سرنخ‌های نقاط همگرایی
فناوری‌هــای همگــرا مجموعــه‌ای از فناوری‌هــای نوظهــور و درحال توســعه هســتند کــه طــی دهه‌هــای اخیــر در حوزه‌هـای علمـی، فنـاوری و کاربـردی مختلـف بـه یکدیگـر پیونـد خورده‌انـد.
در حـال حاضـر همگرایـی فنـاوری نانـو به همـراه مـواد پیشـرفته، فنـاوری زیسـتی، فنـاوری اطلاعـات و فناوری شـناختی، موجـب ایجاد محصـولات جدیـد و پیچیده می‌شـود کـه بـدون ایـن همگرایـی و صرفـا بـا اسـتفاده از ظرفیت‌هـای هر کـدام از فناوری‌هـا به‌صـورت مجـزا، میسـر نیسـت. محصـولات جدیـد و نوآورانـه، عمدتـا حاصـل همگرایـی فناوری‌هـای مختلـف اسـت و دیگـر به‌سـختی می‌تـوان انتظـار داشـت کـه یـک محصـول پیچیـده، فقـط در یـک حـوزه فنـاوری دیـده شـود.
از عنـوان NBIC کـه بـا کنـار هـم گذاشـتن سـرواژه‌هـای فناوری‌هـای مذکـور تشـکیل شـده، بـرای اشـاره بـه همگرایـی فناوری‌هـای اسـتفاده می‌شـود. همگرایــی فناوری‌هــا رونــدی اســت کــه در مراکــز تحقیقاتــی برتــر و شــرکت‌های پیشــرو دیــده می‌شــود.
در ایــن فراینــد، گروه‌هایــی مرکــب از متخصصــان در فناوری‌هــای مختلــف گــرد هــم می‌آینــد و فناوری‌هــا و محصــولات جدیــدی را بــا بهره‌گیــری از دو یــا چنــد فنــاوری نوظهــور توســعه می‌دهنــد کــه همــه ایــن همگرایی‌هــا بــه منظــور رفـع نیـاز جوامـع بشـری اسـت. بدیـن ترتیـب، همگرایـی فناوری‌هـا، یـک فعالیـت انسـانی و اجتماعـی اسـت.
رســالت مرکــز راهبــردی فناوری‌هــای همگــرا وابســته بــه معاونــت علمــی و فنــاوری ریاســت‌جمهوری، توســعه کسـب‌وکارها و محصـولات همگرایـی فنـاوری اسـت.
برای رسـیدن بـه ایـن هـدف، پنـج برنامـه «رصد فناوری‌های همگرا، توانمندی‌ها و تقاضاها و تعریف ماموریت‌های توسعه محصولات همگرا»، «ترویج و فرهنگسازی فناوری‌های همگرا در بین متخصصین، فناوران و افراد مرتبط»، «حمایت از توسعه زنجیره‌های ارزش محصولات همگرا»، «حمایت از توسعه سبد محصول و رقابت‌پذیری توسعه‌دهندگان کسب‌وکارهای همگرا» و «حمایت از شکل‌گیری و توسعه کسب‌وکارهای نوپا» تدوین شده است.
طـی دوره فعالیـت مرکـز راهبـردی فناوری‌هـای همگـرا، مطالعـات کتابخانـه‌ای و ارزیابی‌هـای میدانـی متنوعـی دربـاره نقـاط همگرایـی، همگرایـی فناوری‌هـا و کلان‌روندهـای عمومـی و فناورانـه در سـطح جهانـی و داخلـی انجـام گرفتـه اســت.
نقــاط همگرایــی، تلاقــی دو یــا چنــد فنــاوری از بیــن فناوری‌هــای زیســتی، نانــو، علوم شــناختی و اطلاعــات اســت. طــی بررســی‌های صورت‌گرفتــه، حــدود 20 نقطــه همگرایــی شناســایی شــد و گزارش‌هایــی دربــاره برخــی از آنهـا شامل معرفـی اولیـه تـا تحلیل‌هـای تفصیلـی دربـاره روندهـای جهانـی و توانمندی‌هـای داخلـی تدویـن شـده اسـت.
بعــد از مطالعــه ایــن نقــاط، بــا توجــه بــه پتانســیل‌های ذاتــی و همچنیــن ظرفیت‌هــای کشــور و نیــاز داخلــی، برخــی نقــاط بــه عنــوان حــوزه تمرکــز مرکــز انتخــاب شــده‌اند. مرکــز بــه منظــور توســعه کســب‌وکارها و محصــولات ایــن نقــاط، برنامه‌ریــزی کــرده اســت.
نقــاط همگرایــی از قبیــل چــاپ زیســتی ســه بعــدی، رابــط مغــز و کامپیوتــر، نســل جدیــد توالی‌یابــی و زیســت مهندســی یا زیست‌شناســی مصنوعــی، از جملــه مــواردی بوده‌انــد کــه مرکــز تــلاش کــرده اسـت زنجیـره ارزش محصـولات آنهـا را توسـعه دهـد.
یکـی دیگـر از برنامـه‌های مرکـز، بـه منظـور توسـعه محصـولات و کسـب‌وکارهای همگـرا، برنامـه نوپـای همگـرا اسـت. ایـن برنامـه بسـتری اسـت کـه از طریـق آن، افـراد و گروه‌هایـی کـه بـه نمونـه اولیـه محصـولات همگـرا دسـت یافته‌انـد ، شناســایی شده و در قالــب دوره پیش‌شــتابدهی، بــا مهارت‌هــای کســب‌وکار، ارتبــاط بــا مشــتری و مقدمــات تجاری‌ســازی محصــول خــود آشــنا می‌شــوند.
در ادامــه، محصــولات موفــق ایــن برنامــه بــه ســرمایه‌گذاران معرفــی شده و تـلاش می‌شـود محصـول ورودی بـه برنامـه، در قالـب یـک شـرکت جدیـد یـا در سـبد محصـولات یـک شـرکت دیگـر، بـه یـک محصـول تجـاری تبدیـل شود.
*مدیر ترویج و فرهنگسازی مرکز راهبردی فناوری های همگرا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
منبع: isti.ir
#
Send to friends