دبیر ستاد توسعه فناوری حوزه انرژی یکی از مسائل جدی کشور را نبود داده های دقیق، علمی و تخصصی در زمینه دلائل بروز حوادث طبیعی همچون زلزله و فوران های آتشفشانی دانست و از عزم جدی این ستاد برای راه اندازی کمیته تخصصی پایش مخاطرات طبیعی خبر داد.

 به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری،به دنبال وقوع سیل اخیر در منطقه گزنک استان مازندران برخی شایعات در فضای مجازی و رسانه ها علت این سیل را ذوب شدن ناگهانی یخچال های قله دماوند به خاطر گرم شدن بدنه آن عنوان کرده است.
سال گذشته نیز دو کوهنورد با انتشار فیلمی مدعی شدند که آتشفشان دماوند فعال شده و مواد مذاب بیرون می‌ریزد که این خود واکنش های متفاوتی را از سوی متخصصان و کارشناسان به دنبال داشت.
در این خصوص، محمدجواد بلورچی مشاور عالی و سخنگوی سابق سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور نیز ضمن ابراز نگرانی، احتمال گرم تر شدن بدنه قله دماوند و ذوب شدن برف های روی آن و بوجود آمدن سیل گزنگ را دور از ذهن ندانسته است.
وی در عین حال با بیان اینکه آتشفشان در صورت پایش دائم و مستمر قابل‌پیش‌بینی و قابل مدیریت است، اعلام کرد: متاسفانه هیچ پایشی نه تنها درباره دماوند بلکه در خصوص هیچ یک از آتشفشان‌های دیگر ایران نمی‌شود.
مسئله ای که البته دبیر ستاد فناوری انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری هم به عنوان یک متخصص علوم زمین شناسی به آن اذعان دارد.
کامبیز مهدی زاده فرساد که روز دوشنبه با خبرنگار گروه علمی ایرنا سخن می گفت، افزود: معتقدم با وجود رشد و پیشرفت علم و فناوری در حوزه های مختلف به خصوص ماهواره ها و انواع و اقسام ابزارها و تجهیزات مربوط به جمع آوری داده ها به منظور بررسی، آزمایش و پایش مخاطرات طبیعی، هنوز کارشناسان و متخصصان در کشورمان در اعلام دلیل قطعی یک مخاطره طبیعی همچون سیل، زلزله و یا فوران آتشفشانی با مشکل مواجه هستند.

**تشخیص بروز پدیده آتشفشان مستلزم شناسایی علائم خاص است
مهدی زاده با اشاره به محتمل بودن وقوع زلزله یا فعال شدن و فوران آتشفشان در کشورمان، در عین حال تشخیص بروز این پدیده ها را مستلزم شناسایی یکسری علائم خاص دانست که به زعم وی، این علائم در حال حاضر در کوه آتشفشان دماوند دیده نمی شود.
این کارشناس علوم زمین شناسی تغییر و جابجایی چشمه های آب گرم، افزایش درجه حرارت چشمه های آب گرم، تغییر در پوشش گیاهی منطقه و همچنین بروز آشفتگی و سردرگمی در پرندگان و حیوانات را از جمله مهمترین علائم فوران یک کوه آتشفشانی برشمرد.
مهدی زاده تحلیل برخی از کارشناسان از وضعیت دماوند را بر اساس مشاهده یک کلیپ تهیه شده از سوی چند جوان دانست و گفت: در واقع، مشاهدات این جوان ها مربوط است به خروج گوگرد و گاز متصاعد شده از کوه دماوند و تصور کرده بودند این ها گدازه است که البته تعریف گدازه چیزی دیگری است.

**مخاطرات طبیعی در کشور علمی کنکاش نمی شود
دبیر ستاد توسعه فناوری‌های حوزه انرژی در ادامه با تاکید بر این که بحث پیشگیری بهتر از درمان است، اظهار داشت: ما بایستی مسائلی همچون زلزله و آتشفشان ها را که وقوع آنها در کشورمان نیز پرتکرار است، مورد بحث و بررسی و کنکاش علمی قرار دهیم و طرح بی دلیل و غیر آکادمیک این مسائل در جامعه صحیح نیست.
مهدی زاده ادامه داد: اینکه دلیل یک سیل را فعال شدن آتشفشان دماوند عنوان کنیم، علمی نیست چراکه وقوع این سیل ها در فصول گرم تابستان امری عادی است که حتی ممکن است همراه با گل و لای و تکه های سنگ باشد، بخصوص در برهه حاضر که دمای کره زمین نیز افزایش یافته است، وقوع این نوع سیل های فصلی با افزایش همراه خواهد بود.
وی یکی از چالش های بزرگ در کشور را که گاه باعث تشویش اذهان عمومی و نگرانی مردم می شود اظهارات غیرکارشناسانه و بی اساس برخی افراد تنها بر حسب یکسری مباحث تئوریک در خصوص وقوع سیل، زلزله و فوران آتشفشان ها در برخی خبرگزاری ها، سایت های خبری و شبکه مجازی عنوان کرد.
مهدی زاده با اظهار تاسف از انتشار برخی تحلیل های بی پایه در برخی سایت های خبری گفت: اینکه گفته شده است دمای هوا در تهران 200 تا 300 درجه گرم تر می شود کاملا غیر علمی است چرا که محاسبه براساس دمای گدازه و بر اساس فاصله کیلومتری کوه دماوند با تهران صورت گرفته است.

**فوران تفتان محتمل تر از دماوند
مهدی زاده در ادامه با بیان این که به عنوان یک زمین شناس معتقد است فوران کوه تفتان در سرحد سیستان و بلوچستان شهرستان خاش و وجود گدازه در این کوه در مقایسه با دماوند محتمل تر است، افزود: برخی شواهد مربوط به تفتان در سال 1394 از جمله متصاعد شدن گاز آتشفشانی که به بوی تخم مرغ گندیده شباهت دارد نشانه ای از احتمال فوران این کوه آتش نشانی است که البته از سوی رسانه ها کمتر بدان پرداخته شده است.

**عزم ستاد فناوری انرژی برای ایجاد کمیته پایش مخاطرات طبیعی
دبیر ستاد توسعه فناوری های حوزه انرژی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری نبود اقدامات تخصصی در زمینه حوادث طبیعی همچون زلزله و فوران های آتشفشانی و نبود منابع اطلاعاتی کافی در این زمینه را یکی از مسائل جدی کشور دانست و تصریح کرد: با وجود زحمات زیاد سازمان زمین شناسی که در واقع متولی اصلی این بحث ها در کشور است، این منابع اطلاعاتی برای کشوری که دارای انواع قله های آتشفشانی است و روی کمربند لرزه خیز دنیا قرار دارد، ناکافی است.
این کارشناس علوم زمین شناسی از عزم ستاد توسعه فناوری‌های حوزه انرژی معاونت علمی برای ایجاد یک کمیته پایش مخاطرات و سوانح طبیعی با همکاری سازمان زمین شناسی و حضور جمعی از متخصصان خبر داد، کمیته ای که مسئولیت رصد و پایش دوره ای تغییرات زیست محیطی و زمین شناسی در منطقه را داشته باشد.
مهدی زاده افزود: با راه اندازی کمیته مخاطرات و سوانح طبیعی و پایش اطلاعات می توان ضمن پیش بینی های صحیح، از بروز خسارات مالی و جانی فراوان جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: این کمیته در صورت راه اندازی برای تشخیص فعال شدن یک کوه آتشفشانی ابتدا با بررسی تغییر دمای چشمه های آب گرم و تغییرات پوشش گیاهی و اندازه گیری گازهای متصاعد شده در منطقه بصورت دوره ای اطلاع رسانی می کند. یا ممکن است فعالیت آتشفشانی باعث فعال شدن گسل ها و ایجاد تکان ها و زلزله شدید در تهران شود که ما با ایجاد کمیته پایش می توانیم این مسائل را شناسایی و در راستای مقابله با آن اقدامات مناسب داشته باشیم.