دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت گفت: دردهای مزمن اغلب به دلیل از بین رفتن و یا تخریب قسمتی از بافت‌ها و سلول‌ها است از این‌رو جایگزینی قسمت‌های دچار آسیب همان‌طور که‌ترمیم آن موضع را به دنبال دارد باعث از بین بردن درد نیز می‌شود.
به گزارش مرکز ارتباطات و اطلاع‌رسانی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، امیرعلی حمیدیه دبیر ستاد توسعه علوم و فناوری‌های سلول‌های بنیادی معاونت علمی در این کنگره گفت: با مراجعه به سایت کارآزمایی های بالینی مشخص می‌شود تاکنون بیش از 300 کارآزمایی بالینی در زمینه سلول‌های بنیادی و درد در جهان ثبت شده است. اگرچه سابقه استفاده از سلول‌های بنیادی به سال 1957 آن هم تنها در درمان سرطان بر می‌گردد ولی امروزه استفاده از سلول‌های بنیادی کاربرد گسترده‌ای یافته است و علاوه بر بیماری‌های خونی بدخیم و غیربدخیم در درمان سوختگی‌ها، زخم و آکنه، نقایص استخوانی، ترمیم غضروف مفاصل و پیوندهای قرنیه کاربرد پیدا کرده است.
حمیدیه توضیح داد:  در درمان دردهای مزمن استخوانی، استئوآرتریت تاندون‌ها و لیگامنت و حتی دردهای عصبی مطالعات فراوانی با استفاده از سلول‌های بنیادی انجام شده که نتایج خوبی نیز در پی داشته است. در حال حاضر درد یکی از معضلات پزشکی جوامع بشری است به‌طوری که یک و نیم میلیارد نفر در سراسر جهان گرفتار دردهای مزن مفاصل و نوروپاتی های هستند. چون این دردهای مزمن اغلب به دلیل از بین رفتن و یا تخریب قسمتی از بافت‌ها و سلول‌ها است از این‌رو جایگزینی قسمت‌های دچار آسیب همان‌طور که‌ترمیم آن موضع را به دنبال دارد باعث از بین بردن درد نیز می‌شود.
وی ادامه داد: مطالعات چند مرکزی، دو سو کور و راندوم شده با مشارکت بیش از 300 بیمار در تعدادی از کارآزمایی های بالینی در مورد دردهای دیسکوژنیک با استفاده از سلول‌های بنیادی مزانشیمی بهبود قابل توجه و معنی‌داری را در کاهش درد و همچنین ترمیم را در آسیب‌های لومبار این بیماران نشان داده است. امید است که به‌زودی چنین کارآزمایی های بالینی در جمهوری اسلامی ایران نیز ثبت شده و تحقیقات در این زمینه آغاز شود تا همگام با سایر کشورهای پیشرو در این زمینه از  کاربرد سلول‌های بنیادی شاهد پیشرفت شگرفی در کشور باشیم.

حذف مدل‌های حیوانی از آزمایش‌ها
در ادامه این کنگره علیرضا شعاع حسنی مدیر فناوری، بازار و تجاری‌سازی ستاد توسعه فناوری‌های سلول‌های بنیادی  معاونت علمی، با عنون ایجاد مدل درد در یک پلیت گفت: یکی از پیشرفت‌های شگرف در زمینه سلول‌های بنیادی با چاپ مقاله‌ای در سال 2006 در مجله معتبر Cell رقم خورد که در آن تولید سلول‌های بنیادی القایی پرتوان از سلول‌های سوماتیک صورت گرفته بود.
به گفته وی، پیشرفت‌های بعدی در زمینه سلول‌های بنیادی القایی و تولید آن در آزمایشگاه‌های دیگر باعث شد ایجاد مدل‌های بیماری‌ها در یک پلیت سلولی امکان‌پذیر شود، بدین معنی که از هر فردی سلول‌های پوست و یا خونی جدا شده و در آزمایشگاه تبدیل به سلول‌های بنیادی پرتوان القایی می‌شود و از این سلول بنیادی پرتوان قابلیت تمایز به سایر سلول‌های بدن وجود دارد که می‌توان داروهای مختلف را بر روی سلول‌های هدف آن دارو به‌طور اختصاصی آزمود و یا غربالگری کرد.
شعاع حسنی بیان کرد: در حال حاضر برای بررسی درد و همچنین داروهای ضد درد از مدل‌های حیوانی استفاده می‌شود که علاوه بر تحمیل درد به این حیوانات، تشابه کامل مکانیسم‌های حس درد نیز با انسان وجود ندارد. از این‌رو دانشمندان با همراهی شرکت‌های بزرگ دارویی از قبیل GSK اقدام به ایجاد مدل درد در یک پلیت با استفاده از سلول‌های بنیادی پرتوان القایی کردند.
وی ادامه داد: در حقیقت نورون‌های حسگر درد تنها با انتقال 5 فاکتور ترانویسی از سلول‌های بنیادی پرتوان القایی ایجاد شده و با اثر محرک‌های مختلف دمایی، شیمیایی و فشار، میزان بروز درد احساس شده توسط این نورون‌های حسگر درد بر اساس رنگ‌آمیزی های خاص و اندازه‌گیری میزان اختلاف پتانسیل ایجاد شده در این سلول‌ها ارزیابی می‌شود.
مدیر فناوری، بازار و تجاری‌سازی ستاد توسعه فناوری‌های سلول‌های بنیادی  معاونت علمی افزود: در حال حاضر پژوهشگران در حال بررسی تأثیر داروهای ضد درد جدید بر روی این مدل‌های رد هستند همچنین مطالعه اختلالات کانال‌های یونی این نورون‌ها و انواع نوروپاتی ها به کمک این مدل خاص مقدور شده است.
پایان پیام/29