میثم طباطبائی*

سالی که گذشت مملو از تلاش های فعالان عرصه انرژی شامل انرژی های تجدیدپذیر بود، تلاش هایی که هدف آن ها، رقم زدن سیاستهای جدید در این عرصه و در راستای تامین منافع ملی، تضمین خوشبختی نسل حاضر و نسلهای آینده بود. اگرچه موفقیت هایی کوچک نیز حاصل شدند لکن پیشرفت های بسیار دیگری لازم است محقق شوند تا اهداف مذکور تامین شوند.

45 میلیارد دلار یارانه انرژی فسیلی در سال 2017 معادل 10% تولید ناخالص ملی و رتبه اول کشور در لیست کشورهایی که یارانه انرژی می دهند امری است که زنگ خطر را برای توسعه ایران عزیزمان به صدا در می آورد!

فهم ابعاد این مسئله کار دشواری نیست و با مثالی ساده واضح و مبرهن می شود. دو خانواده 5 نفره ایرانی را تصور کنید که خانواده اول به هر دلیل وسیله شخصی ندارند یا استفاده نمی کنند و از وسایل حمل و نقل عمومی بهره می برند. 

در حالی که خانواده دوم مثلا 5 خودرو شخصی دارند و هر کدام ماهیانه 200 لیتر بنزین مصرف می کنند قیمیت اف او بی (FOB) بنزین در حال حاضر حدود 6 هزار تومان است و با یارانه دولت  یک هزار تومان در کشور عرضه می شود. لذا خانواده دوم 5 میلیون تومان در ماه و به عبارت دیگر 60 میلیون تومان در سال یارانه انرژی دریافت می کنند. به این ارقام یارانه برق و گاز را هم که اضافه کنید شاید 100 میلیون تومان در سال را رد کند! توجه بفرمایید که هزینه ای که پرداخت نمی کنید در واقع درآمد شما محسوب می شود!

نتیجه کلی، در حال حاضر هر چه مصرف سوختهای فسیلی و انرژی شما (که در شرایط فعلی تقریبا کاملا منشا فسیلی دارد) بیشتر باشد (نتیجه تعداد خودرو بیشتر، منزل مسکونی بزرگ تر و غیره)، منافع مادی بیشتری شامل حال شما می شود و این در حالی است که شما بواسطه این مصارف گازهای گلخانه ای و آلاینده های زیست محیطی بیشتری نیز تولید می کنید. 

شگفت آورتر اینکه، خانواده اول حداقل سهم از این منافع را بدست می آورد در حالی که آنها به مراتب خسارات کمتری برای سلامت انسان و محیط زیست دارند. بنابراین، این شعار قدیمی که "حذف یارانه های انرژی اقشار کم تر بهره مند جامعه را هدف قرار می دهد" کاملا بی محتوی و بلکه کاملا برعکس است!

و اما راه حل این مشکل کجاست؟ «حرکت برنامه ریزی شده در راستای حذف یارانه های انرژی های فسیلی و واقعی کردن تدریجی قیمت ها در بازه معین و مشخصا کوتاه مدت مثلا 5 سال»، «بهره بردن این یارانه ها در چهارچوب مدیریتی بسیار قوی برای تقویت شرایط اقتصادی کشور، بهبود شرایط معیشتی مردم، ایجاد اشتغال و غیره»، گذار تدریجی از حامل های انرژی فسیلی به انرژی های تجدیدپذیر شامل سوختهای زیستی: معکوس کردن روند یارانه های انرژی به نفع تجدیدپذیرها و بهینه کردن مصرف انرژی در بخشهای مختلف از ساختمان تا خودرو: این مهم در ابلاغات مقام معظم رهبری و اسناد بالادستی کشور به کرات مورد تاکید قرار گرفته و محقق کردن آن در کنار راه های های فوق، بسیار حیاتی است.

در پایان، امید است با پذیرفتن اشتباهات و کاستی های گذشته و حال، بهره بردن از علم و تجارب موجود در کشور و جهان، برنامه ریزی و همت مضاعف، تعریف و قرار دادن منافع شخصی افراد جامعه در راستای منافع ملی و تلاش و پشتکار خستگی ناپذیر، حال و آینده نسل حاضر و آینده نسلهایی که مشتاقانه منتظر قدوم مبارکشان هستیم، را بسازیم.

*رئیس کمیته سوخت‌های زیستی ستاد توسعه زیست‌فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

منبع: isti.ir

پایان پیام/23