این فناوری‌ها در بخش‌های مختلف کشاورزی کاربردی هستند و می توانند توسعه یافتگی این صنعت را شتاب دهند. بازارهای آنلاین، تجهیزات مدرن و به روز، راهکارهای پیشرفته، آموزش، سرمایه گذاری‌های هدفمند و غیره از جمله شاخص‌هایی هستند که در این راه کمک‌رسانند.

در ایران هم شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاقی هستند که به حوزه کشاورزی ورود کرده‌اند؛ اما هنوز هم از نظر تعداد و هم از نظر فناوری‌های کاربردی در این حوزه عقب هستیم و به همین دلیل هنوز صنعت کشاورزی در ایران به شکل درست و قابل قبولی توسعه نیافته است و به روش های سنتی اداره می شود.

اهکارهای گوناگون در کشاورزی مدرن

اما در دنیا فناوری‌هایی به کار می رود که به توسعه یافتگی این صنعت کمک کرده است. به طور مثل در زمینه راهکارهای گوناگون در کشاورزی مدرن می توان به «ایجاد امکان جستجو، مقایسه و استخدام موقت کارگزان فصلی مزارع برای انجام فعالیت های کشاورزی و دامداری با استفاده از پلتفرم های آنلاین»، «کاهش نیاز به نیروی انسانی با انجام فعالیت هایی چون چیدن میوه، آبیاری، کوددهی و غیره با استفاده از فناوری های رباتیک» و «افزایش میزان بهره وری به ازای هر متر مربع زمنی با استفاده از از سیستم های کشت به صورت عمودی و در محیط های شهری» اشاره کرد.

 تجهیزات کشاورزی

یکی از عرصه‌هایی که در دنیا به کمک کمک فناوری دگرگرون شده است حوزه تجهیزات کشاورزی است. کشورها برای هوشمندسازی و افزایش بهره وری این تجهیزات به «کشت گیاهان در شرایط کاملا کنترل شده مطابق با نیاز هر گیاه با استفاده از سیستم های نوین کشت» روی آورده‌اند. همچنین «پیش بینی شرایط آب و هوایی با استفاده از تحلیل داده‌های تاریخی و یادگیری ماشین و اطلاع رسانی رویدادهای آب و هوایی به کشاورزان» هم دیگر فناوری کاربردی در این حوزه است.

کشاورزان با «تعیین دقیق میزان آب و مواد مغذی مورد نیاز هر گیاه با استفاده از سنسورها»، «بهینه سازی میزان آبیاری و کوددهی با استفاده از فناوری های رباتیک و اینترنت اشیا»، «تبدیل تراکتورهای سنتی به تراکتورهای خودران با استفاده از فناوری جی پی اس و اینترنت اشیا» و «انجام خودکار بسیاری از فعالیت های کشاورزی مانند تنظیم شرایط محیط، آبیاری و کوددهی در سیستم های کشت نوین و در محیط بسته» به توسعه این حوزه شتاب داده اند.

بازارهای آنلاین

دیگر راهکار فناورانه کشاورزان و مدیران این صنعت برای هوشمندسازی صنعت کشاورزی؛ ایجاد بازارهای آنلاین است که این کار با «ایجاد مزارع کشت(گلخانه‌ای و غیرگلخانه‌ای) در نزدیکی فروشگاه‌ها و مراکز پخش به منظور حفظ تازگی محصولات»، «پلتفرم های فروش محصولات کشاورزی خانگی»، «پلت فرم های آنلاین خرید و فروش تجهیزات استفاده شده و دست دوم» و «پلت فرم آنلاین اجاره تجهیزات کشاورزی» محقق شده است.

تسهیل و بهبود کشاورزی با مشاوره، آموزش و سرمایه‌گذاری

«سیستم های ثبت خودکار وضعیت محصولات و فعالیت های در حال انجام و نمایش این اطلاعات به صورت لحظه‌ای در قالب یک داشبورد مدیریتی»، «پیش بینی میزان برداشت محصولات کشاورزی با استفاده از تصاویر هوایی و پردازش و تحلیل آنها» و «ترویج، آموزش و تامین تجهیزات مورد نیاز کشت پراکنده محصولات کشاورزی در منزل یا محل مصرف» هم راهکارهایی هستند که به بهبود صنعت کشاورزی کمک می‌کنند.

شناسایی چالش‌ها

در حال حاضر مهم‌ترین چالش‌هایی که صنعت کشاورزی در دنیا با آنها دست به گریبان است شامل «تولید بذر، کود و آفت کش از طریق فناوری های روز دنیا به منظور رسیدن به محصول سالم تر و کشاورزی پایدار»، «از دست رفتن حجم زیادی از محصولات و کاهش بهره وری به دلیل عدم اطلاع از وضعیت و نیازهای هر محصول»، «وجود واسطه های متعدد و عدم دسترسی مستقیم به تامین کنندگان، مصرف کنندگان اصلی و تحولات بازار»، «پیچیدگی مدیریت یکپارچه و کارآمد فعالیت های کشاورزی»، «هدر رفتن مقدار زیادی از منابع ارزشمند مانند آب، کود و آفت کش در استفاده از روش های سنتی آبیاری و کوددهی»، «محدودیت منابع و زمین برای تامین نیاز غذایی جمعیت رو به رشد و اثرات مخرب زیست محیطی فعالیت های گسترده کشاورزی و دامداری» و «گران بودن بسیاری از تجهیزات نوین کشاورزی و عدم به صرفه بودن تهیه آن ها برای کشاورزان خرد» می شود.

چالش هایی که تنها با استفاده از تجهیزات مدرن و فناوری های روز قابل رفع است و در ایران هم شرکت‌های دانش‌بنیان و خلاق می توانند پاسخ گوی این نیازها و چالش ها باشند.

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#23