لیزرهای درمانی، نمونه‌ای شناخته شده از تجهیزات پزشکی هستند که از منابع نوری دقیقاً متمرکز برای درمان یا از بین بردن بافت‌ها استفاده می کنند.

تمرکز نور برای درمان

اما لیزرهای پزشکی بر اساس چه فناوری تولید می‌شوند؟ یک پژوهشگر فعال در حوزه اپتیک و لیزر در این‌باره توضیح می‌دهد نورهای معمولی مانند لامپ دارای طول موج‌های بسیاری است که در همه جهت‌ها پخش می شود. از سوی دیگر اما نور لیزر دارای طول موج خاصی است.

آن طور که داوود دانایی می‌گوید طول موج‌های مختص نور لیزر، در یک پرتوی باریک متمرکز شده و نوری با شدت بسیار بالا ایجاد می‌شود. از آنجا که لیزرها می توانند بسیار دقیق بر روی نقاط با ابعاد بسیار کوچک تمرکز کنند، می توان از آنها برای کارهای جراحی بسیار دقیق یا برای برش دادن بافت به جای چاقوی جراحی استفاده کرد.

کاربردهای گوناگون لیزر در سلامت

از لیزر در انواع مختلفی از روشهای جراحی استفاده می شود که جراحی زیبایی‌های برای از بین بردن خالکوبی، جای زخم، نشانه‌های چین و چروک،لکه های آفتاب، علائم ماه‌گرفتگی یا کاربردهای زیبایی برخی از این کاربردها است.

درمان مشکلات جراحی انکساری چشم یکی از مشکلاتی است که به گفته این پژوهشگر و فعال لیزر،  برای تغییر شکل قرنیه، اصلاح یا بهبود بینایی با استفاده از تجهیزات مبتنی بر فناوری لیزر استفاده می‌شود. همچنین لیزرهای دندان‌پزشکی برای عصب‌کشی، سفید کردن دندان و جراحی دهان از کاربردهای تخصصی لیزرهای پزشکی است.

دانایی از کاربردهای عمومی لیزر در جراحی می‌گوید و ادامه می‌دهد: بسیاری از عارضه‌های صعب‌العلاج یا مشکلات جدی در پوستی با روش‌های جراحی تهاجمی، نتیجه بخش نیست؛ بسیاری از مشکلات مانند برداشتن تومور، یا درمان بیماری کاتاراکت یا آب مروارید، جراحی پلاستیک و سایر اقدامات جراحی توسط لیزر انجام می‌شود.

این روش‌ها دارای مزایای بسیاری است که ضمن آسان کردن کار درمان با استفاده مناسب،امکان انجام کارهای پیچیده تر،  حذف از دست دادن خون، کاهش عوارض بعد از درمان عوارض پس از عمل جراحی، کاهش احتمال عفونت زخم و ترمیم بهتر زخم را تسهیل می‌کند.

به گفته این کارشناس حوزه فناوری‌هیا لیزر، مانند هر نوع عمل درمانی دیگری، درمان با استفاده از  لیزر، خطرات بالقوه ای دارد که ممکن است شامل درمان ناقص، درد، عفونت، خونریزی، زخم و تغییر رنگ پوست باشد.

دانایی با بیان این‌که جراحی لیزر از پرتوهای غیر مضر استفاده می‌کند، ادامه می‌دهد: بنابراین خطرات طولانی مدت اشعه ایکس یا انواع دیگر اشعه‌های یونیزه در لیزر درمانی وجود ندارد.

فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه لیزر درمانی

یکی از خطوط اولویتی ستاد توسعه فناوری‌های لیزر، فوتونیک، مواد پیشرفته و ساخت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور فعال در حوزه فوتونیک و لیزر است.

در حال حاضر بیش از 216 شرکت دانش‎بنیان در گروه فناوری تجهیزات پزشکی و ملزومات سلامت و درمان فعالیت می‌کنند که بخشی از این شرکت‌ها توانسته‌اند تجهیزات ایران‌ساخت مربوط به لیزر را توسعه دهند.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

24#