در سراسر جهان ناباروری 8 تا 12 درصد از زوج‌ها را در سنین باروری تحت تاثیر خود قرار می‌دهد و به یک مشکل رایج تبدیل شده است. روش های زیادی برای درمان ناباروری وجود دارد ، از جمله دارو، تلقیح داخل رحمی و لقاح آزمایشگاهی. در سال های اخیر، درمان سلول های بنیادی امیدهای تازه‌ای را در زمینه مدیریت ناتوانی تولید مثل ایجاد کرده است.

سلول های بنیادی نوعی از سلول‌ها هستند که ویژگی تمایز نیافتگی و خود تجدیدشوندگی به انان کمک می‌کند که در شرایط مناسب بتوانند سلول‌های تخصصی تولید کنند. آن‌طور که حسین سلطانی نژاد مدیر فناوری و تجاری سازی ستاد توسعه فناوری سلول‌های بنیادی بیان می‌کند، این سلول‌‌ها در تمامی مراحل جنینی، نوزادی و بزرگسالی وجود دارند و می توانند به انواع مختلفی از سلول‌ها تکثیر شوند.

شیوع در ایران

سلطانی نژاد از نرخ ناباروری در کشورمان می‌گوید و ادامه می‌دهد: شیوع ناباروری در سال‌های اخیر به طور قابل توجهی افزایش یافته است و بیش از 15 درصد از زوج‌ها با این مشکل دست و پنجه نرم می‌کنند.

اما تازه‌ترین گزارش‌ها بیش از 4 میلیون زوج ایران را مبتلا به این عارضه و دارای سابقه ناباروری اولیه و ثانویه گزارش کرده است.این در حالی است که هرسال حدود 90هزار زوج به این تعداد افزوده می‌شود.

 مدیر فناوری و تجاری سازی ستاد توسعه فناوری سلول‌های بنیادی بیان می‌کند در حالی که بسیاری از مسائل در مورد سلول های بنیادی باقی مانده است، سلول های بنیادی بدون شک راه های جدیدی برای درمان ناباروری باز کرده اند.

سلطانی‌نژاد از راهبردهای گوناگون در درمان ناباروری به کمک سلول‌های بنیادی می‌گوید و ادامه می‌دهد: در تمامی دنیا مطالعاتی بر روی روش‌های فناورانه باروری صورت گرفته است و همزمان با این پژوهش‌ها، در کشورمان نیز تیم‌های تحقیقاتی بر روی خصوصیات، ویژگی‌ها و قابلیت‌های سلول های بنیادی خون قاعدگی کار کرده‌اند

در این مسیر بر روی اثربخشی این سلول‌ها در درمان بیماری‌های مختلف از جمله اختلالات تولید مثلی مطالعه شده است، به طوری که در مدل حیوانی در اثر تاثیر حاصل از تزریق این سلول های بنیادی، رشد و بلوغ فولیکول‌های نابالغ به فولیکول‌های بالغ قویا افزایش یافته است.

سلطانی نژاد با اشاره به مزیت‌های دریافت سلول‌های بنیادی از خون قاعدگی ادامه می‌دهد: سلول‌های بنیادی مشتق شده از خون قاعدگی در مقایسه با سایر سلول‌ها مزایای متعددی دارد و گام جدیدی را در سلول درمانی بیماریهای مختلف باز کرده است و می تواند نیازهای بالینی را برطرف سازد.

در این روش پیشرفته برای درمان ناباروری، دوره‌های درمانی مختلفی پیاده سازی می‌شود تا فرزندآوری را ممکن کند. هر زوج به طور میانگین باید تا 3 بار در سال، این عمل را انجام دهد، چرا که احتمال موفقیت این سه سیکل، بین 30 تا 40 درصد است، یعنی ممکن است یک زوج ناچار باشند تا مجدداً این تعداد سیکل را تکرار کنند

وی با بیان این‌که ستاد توسعه فناوری‌ سلول‌های بنیادی، توسعه فناوری‌ سلول‌های بنیادی مشتق از خون قاعدگی را جزو اولویت‌ها قرار داده است ادامه می‌دهد: در حال حاضر بیش از 50 شرکت دانش‌بنیان در حوزه سلول‌های بنیادی و پزشکی بازساختی فعالیت دارند که بخشی از این شرکت‌ها توانسته‌اند با توسعه پژوهش‌های مرز دانش و کاربردی، روش‌های نوآورانه در درمان ناباروری، کشت سلول‌های بنیادی و تمایز سلول برای فرزندآوری را توسعه دهند.

مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

#24