این چالش با هدف توسعه پژوهش در مرزهای دانش به عنوان نخستین فعالیت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در برگزاری این گونه چالش­ ها، قلمداد می شود.

برگزاری این چالش با توجه به منابع نیروی انسانی، مراکز تخصصی، مراکز فناوری و زیرساخت­‌های مناسب موجود در کشور هدف گذاری شده است.

تحریک سلول های عصبی مغز با روش های مختلف غیرتهاجمی شامل تحریک الکتریکی، الکترومغناطیسی، نوری، و فراصوت  به عنوان راه حل هایی ارزشمند از سوی محققان و پژوهشگران برای بهبود اختلالات حرکتی ناشی از سکته، اعتیاد، میگرن، افسردگی، وزوز گوش، دردهای مزمن  و بررسی عملکرد مغز پیشنهاد شده است.

اهمیت این چالش در یافتن جایگزینی برای روش Deep Brain Stimulation (DBS) که مبتنی بر کاشت پروب درون مغز طی یک عمل جراحی است که ضمن حذف خطرات ناشی از فرایند جراحی و کاهش صدمات و عوارض جانبی، بتوان نواحی مورد نظر را به صورت غیرتهاجمی تحریک کرد.

ارائه روشی کارآمد برای تحریک غیرتهاجمی

این چالش رقابتی برای ارائه روشی کارآمد برای تحریک غیرتهاجمی نواحی عمیق مغز و  طراحی و ساخت یک سیستم ایجاد کرده است که ضمن حذف خطرات ناشی از فرایند جراحی و کاهش صدمات و عوارض جانبی، بتوان نواحی مورد نظر را به صورت غیرتهاجمی تحریک کرد.

با توجه به میزان شیوع این اختلالات در کشور، فعالیت در حوزه ساخت ابزارهای تحریک غیرتهاجمی مغز، می‌تواند اقدامی نوید بخش برای افزایش کیفیت زندگی بیماران تلقی شود و بعلاوه استفاده از این روش ها، در کاربرد های تحقیقاتی، مانند مطالعه عملکرد مغز نیز حائز اهمیت است.

با اعلان فراخوان برگزاری این چالش محققان، اساتید و پژوهشگران بسیاری از مراکز علمی و آموزشی کشور با ارسال طرح های اولیه پیشنهادی تمایل خود را برای شرکت در این رویداد علمی ابزار کردند.

در مرحله اول داوری چالش، داوران متخصص در این حوزه ده ها ایده پژوهشی از چندین مراکز دانشگاهی و تحقیقاتی و شرکت های دانش بنیان از جمله از شهرهای تهران، تبریز، مشهد، اصفهان، بیرجند، و قزوین برای طراحی و ساخت یک سیستم تحریک غیر تهاجمی نواحی عمیق مغز در مدالیته های نوری، فراصوت، الکتریکی، مغناطیسی، الکترومغناطیسی را مورد بررسی دادند.

ارائه طرح ها و دستاوردهای پژوهشی محققان

در مرحله دوم ارائه طرح ها و دستاوردهای پژوهشی محققان، سه تیم از دانشگاه های تهران، صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی و علم و صنعت ایران برای ارائه مدالیته های تحریک الکترومغناطیسی،  تحریک نوری و تحریک فراصوت به عنوان تیم های برتر انتخاب  شدند و تیم دانشگاه تهران بواسطه ارائه مدالیته تحریک الکترومغناطیسی موفق به کسب بیشترین آراء مثبت داوران در این چالش شد. 

همچنین در مرحله دوم داوری چالش تحریک غیر تهاجمی نواحی عمیق مغز در مدالیته الکتریکی، از میان  طرح های پیشنهادی ارسالی محققان و اساتید، سه طرح از دانشگاه های تهران، فردوسی مشهد و شهید بهشتی را به عنوان طرح های برگزیده این مرحله در مدالیته الکتریکی انتخاب و مشخص کردند.

با توجه به هزینه مناسب، امکان دسترسی به ایمنی قابل قبول این روش ها، و از همه مهمتر امکان پیاده سازی مدارهای مرتبط با توجه به ظرفیت ها و پتانسیل های فنی و مهندسی داخل کشور، می توان به ساخت دستگاه هایی برای تحریک غیرتهاجمی و عمقی مغز به همت متخصصان فنی و مهندسی خوشبین بود.

متخصصان و محققان امیدوارند با طراحی و ساخت یک سیتسم  تحریک غیر تهاجمی نواحی عمیق مغز، ضمن ارایه راهکارهای مفید برای بهبود اختلالات حرکتی و بررسی عملکرد مغز ، تصویر روشن تری از شناخت و کارکردهای این موهبت الهی در اختیار بشر قرار گیرد.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/25