محمدتقی جغتایی*

ذهن و مغز انسان و کارکردهای آن یکی از حوزه هایی است که در طول دوره های مختلف همواره مورد توجه فلاسفه، دانشمندان و پژوهشگران قرار داشته است. دانشمندان و محققان به دنبال آن هستند که عامه مردم بتوانند از توانایی های مغزشان آگاهی پیدا کنند و به بهداشت و سلامت آن توجه بیشتری داشته باشند و با راه های پیشگیری از کاهش توان جسمی و ذهنی و افزایش توانایی های مغز آشنا شوند.

سرمایه گذاری و حمایت ها در حوزه دانش مغز و علوم شناختی با توجه به کارکردهای آن در حال حاضر در ایران و دیگر کشورهای مختلف روز به روز بیشتر شده و دامنه علوم شناختی و تاثیر گذاری آن در جوامع، ابعاد وسیع تری پیدا کرده است. مطالعات در ارتباط با شناخت مغز فرصتی است که اجازه می دهد جامعه درباره پیشرفت های انجام شده درباره تحقیقات مغزی همانند پیشرفت در تشخیص بیماری ها، درمان و پیشگیری از اختلالات مغزی همچون آلزایمر، پارکینسون، اسکیزوفرنی و افسردگی اطلاعات و آگاهی بیشتری کسب کند.

پس با توجه به اهمیت مغز و علوم شناختی رشته های مختلف دانشگاهی در حوزه علوم اعصاب در سطح مراکز علمی و تخصصی ایجاد شده است. همچنین چهل آزمایشگاه و مرکز علوم اعصاب نیز در مناطق مختلف کشور دایر شده است. همچنین 50 انجمن مغز و شناخت نیز برای توسعه و گسترش دانش علوم شناختی در دانشگاه های کشور در حال فعالیت است.

البته برگزاری «هفته آگاهی از مغز» نیز رویدادی است که با حمایت ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هر سال برگزار می شود تا با اجرای برنامه های گوناگون آموزشی و عملی نسبت به ارتقای بهداشت و توانمندسازی مغز و راه های جلوگیری از کاهش توانایی مغز اطلاع رسانی شود.

از سوی دیگر با حمایت ستاد «پردیس مغز من» راه اندازی شده است تا آگاهی اقشار مختلف مردم به ویژه کودکان، نوجوانان و جوانان را نسبت به ذهن و مغز شاهد باشیم. شاید در نگاه اول اینطور به نظر بیاید که «مرکز علم» نمی تواند جایی برای عموم مردم باشد اما اینطور نیست. مرکز علم نامی است که سال ها پیش برای جدا کردن این مراکز از موزه ها استفاده شد. فرق مهم بین موزه ها و مراکز علم در جملات کلیدی است که برای رفتار بازدیدکنندگانشان به کار می برند. در موزه ها پیاپی گفته می شود و روی لیبل ها و ویترین ها تذکر داده می شود که لطفا به اشیاء دست نزنید در حالی که در مراکز علم درخواست اصلی از بازدیدکنندگان این است که با ابزارها و اشیا کلنجار بروید و به آنها دست بزنید.

واقعیت این است که مراکز علم مکان هایی هستند برای اکتشاف نه برای دیدن و یادگرفتن. مراکز علم جایی هستند که شما با هر سطحی از آگاهی، دانایی، علم، هر مقام، جایگاه و جنسیت و سنی می توانید دریافت خود را از آن داشته باشید. هر فردی در یک مرکز علم می تواند موضوعی را کشف کند و یاد بگیرد. پس مراکز علم به نوعی همچون یک شهربازی یا پارک با موضوع علم است و نتیجه اش یادگیری با لذت.

* مشاور دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری های شناختی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

منبع: isti.ir

پایان پیام/