در یک سو ارزشمند بودن آنها و در سوی دیگر خطرناک بودنشان قرار دارد. اما محققان دانشگاه صنعتی شریف با پشتیبانی صندوق حمایت از پژوهشگران و فناوران معاونت علمی و فناوری طرحی برای بازیافت این زباله‌ها انجام داده‌اند.

زباله‌های الکترونیکی به دلیل محتوای غنی فلزی‌شان شامل فلزهای خظرناک و ارزشمند و همچنین حجم عظیم تولیدشان مهمترین زباله قرن محسوب می‌شوند که دو تا سه برابر سریع‌تراز سایر جریان‌های زباله‌های شهری در حال تولید است. از این رو کشورهای بزرگ و توسعه یافته اروپایی و آمریکایی این زباله‌ها را به شیوه‌های مخالف قانون بشر به کشورهای جهان سوم می‌فرستند. 75 تا 80 درصد این زباله‌ها از کشورهای اروپایی و آمریکا به کشورهای آسیایی و اروپایی فرستاده می‌شود.

جهنم واقعی زباله‌های الکترونیکی و تأثیرات مخرب آن، نه در چین یا قاره آسیا که جایی در غرب قاره آفریقا و در قلب کشور غنا است. حاشیه پایتخت غنا تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین زباله‌دانی‌های الکترونیکی و مسموم‌ترین محیط‌زیست جهان شده است. اما سوال مهم و اساسی اینجا مطرح می‌شود که این کشورها با علم به ارزش اقتصادی زباله‌های الکترونیکی، چرا آنها را در کشورهای دیگر در حقیقت دور می‌ریزند در حالیکه استخراج فلزات این زباله‌ها به روش هیدرو و پیرومتالورژی روشی نه چندان سخت برای آنان است؟ نکته آنجایی است که آنها به همان اندازه که به ارزش اقتصادی این زباله‌ها آگاهند به میزان مسمومیت و خطر این زباله‌ها اشراف دارند. پس برای بازیافت این زباله‌ها باید اقدامی کرد.

برای استخراج فلزات زباله‌های الکترونیکی با استفاده از روش‌های شیمیایی برای استخراج هر فلز یک معرف شیمیایی باید استفاده شود و هر فلز چرخه و فرآیند مربوط به خود را دارد . اما در روش پیشنهاد شده در این طرح بسیاری از فلزات طی یک مرحله جدا می‌شوند و این به معنای اقتصاد و صرفه کاری است. در روش شیمیایی مقادیر بسیار زیادی اسید نیاز است در حالی که در روش پیشنهاد شده این مقدار به مراتب تقلیل می‌یابد.

در روش شیمیایی به درجه حرارت و فشار خاصی نیاز است که باید به سیستم اعمال شود در حالیکه در روش زیستی قسمت زیادی  از کار در دما و شرایط محیط انجام می‌شود. این روش ساده، ارزان، نوین و اقتصادی است که از مزیت‌های دو روش شیمیایی و زیستی در کنار هم استفاده شده است و یک هم‌افزایی قوی را ایجاد کرده‌اند. در این روش تقریبا تمام فلزات قابلیت استخراج دارند و فقط ممکن است راندمان برخی کمتر باشد در حالیکه در روش شیمیایی هم هر فلزی توانایی استخراج ندارد و هم در صورت استخراج در بسیاری از موارد ممکن است ارزش استخراج نداشته باشد.

همچنین مهم‌ترین ویژگی انجام این طرح رهاندن کشور از شر این زباله‌هاست.

هر اقدام و قدمی برای فرهنگسازی و بازیافت این زباله‌های خطرناک قابل تقدیر است. همچنین که خبری مبنی بر تولید مدال‌های المپیک 2020 توکیو با قطعات بازیافتی کامپیوتری منتشر شد که این اقدام خود یک عمل در راستای حفاظت از محیط زیست و استفاده‌ مجدد از مواد دور انداخته شده نیز محسوب شود. بنابراین توجه به این نکته که این ضایعات می‌تواند فواید بسیاری داشته و به آسانی از کنار آن رد نشویم حائز اهمیت است.

گزارش از مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

پایان پیام/25

اخبار مرتبط:

* ضایعات الکترونیک را دریابیم

* با زباله‌های الکترونیکی چه‌کار کنیم؟

* زباله های الکترونیکی ، تحفه شوم تکنولوژی برای بشر