ایران از جمله کشورهایی است که سابقه طولانی در تولید واکسن‌های انسانی دارد و از سالیان دور در این حوزه دستی بر آتش داشته است. طبیبان و حکیمان ایران کهن نیز به ساخت و استفاده از این ماده حیاتی برای درمان بیماری‌ها توجه ویژه‌ای داشتند. این روند همچنان ادامه دارد و نخبگان و سرآمدان علمی کشور، ادامه دهنده این راه شدند.

امروز حاصل این تلاش‌ها در بطن زیست‌یوم فناوری و نوآوری رخ نموده است و شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور به حوزه تولید انواع واکسن‌های مورد نیاز کشور ورود کرده‌اند. در این میان، دو شرکت نیز با تولید واکسن‌های انسانی در تلاشند تا نیازهای کشور در این حوزه را تامین کنند. ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نیز از این تلاش‌ها حمایت کرده است. در ادامه این گزارش با فعالیت و محصولات این شرکت‌ها آشنا می‌شویم.

1. درمان سرطان دهانه رحم

نویان پژوهان زیست‌دارو یکی از شرکت‌های فناوری است که با تولید واکسن HPV  به حوزه ساخت این ماده حیاتی و درمانی ورود کرده است. این مجموعه فناور سال ۹۳ به کمک جمعی از دانشجویان نخبه دانشگاه‌های برتر کشور در کنار اساتید و بزرگان صنعت زیستی در حوزه واکسن به صورت تخصصی آغاز به کار کرده است.

این شرکت پس از انجام تحقیقات علمی 6 ساله توانست واکسن نوترکیب علیه ویروس HPV تولید کند. این واکسن ضدسرطان دهانه رحم است و در درمان برخی سرطان‌های دیگر همچون سرطان مقعد، سرطان واژن و سرطان‌های دهان و حلق نیز موثر است.  

با توجه به اینکه سرطان دهانه رحم یکی از بیماری‌های شایع این روزها در دنیا است، در برخی کشورها واکسیناسیون سراسری آن انجام می‌شود. در ایران نیز این بیماری روند رو به رشدی دارد که واکسن تولیدی این شرکت می‌تواند برای درمان آن کمک کننده باشد.

این محصول فناورانه تا یک هفته دیگر با ظرفیت تولید 120 هزار دوز روانه بازار می‌شود و در آینده روند تولید آنها به 250 تا 500 هزار دوز خواهد رسید.

2. درمان آنفلوآنزای فصلی

شرکت نیوادفارمد نیز شرکتی دانش‌بنیان است که با هدف تولید واکسن آنفلوآنزای فصلی از سال 97 به میدان آمد تا بتواند این محصول راهبردی و کاربردی در کشور را بومی‎سازی کند. پیش از تولید واکسن آنفلوآنزای ایرانی این محصول به صورت کامل از بازارهای جهانی تهیه می‌شد و هیچ تولیدکننده داخلی نداشت.

این شرکت با بومی‌سازی دانش فنی این واکسن، پس از 3 سال تحقیق و پژوهش، توانست این محصول را بومی‌سازی کند. واکسن آنفلوآنزای فصلی در حال حاضر مرحله مطالعات بالینی خود را سپری می‌کند تا پس از حصول نتیجه وارد بازار شود.

قرار بر این است که 3 میلیون دوز از این واکسن در مرحله نخست به تولید برسد و در مراحل بعدی این میزان افزایش یابد.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/23