هرروزه نقش فناوری‌های پیشرفته در حوزه‌های مختلف از جمله صنایع پررنگ‌تر می‌شود و نانو فناوری به عنوان یکی از بخش‌های پیشتاز و پرکاربرد فناوری‌های راهبردی، دامنه تاثیر خود را به حوزه‌های گوناگون افزایش می‌دهد که صنعت غذا با ظرفیت درآمدی بالا، جمعیت گسترده مخاطبان و تحول پذیری روزافزون، یکی از همین حوزه‌ها به شمار می‌رود.

بر همین اساس، کارگروه ترویج در ستاد توسعه فناوری نانوی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان با انتشار گزارشی صنعتی از کاربردهای نانو فناوری در مواد غذایی، به افق‌های پیش روی صنایع غذایی نگاهی داشته است و میزان و چگونگی تاثیر مواد مبتنی بر نانوفناوری را در ابعاد گوناگون مورد بررسی و توجه قرار داده است. بررسی و شناخت اثر نانو مواد در صنعت غذا ، یکی از نکته‌های مهمی است که در این گزارش به آن پرداخته شده است.

در بخشی از این گزارش، به اهمیت و جایگاه مواد غذایی و همچنین کاربرد نانوفناوری در آن حوزه اشاره شده است. کشور ما یکی از بزرگ‌ترین واردکننده‌های محصولات غذایی است؛ بنابراین در صورت بی‌توجهی به تولید و فرآوری غذا، هر روز بر میزان واردات محصولات غذایی افزوده خواهد شد.

فناوری نانو چندین روش جدید برای بهبود کیفیت، ماندگاری، ایمنی و سلامت مواد غذایی به صنایع غذایی ارائه می‌دهد. با این وجود، نگرانی مصرف‌کنندگان، سازمان‌های نظارتی و صنایع غذایی در مورد اثرات نامطلوب بالقوه احتمالی مرتبط با کاربرد فناوری نانو در غذاها وجود دارد.

به طور خاص، یک نگرانی اصلی در مورد ترکیب مستقیم نانوذرات مهندسی شده در مواد غذایی است، مانند آن‌هایی که به‌عنوان طعم‌دهنده‌ها، مواد نگهدارنده، مواد مغذی یا آن‌هایی که برای اصلاح خواص نوری، رئولوژیکی یا جریان‌پذیری مواد غذایی و یا در بسته‌بندی مواد غذایی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

در این گزارش به طور اجمالی به کاربرد نانوذرات و مواد آلی در صنایع غذایی توجه شده است. مهم‌ترین ویژگی‌های نانوذره که تاثیر رفتار آن‌ها را برجسته‌تر نشان می دهد، در مورد اهمیت ماتریس غذا و اثرات دستگاه گوارش بر خواص نانوذرات بحث می‌کند. در پایان این گزارش نیز موانع و مشکلات فراروی صنایع و شرکت ها برای تجاری‌سازی و همچنین محدودیت‌های استفاده از مواد نانو مورد بررسی قرار می‌گیرد.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#