فناوری تحلیل‌گرهای حرکتی، بنای ساخت و توسعه بسیاری از محصولات سینمایی است اما این فناوری به حوزه سلامت نیز راه یافته است و بسیاری از بیماران دارای عارضه‌های نخاعی و حرکتی را در به دست آوردن سلامت یاری می‌کند.

با یک فعال شرکتی دانش‌بنیان که در زمینه تولید این حسگرهای حرکتی  فعالیت می‌کند، همراه می‌شویم و به دفتر کارش می‌رویم. چند کاربر، ایستاده‌اند و سرتاپایشان پوشیده از قطعه‌هایی است که از هرکدام یک سیم جداگانه منشعب شده است. رد سیم‌ها را که می‌گیریم، به رایانه‌ای می‌رسیم که روی صفحه نمایش‌اش، سایه‌ای از حرکات کاربر، شبیه‌سازی شده و نمودارهایی بسته به حرکت کاربر، در نوسان‌اند.  

سایه گسترده موشن‌کپچر از «درمان» تا «سینما»

آن‌طور که سروش باقری مدیر عامل شرکت صنعت نوین میلاش عنوان می‌کند کاربرد تحلیل‌گرهای حرکتی یا موشن کپچرها به حوزه ورزش‌ قهرمانی و حرفه‌ای نیز راه یافته است به طوری‌که ورزشکاران ملی و المپیکی می‌توانند با استفاده از تحلیل‌های ارائه شده توسط این سامانه، رکوردهای ورزشی خود را با اصلاح حرکاتشان ارتقا دهند. همچنین بسیاری از حرکاتی که در محیط واقعی امکان انجام ندارد، با این دستگاه شبیه‌سازی شده و تحلیل‌ می‌شود.

این فعال فناور، اهمیت فناورانه این فناوری را در بیومکانیک و مهندسی پزشکی می‌داند و می‌افزاید: با توجه به نیازی که کشور به این تجهیز داشت، کارمان را به صورت تخصصی در تولید موشن کپچر ایران‌ساخت آغاز کردیم.

کمک به بازتوانی بیماران

موشن کپچر یا ضبط حرکت، فناوری روزآمدی است که کاربردهایش از فناوری زیستی، مهندسی و سینما به درمان بیماری‌های سیستم اسکلتی عضلانی کاربردی گستردش پیدا کرده؛ باقری درباره‌اش بیان می‌کند: کار موشن‌کپچر به زبان ساده مبتنی بر انتقال داده مکانیکی به دیجیتال و تحلیل نرم‌افزاری است.

حسگرهای حرکتی روی اندام‌ها جای می‌گیرند، موقعیت قرارگیری آن اندام را در فضا اندازه گیری می کنند و با ارسال داده‌ها، تحلیلی دقیق از زوایای مفاصل الگوی حرکتی و میزان انحراف ارائه می‌دهند.

باقری، از افزایش روزافزون کاربرد نرم افزار‌های شبیه سازی در علوم حرکتی و بیومکانیک و به کارگیری آن‌ها در آنالیز معیارهای حرکتی می‌گوید و ادامه می‌دهد: آنالیز راه رفتن در بیماران عصبی عضلانی،  بررسی میزان و نوع فعالیت بیماران در دوره بازتوانی کار دیگری است که می‌‌توان به کمک این سامانه انجام داد.

مثلاً برای آن‌که یک جراح ارتوپد بخواهد کودکی مبتلا به بیماری فلج مغزی را جراحی کند، نیاز دارد الگوهای حرکتی بیمار را بداند تا در صدد اصلاح آن بر بیاید؛ به گفته مدیرعامل شرکت بنیان صنعت نوین میلاش، جراح پیش از آن که جراحی خاصی را انتخاب و آغاز کند، از یافته‌های آنالیز حرکتی بهره جسته و سپس تصمیم می‌گیرد چه نوع جراحی را متناسب نیاز، ضعف و الگوی حرکتی بیمار انجام دهد.

رکوردهای بهتر با حرکت صحیح‌تر

اما همان‌طور که پیش‌تر بیان شد، ورزش قهرمانی و شناخت الگوی حرکتی ورزشکاران، یکی دیگر از کاربردهای تخصصی حسگرهای آنالیز حرکت است، به طوری که باقری درباره‌اش عنوان می‌کند: اصلاح و بهینه سازی حرکات و تکنیک های ورزشی برای به طور مثال یک قهرمان المپیکی کارایی مهمی از این دستگاه است که کمک به اصلاح الگوی حرکت ورزشکار، ثبت رکوردهای بهتری را برایش به ارمغان می‌آورد.

به گفته مدیرعامل بنیان صنعت میلاش، آنالیزکننده حرکتی ایران‌ساخت، متشکل از مجموعه‌ای پیچیده از نرم‌افزارها، سخت‌افزارها و میان‌افزارها است.

باقری ضمن اشاره به پیچیدگی فناورانه این محصول می‌گوید: بخش سخت‌افزاری شامل پردازنده، مداردهای الکترونیک و حسگرهای پیشرفته است که به کمک میان‌افزار، پردازنده مرکزی را برنامه‌ریزی و هدایت می‌کند. داده‌های ارسالی به صورت بی‌سیم به یک نرم‌افزار منتقل می‌شوند و پس از تحلیل، یافته‌های راهنما را به کاربر که می‌تواند پزشک، مربی یا کاربر آزمایشگاهی باشد، ارائه می‌دهد.

باقری از منحصر به‌فرد بودن این سامانه در کشور می‌گوید و ادامه می‌دهد: گروه 6 نفره متخصصان فناور این شرکت دانش‌بنیان که همگی در 6 نفر در رشته‌های الکترونیک، بیومکانیک و مکاترونیک دانش‌آموخته‌اند، محصولی را ساختند که نمونه مشابه داخلی نداشته و نمونه‌های وارداتی که محدودند و گران، از همین استانداردها  استفاده می‌کنند. بنابراین، علاوه بر مزیت قیمتی از پشتیبانی داخل کشور برخوردارند در حالی‌که نمونه‌ وارداتی فاقد قابلیت ارتقا و پشتیبانی است.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

24#