به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری رپیس جمهوری؛ با توجه به حساسیت نگاه جامعه به موضوع مهاجرت مغزها و نخبگان و نقش مهم این موضوع در نظام انگیزشی کشور، همواره موضوع مهاجرت متخصصان و محققان یکی از پاشنه‌های آشیل برای حاشیه‌سازان و مغالطه‌گران بوده و براساس آن ادعاهای بی‌منبع و نادرستی را مطرح کرده‌اند.

در یکی از این ادعاهای مطروحه، عنوان شده است:  طبق آمار صندوق بین‌المللی پول هم‌اکنون بیش از ۲۵۰ هزار مهندس و پزشک ایرانی در آمریکا هستند. طبق آمار رسمی اداره گذرنامه، در سال ۸۷ روزانه ۱۵ کار‌شناس ارشد، ۴ دکترا و سالانه 5475 نفر لیسانس از کشور مهاجرت کردند.

این ادعا در حالی مطرح می‌شود که صندوق بین‌المللی پول در هیچ گزارشی به این داده‌ها در خصوص ایران اشاره نکرده است. تنها در گزارشی که در سال 1998 توسط این صندوق منتشر شده است، تعداد ایرانیان با تحصیلات دانشگاهی در آمریکا 105 هزار نفر ذکر شده است که از عدد ادعا شده برای پزشکان و مهندسان در این کشور کمتر است!

از سوی دیگر، بنا بر آمار مؤسسه سیاست‌گذاری مهاجرت آمریکا وMedicus Firm در سال 2015، 254000پزشک و جراح مهاجر در امریکا مشغول به کار بوده‌اند، در این میان حدود 9000 پزشک و جراح مهاجر ایرانی بوده‌اند. علاوه بر آن، آماری از تعداد ایرانیان شاغل در علوم و مهندسی در آمریکا در دست نیست.

بر اساس سرشماری سال 2000، در آمریکا 50.9 درصد از مهاجران ایرانی در آمریکا حائز مدرک لیسانس و یا بالاتر بوده‌اند. همچنین در سال 2000، نرخ مشارکت مهاجران ایرانی در بازار کار آمریکا 63 درصدبوده است و  51.8 درصد از شاغلین ایرانی در امریکا در  مشاغل مدیریت و مشاغل حرفه‌ای، 27.5 درصد در مشاغل مرتبط با فروش و مشاغل دفتری و 9 درصد در مشاغل خدماتی مشغول به فعالیت بودند.

علاوه بر آنچه از نظر رفت، اداره آمار آمریکا تعداد ایرانیان در این کشور را در سال 2017 ، 395593 تخمین زده است.  به این ترتیب می‌توان تعداد کل ایرانیان تحصیل‌کرده در آمریکا را در سال 2017 در حدود 200 هزار نفر تخمین زد. همچنین با استفاده از آمار سرشماری سال 2000 و تخمین جمعیت سال 2017 تعداد شاغلین ایرانی در همۀ مشاغل مدیریتی و حرفه‌ای را می‌توان حداکثر 129 هزار نفر تخمین زد.

صندوق بین‌المللی پول نیز در هیچ گزارشی به این داده‌ها در خصوص ایران اشاره نکرده است؛ تنها در گزارشی که در سال 1998 توسط این صندوق منتشر شده، تعداد ایرانیان با تحصیلات دانشگاهی در آمریکا 105 هزار نفر ذکر شده است که از عدد ادعا شده برای پزشکان و مهندسان در این کشور کمتر است.

بنا بر آمار و اطلاعات منتشرشده از سوی موسسه سیاست‌گذاری مهاجرت آمریکا در سال 2015، 656000 پزشک و جراح در ایالات ‌متحده مشغول به کار بوده‌اند که از این تعداد 254000 نفر مهاجر هستند. مطابق با آمار Medicus Firm، بنگاهی که پزشکان را برای مشاغل تخصصی استخدام می‌کند از 254,000 پزشک و جراح مهاجر در ایالات ‌متحده آمریکا حدود 9000 نفر از این پزشکان از ایران ، 3500 نفر از سوریه و بیش از 1500 نفر از عراق هستند.

طبق آمار بنیاد ملی علوم آمریکا در سال 2018، تعداد ایرانیانی که در بازه زمانی 1995 تا 2015 موفق به دریافت ویزای تحصیلی در زمینه‌های علوم و مهندسی در مقطع دکترا شده‌اند، تنها 3063 نفر است.

با توجه به تعداد 9000 نفری پزشکان و جراحان ایرانی در آمریکا، سهم 1301000 نفری دیگر کشورهای آسیایی از تعداد مهندسان و دانشمندان بازارکار آمریکا که مشخص نیست چه تعداد آن مربوط به کشور ایران است و همچنین تعداد نه‌چندان قابل‌توجه ایرانیانی که در بازه زمانی 1995 تا 2015 موفق به دریافت ویزای موقت تحصیلی آمریکا در مقطع دکترا شده‌اند؛ بعید به نظر می‌رسد که آمار ارائه‌شده 250000 هزار نفری از مهندسان و پزشکان ایرانی مقیم آمریکا مبنای علمی داشته باشد.

بر اساس سرشماری سال 2000، در آمریکا 50.9 درصد از مهاجران ایرانی در آمریکا حائز مدرک لیسانس و یا بالاتر بوده‌اند. همچنین در سال 2000، نرخ مشارکت مهاجران ایرانی در بازار کار آمریکا 63 درصدبوده است و  51.8 درصد از شاغلین ایرانی در امریکا در  مشاغل مدیریت و مشاغل حرفه‌ای، 27.5 درصد در مشاغل مرتبط با فروش و مشاغل دفتری و 9 درصد در مشاغل خدماتی مشغول به فعالیت بودند. اداره آمار آمریکا تعداد ایرانیان در این کشور را در سال 2017 ، 395,429 تخمین زده است.

به این ترتیب می‌توان تعداد کل ایرانیان تحصیل‌کرده در آمریکا را در سال 2017 در حدود 200 هزار نفر تخمین زد. همچنین با استفاده از آمار سرشماری سال 2000 و تخمین جمعیت سال 2017 تعداد شاغلین ایرانی در همۀ مشاغل مدیریتی و حرفه‌ای را می‌توان حداکثر 129 هزار نفر تخمین زد. همچنین شواهدی مبنی بر انتشار آمار و اطلاعات مهاجرتی از سوی اداره گذرنامه وجود ندارد.

منبع: «پرونده مهاجرت گیت ایران