علی محمد سلطانی رییس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا معاونت علمی و فناوری گفت: با همسو کردن و اتصال‌ فعالیت‌های ستادها در نقاط همگرایی فناوری‌ها که هم‌افزایی اقدامات ستادها را به دنبال دارد و با رویکرد توجه به زنجیره ارزش توسعه کسب‌وکار حول هر فناوری، برای تکمیل این زنجیره‌ها در داخل کشور تلاش می‌کند.

سلطانی ادامه داد: با توجه به این موارد مرکز اقدامات خود را در چهار برنامه اصلی گنجانده است. رصد فناوری‌‌های همگرا، توانمندی‌ها و تقاضاها و تعریف مأموریت‌‌های توسعه محصولات همگرا، توسعه زنجیره‌‌های ارزش محصولات همگرا، گسترش بازار محصولات همگرا و تنوع بخشی به سبد محصول و رقابت‌پذیری توسعه‌دهندگان کسب‌وکار‌های همگرا را باید این موارد بدانیم.

توسعه رابط‌های مغز و رایانه

رییس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا معاونت علمی و فناوری در بخش بعدی سخنان خود به فعالیت های انجام شده در نقاط همگرایی اشاره کرد و افزود: یکی از برنامه‌های این مرکز در سال گذشته، توسعه ابزارهای قابل حمل ثبت سیگنال است که با حمایت مرکز 2 محصول در این حوزه طراحی و توسعه داده شد و  هم اکنون در حال انجام آزمون‌های استاندارد هستند. ابزار چند کاناله ثبت سیگنال برای بهبود اختلالات یادگیری و بیش فعالی کودکان و دستگاه قابل حمل ثبت سیگنال برای توسعه نرم افزارهای کاربردی این محصولات هستند.

سلطانی همچنین بیان کرد: همچنین در بخش نرم‌افزارهای کاربردی رابط‌های مغز و رایانه، مرکز از توسعه 3 نرم افزار توسط 3 گروه در پژوهشکده فناوری‌های همگرا دانشگاه تهران حمایت کرده است. این محصولات که با همکاری یک کلینیک مغز در حال توسعه هستند عبارتند از نرم افزار تشخیص افسردگی پنهان، نرم افزار تشخیص وسواس و نرم افزار کمک تشخیصی در بیماریهای اختلالات مغزی و شناختی بر پایه نتایج نقشه‌های مغزی و با استفاده از هوش مصنوعی.

وی به دیگر محصولی که مرکز برای توسعه حمایت کرده است اشاره کرد و گفت: تجهیزات پایش مستمر اعصاب افراد بیمار در حین عمل جراحی عنوان این محصول است که می‌تواند تا میزان 70 درصد از وقوع اختلالات و آسیب‌های احتمالی عصبی جلوگیری کند. دستگاه پایش عصبی در حین عمل جراحی (Intraoperative Neuromonitoring) IONM به پیشنهاد جراحان در حال طراحی و تولید است.

تنوع بخشی به جوهرهای زیستی

رییس مرکز راهبردی فناوری‌های همگرا معاونت علمی و فناوری بافت چاپی و چاپگرهای زیستی را دیگر حوزه فعالیت این مرکز دانست و ادامه داد: در برنامه‌های مرکز در سال های قبل، توسعه چاپگرهای زیستی و تنوع بخشی به جوهرهای زیستی انجام شده است و در ادامه مسیر توسعه و شکل‌دهی زنجیره ارزش چاپ بافت زیستی از دو طرح حمایت کردیم. انجام کارآزمایی بالینی بافت استخوان و چاپ بافت قرنیه این طرح ها هستند.

گسترش فعالیت ها در توالی‌‌یابی نسل جدید

سلطانی همچنین از اقدامات برای توسعه و گسترش زنجیره ارزش توالی‌‌یابی نسل جدید گفت و افزود: حمایت از طرح شناسنامه ژنتیکی اسب براساس تحلیل داده‌های NGS (ارجاسب(، حمایت از ساخت داخل دستگاه NGS از اقدامات مرکز در این حوزه است. البته حمایت از 5 تیم منتخب فراخوان کسب و کارهای داده‌های زیستی با فعالیت روی سه نوع محصول «پیش‌بینی سرطان و تعیین روند درمانی براساس تحلیل داده‌های NGS» و «تشخیص و پیش‌بینی بیماری‌های ژنتیکی نادر براساس تحلیل داده‌های NGS» و «توسعه نرم‌افزار بومی تحلیل داده‌های NGS» نیز انجام شد.

حمایت از اقدامات در حوزه زیست شناسی مصنوعی

وی درباره زیست شناسی مصنوعی و فعالیت های انجام شده در این حوزه نیز بیان کرد: این حوزه به عنوان یکی از حوزه‌های نوظهور علمی و تحقیقاتی نیاز به توسعه بنیادین زیرساخت‌های تجهیزاتی و آموزش منابع انسانی دارد که در این راستا مرکز اقداماتی را انجام داده است.

 به گفته سلطانی، بسترسازی و ظرفیت‌سازی نخبگانی برای توسعه زیست‌مهندسی مصنوعی در کشور در قالب اقداماتی از قبیل برگزاری دوره‌های آموزشی، برگزاری نشست‌های تخصصی، مطالعه وضعیت آموزش زیست‌مهندسی مصنوعی در دنیا و بررسی مدل‌های ممکن برای آموزش این حوزه در کشور، مطالعه مسابقه iGEM به عنوان یکی از مسابقات بین‌المللی کلیدی موثر در توسعه زیست‌مهندسی، مطالعه مسائل اخلاق زیستی و تنظیم‌گری زیست‌مهندسی در دنیا و مطالعه زیرساخت‌ها و تجهیزات آزمایشگاهی لازم برای توسعه زیست‌مهندسی یکی از اقدامات این حوزه است.

وی همچنین ادامه داد: حمایت از توسعه فناوری و بهینه‌سازی سویه‌های پلتفرمی برای تولید 3 محصول در حوزه‌های داروسازی (پیش‌سازهای قطره‌های چشمی)، آرایشی بهداشتی (ترمیم‌کننده‌های پوستی) و صنایع غذایی (طعم‌دهندهای غذایی) نیز از اقدامات دیگری است که مرکز برای توسعه حوزه زیست شناسی مصنوعی در کشور انجام داد.

 سرمایه گذاری روی 6 استارتاپ حوزه فناوری های همگرا

سلطانی در بخش بعدی به برنامه نوپاهای فناوری‌های همگرا اشاره کرد و گفت: در سال 99 چهارمین فراخوان این برنامه منتشر شد که بعد از بررسی 180 طرح، 13 کسب و کار نوپا وارد برنامه اعتبارسنجی و فرآیند حمایتی از توسعه کسب و کار و محصول خود شدند. در انتهای این دوره نیز 6 استارتاپ منتخب به سرمایه گذاران معرفی شده اند.

به گفته وی، ساخت دستگاه تست CBC قابل حمل به صورت در محل (Point Of Care)، توسعه فناوری کیت‌های تشخیص سریع سرطان، ساخت دستگاه مولد میدان الکتریکی برای درمان تومور گلیوبلاستوما، ساخت دستگاه استخراج خودکار DNA ، تولید هموستاز بند آورنده خون، ساخت کیت تشخیص سریع آنتی‌بیوتیک در شیر و ساخت پروتز دست مصنوعی نیز برخی از دیگر محصولاتی است که با حمایت مرکز توسعه یافته اند.

توسعه حسگر‌های پایش و ارزیابی در محل

سلطانی همچنین بیان کرد: مرکز همگرا در راستای برنامه ارزیابی نیازهای صنعت به نیاز پایش و ارزیابی در محل (in-field) صنعت پرورش دام، طیور و آبزیان، ارزیابی کیفیت خاک و صنایع مواد غذایی و آشامیدنی پی برد. بر این اساس، با شناسایی بازیگران و فعالان تجاری و تحقیقاتی این حوزه از توسعه 6 حسگر حمایت کرده است که فرایند تجاری سازی و تکرار پذیری تولید آن در مقیاس انبوه در آینده انجام خواهد شد. حسگرهای مستمر و یکبار مصرف عوامل بیماری‌زای طیور و آبزیان، تغییرات pH، سدیم، پتاسیم، اکسیژن، فسفات و نیترات بخشی از این حسگرها هستند.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری