایده‌های خلاقانه است.

از جمله اقداماتی که در این زمینه برنامه‌ریزی ‌شده این است که در دنیا، شرکت‌های بزرگ و موفق با صاحبان ایده در یک جبهه قرار گرفته و شرکت‌های بزرگ، با تجربه، شهرت و امکاناتی که در اختیار دارند ریسک ایجاد یک کسب‌وکار نوپا را کاهش می‌دهند، البته در موفقیت آنها نیز سهیم می‌شوند.

از این رو معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ضمن فرهنگ‌سازی برای حضور شرکت های بزرگ صنعتی، تلاش جدی در جذب هلدینگ ها و شرکت‌های بزرگ کشور را در برنامه های اصلی خود قرار داده است.

حامی کارآفرینان

بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از دانشگاه‌های معتبر دنیا بر اینکه فارغ‌التحصیلان بلافاصله شرکت تاسیس کنند تمرکز نمی‌کنند و دانش‌آموختگان را به گونه‌ای تربیت می کنند که بلافاصله جذب شرکت‌های نوآور شوند.

در همین راستا نیز پرداختن به فرهنگ کارآفرینی در بستر شرکت‌های بزرگ و کارآفرینی سازمانی نیز از دیگر رویکردهای متفاوت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. افزایش تمایل به کارآفرینی شرکتی یعنی زمینه سازی برای حضور افراد در شرکت ها و ایجاد تحول در سازمان‌ها که بدون شک با تحول در رهبری سازمان باید همراه باشد.

نباید فراموش کرد که قوانین کشور نیازمند بازنگری جدی هستند و بنگاه‌داری از ظرافت‌هایی برخوردار است که بسیاری از جوانان از آن غافل‌اند یا توان استخدام مشاوران حقوقی باکیفیت را ندارند. این چالش را از دو منظر می توان مرتفع ساخت. اول قرار گرفتن در بستر شرکت‌های بزرگ و با سابقه و دوم به روزرسانی و اصلاح قوانین.

حمایت معاونت علمی در تسهیل فعالیت دانش بنیان

در خصوص اصلاح قوانین با تلاش هایی که در حوزه دانش‌بنیان در معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری می‌شوند، بسیاری از مشکلات در حال پیشگیری و مرتفع سازی است. از آن جمله می‌توان  به معافیت‌های مالیاتی و گمرکی اشاره کرد. البته بسیاری از خدمات مربوط به بنگاه‌داری نیز با حمایت‌های معاونت در قالب کریدورهای صادراتی به شرکت‌ها ارائه می‌شود

نباید فراموش کرد شرکت‌داری کار ساده‌ای نیست و نیاز به تمرین و دانش‌افزایی دارد. اگر جوانان مشتاق و صاحب ایده بدون توجه به جنبه‌های تخصصی بنگاه‌داری دچار توهمی خواهند شد به نام کارآفرینی. این توهم نه تنها سازنده نیست، بلکه کشنده است و مخرب، که جوانان صاحب ایده را نشانه خواهند رفت.  

باید تلاش کنیم ضمن تشویق جوانان به کارآفرینی و ارزش‌آفرین شدن آنها از مسیر دشواری که باید بپیمایند نیز آگاه کنیم. این وظیفه همه نهادها و دستگاه‌های متولی کارآفرینی در کشور است.

البته سایر دستگاه‌ها نیز باید تلاش کنند تا در حد امکان و حتی فراتر از آن، موانع بر سر راه شرکت‌های دانش‌بنیان و جوانان علاقه‌مند به سرنوشت کشور را مرتفع کنند.

*مدیرکل برنامه‌ریزی و هماهنگی معاونت سیاست‌گذاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

منبع: isti.ir

پایان پیام/29