به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری، امروزه محور توسعه اقتصادی، صنعتی، نظامی و حتی اجتماعی کشورها وابسته به صنایع و فناوری‌های پیشرفته‌ای است که عمدتاً محصولات آن‌ها در رشد و توسعه سایر صنایع نقش بسزایی دارد. فناوری‌ میکروالکترونیک یکی از این صنایع پیشرفته است که به تولید ادوات الکترونیکی در ابعاد یک میلیونیم متر و یا کمتر اختصاص دارد. این فناوری کاربردهای بسیاری در صنایع دفاع ملی، مخابراتی، پزشکی، انرژی، خودروسازی و ... دارد که امروزه به ارزش بازاری بالغ بر 664 میلیارد دلار دست یافته‌ است.

با توجه به اهمیت صنعت میکروالکترونیک به عنوان یکی از محرک‌های اقتصاد و سایر صنایع و همچنین از آن‌جا که نیمه‌هادی‌ها و فناوری‌های توانمندساز آن‌ها در سراسر کاربردهای مرتبط با مشتریان، صنعت و دولت فراگیر شده، برنامه ملی میکروالکترونیک تلاش کرده تا با پیگیری و انجام ماموریت‌های «کمک به تدوین اسناد بالادستی سیاست‌گذاری و توسعه صنعت نیمه‌هادی و زنجیره ارزش سیلیکان کشور با همکاری نهادها و دستگاه‌های ذیربط»، «تعریف، تمهید و راهبری طرح‌های پیشران فناوری میکروالکترونیک و زنجیره ارزش سیلیکان»، «برنامه‌ریزی، ایجاد هماهنگی و توسعه ارتباطات موثر بین دستگاهی در سطح ملی برای سیاست‌گذاری مشترک و هم‌افزایی منابع و ظرفیت‌های زنجیره ارزش نیمه‌هادی کشور»، «شکل‌دهی به زیست‌بوم میکروالکترونیک و توسعه اقتصاد دانش‌بنیان با بهره‌برداری حداکثری از زیرساخت‌های موجود و ظرفیت‌های قانونی در حوزه طراحی و تولید بدون کارخانه و با کارخانه صنعت ریزتراشه برای توسعه اندازه بازار و شکل‌گیری زیست‌بوم میکروالکترونیک کشور»، «به‌کارگیری و مشارکت حداکثری ظرفیت‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی برای توسعه صنعت میکروالکترونیک و نیمه‌هادی با هدف ایجاد و راه‌اندازی کارخانه تولید ریزتراشه سیلیکانی و مشتقات آن» و «توسعه همکاری‌های بین‌المللی در توسعه و تولید مشترک و نیز ایجاد زمینه مشارکت‌های مالی، زنجیره تامین و زیرساخت‌های مشترک حوزه ساخت ریزتراشه» قدمی در جهت توسعه صنعت میکروالکترونیک و ایجاد هویت و استقلال صنعت نیمه‌هادی در کشور بردارد.

میزگرد اقتصاد و کسب‌و‌کار میکروالکترونیک در حاشیه‌ پنجمین دوره کنفرانس بین‌الملی میکرو‌الکترونیک با مشارکت پیشکسوتان و نخبگان ایرانی داخل و خارج کشور و حمایت‌های دانشگاه‌های معتبر و برنامه ملی میکروالکترونیک برگزار شد که در آن فعالان و نخبگان صنعت و دانشگاه در زمینه‌های مختلفی از جمله نقش این صنعت در اقتصاد کشور، مزایای کشور برای فعالیت در صنعت میکروالکترونیک، چالش‌ها و راهکار‌هایی برای غلبه بر آن‌ها و ... به بحث و گفت‌و‌گو پرداختند.

تمرکز و عمده نکات مطرح شده در نشست برگزار شده مربوط به بخش طراحی و تولید بدون کارخانه (Fabless) زنجیره ارزش نیمه‌هادی‌ بوده و گریز کوتاهی نیز به مسائل مربوط به بخش‌های دیگر زنجیره ارزش نیمه‌هادی زده شد.

حاضران در این نشست، اذعان داشتند که علی‌رغم اهمیت صنعت میکروالکترونیک در تجارت جهانی و ارتقای قدرت ملی کشورها و برخورداری ایران از بازاری بزرگ‌تر از برخی از کشور‌های اتحادیه اروپا در لوازم الکترونیکی مصرفی و وضعیت مناسب نیروی انسانی تحصیلکرده در حوزه الکترونیک که همگی از مزیت­های کشورمان می‌باشد، تلاش‌های صورت گرفته در این صنعت هنوز نتوانسته به رشد قابل قبولی در کشور برسد.

از دیگر نکات مورد اجماع جمع می توان به اهمیت نقش سیاست‌گذاری‌های بلند مدت و حمایت‌هایی با حداقل اعتبار سالانه‌ یک میلیارد دلاری با افق 10 تا 15 ساله برای پیشرفت در صنعت میکروالکترونیک اشاره کرد به نحوی که این سیاست‌ها و کمک‌ها با تغییرات در بدنه‌ اجرایی کشور دچار تغییر و تحول نشوند تا پس از شکل‌گیری زیرساخت‌های صنعت، اقتصادی مبتنی بر بازار داخل و کشور‌های منطقه شکل بگیرد.

استفاده از فرصت به وجود آمده در بخش مدار‌های مجتمع با کاربرد ویژه  (ASICs) که امروزه از جمله در محاسبات ابری و هوش مصنوعی از تقاضای بالایی در دنیا برخوردار شده، در مقایسه با تولید پرتیراژ ریزتراشه ­های استاندارد از دیگر نکاتی بود که مورد اشاره قرار گرفت. حرکت به سمت ویژه ­بازارها هم از جمله راهکار‌های خلق ارزش افزوده در زمان کوتاه برای کشور است که مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

از جمله‌ چالش‌های مورد بحث در این نشست می‌توان به خطر مهاجرت روزافزون نیرو‌ی کار تربیت شده، انحصارهای فناورانه بین‌المللی متعدد در این صنعت، نبود اطلاعات آماری از قبیل اطلاعات فعالان صنعت و ظرفیت‌های مادی و معنوی کشور، نبود نگاه سامانه‌مند و کوتاه ­مدت­ نگری به صنعت میکروالکترونیک، غفلت و تاخیر در سرمایه‌گذاری و بی‌توجهی به صنعت میکروالکترونیک، بی‌ثباتی سیاست‌ها و مقررات رویه‌های اجرایی ناظر بر کسب‌و‌کار میکروالکترونیک، ضعف اعتماد سازی و نبود مشوق‌ها برای ورود بخش خصوصی به صنعت میکرو‌الکترونیک، کاهش اقبال و علاقه به تحصیل در رشته‌های الکترونیک و عدم توجه به استاندارد‌ها و آزمون‌ های مورد نیاز در عرضه محصولات میکروالکترونیک ساخت داخل به بازارهای صنایع مختلف اشاره کرد.

حاضران در این نشست ابراز امیدواری کردند که با تشکیل اتاق فکری با فرماندهی متمرکز و بهره‌گیری از ظرفیت سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و توانمندی بدنه‌ نخبگانی داخلی هر چه سریع‌تر با برنامه‌ای منسجم به سمت ارتقای جایگاه کشور و خلق ارزش در این صنعت زیرساختی و دارای اهمیت راهبردی حرکت کنند. اقدامی که به زعم آنها باید از دهه‌ها قبل به جدّ مورد توجه سیاستگذاران قرار می­‌گرفت.

#20