کمبود منابع آب اصلی‌ترین چالش جامعه جهانی به ویژه کشورهایی است که از ذخایر آبی بهره کم‌تری دارند. این کاستی موجب شده است علاوه بر وضع محدودیت‌ها و مقررات مصرف آب در سراسر جهان، ضرورت روش‌های مدیریت یکپارچه و هوشمند آب تقویت شود، به ویژه در محیط های تولید صنعتی که استفاده ، تصفیه و دفع آب بخش مهمی از کلیه فرآیندها است.

استفاده از روش‌های فناورانه برای مدیریت هوشمند آب

بهرام موحد پژوهشگر حوزه فناوری‌های آب با بیان این‌که باید در این برنامه‌ریزی‌ها کنترل و مدیریت آب به صورت یکپارچه نگریسته شود ادامه می‌دهد: مدیریت هوشمند و فناورانه منابع آبی باید از همان ابتدا در راهبردهای زیرساختی تاسیسات گنجانده شود. اگر کیفیت آب ضعیف باشد، تولید محصول و سایر بخش‌های وابسته را به خطر می‌اندازد و می تواند بر طول عمر سیستم‌های آب کارخانه و زیرساخت تأثیر بگذارد. بنابراین یک راهبرد فناورانه مورد نیاز است که بتواند همه جنبه های یک واحد صنعتی  را یکپارچه ساخته و تولید کنندگان را قادر سازد تا برای دستیابی هوشمندتر به مدیریت آب و تولید،  به تمام اطلاعات در یک مکان دسترسی داشته باشند.

دستیابی به استراتژی هوشمندانه مدیریت آب برای نگهداشت و کیفیت آن نیازمند مشخص کردن برخی از چالش های کلیدی صنعت مانند استهلاک و خرابی زیرساخت ها و مقررات سخت‌گیرانه است. با وجود چالش ها، امروزه به آسانی فناوری‌های جدید نظارت و مدیریت در دسترس هستند تا همه دارایی‌ها، شامل نیروی انسانی و سخت افزاری موجود، تحویل کالا، استفاده و کیفیت را بهینه کنند.

فناوری‌ها به افزایش بهره وری در عملیات و نگهداری، کاهش اتلاف انرژی، مواد و عملکرد کمک می کند و نتیجه نهایی را بهبود می‌بخشد.

5 شیوه فناورانه در مدیریت آب وجود دارد؛ روش‌هایی مانند افزایش بهره وری عملیاتی، بهینه سازی مصرف انرژی ، تداوم خدمات و رعایت مقررات، بهبود مدیریت عملکرد دارایی و استفاده از فناوری‌های نوآورانه برای دستیابی به مدیریت هوشمندتر آب از مهم‌ترین روش‌ها برای مدیریت آب به شمار می‌رود.

رویارویی فناوری با چالش‌های منابع آب

پیش بینی‌های فعلی نشان می دهد که احتمال وقوع بحران جهانی آب در آینده ای نه چندان دور رخ می‌دهد. بر مبنای گزارش توسعه آب جهان در سال 2015 و نیز گزارش سازمان ملل متحد ، تا سال 2030 تأمین آب جهان حداقل 40 درصد کاهش می یابد؛ اما کسانی که برای این مشکل ناگزیر بهتر آماده شده اند و فناوری‌های این حوزه را توسعه داده‌اند، وضعیت بهتری از بقیه خواهند داشت.

آب همچون نفت به عنوان یک مساله مدیریت منابع در قرن بیستم، به چالش بعدی منابع ما تبدیل می شود. با درک اینکه هیچ جایگزین تجدیدپذیری برای آب وجود ندارد ، این یک منبع کمیاب است که نمی توان به سادگی تولید کرد. پس باید از آب بدون استفاده از آن استفاده کنیم. ما باید از آنچه که داریم محافظت کرده و با کارآمدتر شدن، مرزهای فناوری را برای تأمین آینده ای ایمن در آب ادامه دهیم.

استفاده از راهبردهای مدیریت یکپارچه و هوشمند آب  به ویژه در زیرساخت های شهر، مناطق بسیار پرجمعیت و در محیط های تولید صنعتی که در آن استفاده، تصفیه و دفع آب انجام می شود اهمیت دارد که کنترل و مدیریت آب باید از ابتدا به عنوان بخشی از فرآیندهای صنعتی و استراتژی های زیرساخت تاسیسات مورد توجه قرار گیرد.

توسعه صنایع با مدیریت فناورانه آب

کمبود فزاینده آب با افزایش هزینه ، موانع زیست محیطی و افزایش رقابت برای یافتن و ایمن سازی آب در دسترس همراه خواهد بود. شرکت‌های معدنی و تولید برق باید نوآوری را تسریع کرده و فرآیندها را برای سازگاری بیشتر با محیط زیست برای مدیریت بهتر و کاهش اثرات ناخالصی در فاضلاب سرعت ببخشند.

تأسیسات شیمیایی و پتروشیمی که دارای جریانهای فاضلابب بسیار بزرگی هستند باید خود را برای به حداقل رساندن تخلیه مایعات و کاهش وابستگی به آب با افزایش هزینه ها همراه است وفق دهند.

فناوری‌های نو در صنعت

با استفاده از فناوری‌های هوشمند مانند کنتورهای هوشمند و حسگرها، حجم داده های جمع آوری شده در مورد مصرف و تخلیه آب به طور چشمگیری افزایش می یابد. آن‌طور که موحد عنوان می‌کند، علاوه جمع آوری ، مدیریت و تجزیه و تحلیل داده‌ها، فناوری‌های  بهبود کیفیت و سرعت تصمیم‌گیری برای تغییر نحوه مدیریتی که در زیرساخت های آب و و استفاده از آب به‌کار می‌رود نیز توسعه می‌یابد.

مشاور طرح توسعه نوآوری ها و فناوری های حوزه زمین شناسی، معدن و صنایع معدنی با بیان این‌که باید با استفاده از فناوری، چگونگی اجرای راه حل های هوشمند آب ، برای کاهش محدودیت های آب در دسترس برای آینده متحول شود، ادامه می‌دهد: اولین قدم تغییر نگرش ما در مورد آب است، این که آب  دیگر یک منبع بی حد و حصر نیست که به سادگی مدیریت شود.

به گفته وی، آینده مستلزم بررسی دقیقتر نحوه جمع آوری، استفاده و بازیافت آب است تا آثار مخرب احتمالی موجود در آینده پیش رو را به حداقل برساند. حمایت از توسعه فناوری نه تنها برای واکنش به نحوه مصرف آب ، بلکه برای پیشگیری فعالانه برای مصرف بی رویه آب به عنوان پتانسیل بهینه سازی و تغییر قابل توجه نقش آب در عملیات صنعتی ضروری خواهد بود.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#24