اما مفهوم مالکیت فکری چه معنایی دارد؟ با توجه به کاربردها و گستردگی این مفهوم، شاید ارائه تعریف ساده‌ای از آن کار چندان آسانی نباشد. اما به طور عمومی هنگام خریدن یک کتاب، کالای دیجیتال یا دستگاه الکترونیکی، می‌دانیم که مالکان اصلی و اولیه، پدیدآورندگان ایده و نوآوری هستند که منجر به خلق محصول یا خدمت نوآورانه شده است.

مالکیت فکری، صاحب نوآوری یا ایده‌ است که نمود بیرونی ندارد اما منجر به تغییر و ایجاد محصول یا خدمتی جدید شده است. تعریف جامعی که کنوانسیون تاسیس سازمان جهانی مالکیت فکری ارائه داده حقوق مالکین فکری را شامل فعالیت‌های ادبی، هنری، علمی، اختراعات در تمام زمینه‌‌های ناشی از تلاش انسانی، اکتشافات علمی، طرح‌های صنعتی، علام تجاری و حمایت در برابر رقابت غیر منصفانه می‌داند

حتی حوزه‌های دیگری چون حمایت از گونه‌های گیاهی، طرح‌های ساخت مدارهای، یکپارچه، اسرار تجارری و اطلاعات محرمانه و دانش سنتی، منابع ژنتیکی و فرهنگ و ادب عامه در زیر سایه حقوق مالکیت فکری قرار می‌گیرند.

ابعاد و گستره مالکیت فکری

حقوق مالکیت فکری به صاحب ایده نوآورانه، مخترع یا مالک یک حق اختراع، علامت تجاری یا مؤلف یک اثر این امتیاز را می‌دهد که از اثر خودش بهره‌مند شده و روی آن سرمایه‌گذاری کند. این حقوق، مجموعه‌ای از قوانین و مقرراتی است که از اثرات ناشی از فکر، خلاقیت و ابتکار بشر حمایت کرده و در این راستا یک سری حقوق مادی محدود به زمان و حقوق معنوی به پدیدآوردنده اعطا می‌کند.

ضرورت مالکیت فکری در زیست‌بوم نوآوری و فناوری

حقوق مالکیت فکری، زمینه و زیرساختی است که می‌تواند به رونق کسب‌وکارهای دانش‌بنیان و خلاق منجر شود و رونق اقتصادی، توسعه فناوری و پژوهش‌ها را در عرصه رقابت‌های فناورانه و نوآورانه پدید بیاورد. همچنین یک روش آزمایشگاهی و توسعه یک کاربرد تازه در تجهیزات آزمایشگاهی می‌تواند به عنوان یک نوآوری در نظر گرفته شده و حقوق مالکیت فکری از آن صیانت کند.

تنوع و گستردگی دستاوردها و فعالیت‌های زیست‌بوم اقتصاد دانش‌بنیان، گسترده‌تر از قبل شده است و مالکیت فکری به عنوان یکی از نیازهای اساسی شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق به شمار می‌رود. خدمات حقوقی در حوزه فعالیت این کسب‌وکارها، یکی از خدمت‌هایی است که ناظر به نیاز فعالان زیست‌بوم نوآوری، با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری به آن‌ها ارائه می‌شود.

مرکز شرکت‌های دانش بنیان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، یکی از بخش‌هایی است که خدمات حقوقی را در 2 شکل مشاوره‌های حقوقی و مالکیت فکری و نیز تدوین قراردادهای حقوقی ارائه می‌کند.

تنظیم قانونی قراردادهای حقوقی یکی از ضرورت‌‌هایی است که شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق به شدت نیازمند آن هستند تا در روند تنظیم قرادادهای مربوط به مالیکت فکری دچار مشکل نشوند. همچنین مشاوره حقوق و مالکیت فکری برای اختراعات، ابتکارات، ایده‌ها و موارد مشابه از جمله ارزشمند‌ترین داشته‌های شرکت‌های دانش‌بنیان محسوب می‌شوند.

براین اساس خدمات تخصصی خدمات مشاوره در سرفصل‌های حقوق کسب و کار، حقوق بین الملل، تبادل فناوری و استفاده از محتوای پتنت برای آشنایی فعالان زیست‌بوم دانش‌بنیان در حوزه مالکیت فکری ارائه می‌شود.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/24