*محمد سعید مهرافزا 

بهینه‌سازی مصرف انرژی در منابع انبساط باز مورداستفاده در سیستم حرارت مرکزی( شوفاژ) می‌تواند یکی از راه‌کارهای کاهش مصرف انرژی در سطح کشور باشد. 

در تمامی سیستم‌های حرارت مرکزی( شوفاژ) با توجه به نوسانات حجم سیال موجود در سیکل گرمایش و برای جلوگیری از تخریب اجزای سیستم منابع انبساط با فشار اتمسفر یک در سیستم طراحی و تعبیه می‌شود که در زمان گرم شدن و افزایش حجم، سیال منبسط‌شده در آن تخلیه می‌شود و در صورت سرد شدن سیال موجود در سیگل گرمایش حالت جبرانی دارد 

با توجه به اینکه محل استقرار این منابع بایستی 3 متر بالاتر پایانه حرارتی باشد ازاین‌رو این منابع روی بام ساختمان‌ها تعبیه می‌شود و جنس منابع رایج از ورق گالوانیزه و یا آلومینیوم با ضریب انتقال حرارت بالا است که در مناطق سردسیر خاموش بودن سیستم حرارت مرکزی به هر علت در زمان طولانی باعث یخ‌زدگی و تیرگی منابع انبساط بدون عایق می‌شود و در زمان روشن بودن سیستم باعث اتلاف انرژی در سوخت و برقی است. 

با توجه به بررسی‌های صورت گرفته از سوی کارشناسان این بخش سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران برای کلیه واحدهای مسکونی مقدار آن برابر با 2 مترمکعب گاز یا معادل آن نفت  گاز است. افزایش مصرف سوخت با افزایش کارکرد ( پمپ و مشعل) همراه خواهد بود. 

محاسبه میزان کاهش مصرف برق با بهینه‌سازی منابع انبساط، بر اساس مقدار انرژی تولیدی، هر مترمکعب گاز  kcql/h400است. مراتب فوق بیانگر این است که درازای کاهش 2 مترمکعب گاز، حدود 65 دقیقه کاهش کارکرد سیستم حرارت مرکزی را به همراه داشته و از اتلاف 265 وات برق در شبانه‌روز جلوگیری می‌کند و با توجه به آمار سازمان برنامه‌وبودجه تعداد حدود 1500000 دستگاه از این منابع در منزل مسکونی، دولتی، مدارس، هتل‌ها و بیمارستان‌ها نصب و مورداستفاده قرارگرفته است.

در حال حاضر منابع رایج به دلیل مشکلاتی همچون فقدان دانش فنی انتخاب نوع عایق و ضخامت صحیح آن, عدم امکان عایق‌کاری تمام سطوح به‌ویژه دربان به‌واسطه وجود بخار که بیشترین سهم اتلاف انرژی را دارا است همچنین عمر کوتاه عایق‌کاری انجام‌شده به علت مقاوم نبودن در مقابل عوامل فرسایش( نور خورشید، باران، برف و یخ, صرف هزینه و زمان زیاد عایق‌کاری همچنین ایجاد مشکلات بهداشت و زیست‌محیطی برای افرادی که با عایق سروکار دارند. 

از طرفی با توجه به‌مراتب فوق با بهینه‌سازی کلیه منابع انبساط باز که بالغ‌بر 1500000 دستگاه در کل کشور است به نتایج مطلوبی همچون کاهش مصرف سوخت، کاهش آلودگی هوا و مشکلات زیست‌محیطی، کاهش هزینه خانوار و جلوگیری از اتلاف مقادیر زیادی ارز و سرمایه ملی رسید. 

با توجه به منابع محدود انرژی و تجدید ناپذیر بودن آن، صرفه‌جویی در مصرف انرژی امری ملی و بین‌المللی است و از طرفی هزینه تعویض یک دستگاه منبع انبساط پایین بوده و در عوض از صرفه‌جویی بالایی برخوردار است و دوره بازگشت هزینه سرمایه‌گذاری انجام‌شده کوتاه است که ازاین‌رو بااطلاع رسانی و استفاده از اهرم‌های قانونی می‌توانند در ذخیره‌سازی این مقدار انرژی اهتمام کرده و انرژی حاصله را در مصارف دیگر استفاده کنند و یا به صادرات آن مبادرت ورزند.

*محمد سعید مهر افز مدیر عامل شرکت مهرافزا

پایان پیام/32