طوفان‌های دریایی نیز همچون سیل و زلزله از بلایای طبیعی هستند که روی سواحل کشور ما تاثیر می‌گذارند. تا کنون نیز تحقیقات زیادی برای مسیریابی طوفان‌های دریایی انجام شده است. در کشورمان نیز محققان پژوهشگاه ملی اقیانوس شناسی و علوم جوی با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی گام هایی موثر برای توسعه سامانه پشتیبان تصمیم گیری مکانی برای مدلسازی تاثیر طوفان های دریایی بر مناطق ساحلی خلیج چابهار برداشته اند.

به گفته مسعود مرادی مجری این طرح پژوهشی، طوفان‌های دریایی از بلایای طبیعی است که روی سواحل تاثیر می گذارد. چابهار نیز نقطه ای در معرض خطر این طوفان ها است. هر چند که دوره بازگشت آنها طولانی باشد اما خطرناک هستند. تغییرات اقلیمی باعث افزایش تهدیدهای طبیعی زیادی بر مناطق ساحلی می شود که مهمترین آنها وقوع طوفان های دریایی و آبگرفتگی مناطق ساحلی است. پس داشتن استراتژی های بخشی و برنامه های مدیریت ریسک برای آمادگی و مقابله در برابر بلایای طبیعی یکی از الزامات مناطق ساحلی است.

مرادی ادامه داد: در صورت وجود برنامه ریزی درست با وجود وقوع طوفان خسارت‌ها به شدت کاهش می یابد. بنابراین مدلی را پیاده سازی کردیم و در آن میزان اثرات مستقیم و غیر مستقیم طوفان در منطقه چابهار را مشخص می کند. نتایج نشان داد اثرات غیر مستقیم در 10 روز پس از طوفان حداکثر میزان را دارند. همچنین 4 عنصر زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را بررسی کردیم و مشخص کردیم که در این 4 بخش نیز با چه خسارت هایی مواجه هستیم.

وی همچنین بیان کرد: توسعه سامانه نرم افزاری پشتیبان تصمیم گیری مکانی برای بررسی اثرات طوفان های دریایی و آب گرفتگی و ارزیابی خسارات حاصله در مناطق ساحلی و تلفیق سامانه اطلاعات جغرافیایی و سامانه های پویا برای توسعه یک سامانه پشتیبان تصمیم گیری اهدافی است که با انجام این طرح دنبال کردیم.

پس مهمترین مسئله برای برنامه ریزان و مسئولان محلی، دانستن محل وقوع حوادث و برآورد خسارات حاصله است تا بتوانند با اجرای برنامه ها و طرح های اجرایی مورد نیاز حفاظت های لازم را انجام دهند. تناوب رخداد طوفان های دریایی، زمان وقوع و شدت آنها در منطقه شمال غرب اقیانوس هند در سال های گذشته رو به افزایش است. بواسطه افزایش تناوب وقوع، شدت و زمان خیزاب طوفان در منطقه ساحلی خلیج چابهار، لازم است مکان های در معرض خطر شناسایی شده و مدیریت بحران بنحوی تعریف شود که حداقل خسارات پس از وقوع طوفان بجا بماند.

این پروژه یک مدل مکانی-زمانی برای مدلسازی اثرات طوفان های دریایی و آبگرفتگی بر مناطق ساحلی با استفاده از آنالیز مکانی و سامانه های پویا است. با استفاده از تلفیق سامانه های اطلاعات جغرافیایی و سامانه های پویا، مولفه های مختلف مکانی-زمانی تلفیق شده و با استفاده از داده های تاریخی موجود، اثرات طوفان های دریایی بر منطقه ساحلی چابهار ارزیابی شد.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری