در جهان سراسر رقابت امروز، دست یافتن به مزیت رقابتی چه در عرصه خرد بنگاهی و چه در عرصه کلان ملی، به ضرورتی انکارناپذیر بدل شده است. ایران نیز به عنوان کشوری در حال پیشرفت، از این قاعده مستنثنی نیست و ضرورت کسب رقابتپذیری در عرصه ملی و جهانی را درک کرده است. بیشک، یکی از عوامل اساسی در دستیابی به این مهم، ایجاد ارزش افزوده اقتصادی حاصل از نوآوری و تجاریسازی فناوری است. از این رو، حمایت از نوآوری و تجاریسازی فناوری با هدف افزایش سهم تولید دانشبنیان در کشور و بازارسازی مناسب برای آن، یکی از سیاستهای راهبردی و اولویتهای اساسی معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری در دولت یازدهم میباشد. با این حال، افزایش سهم تولید دانشبنیان یک چالش جدی اقتصادی- اجتماعی به شمار میرود. در اقتصاد ایران که در طول سالها، وابستگی به درآمدهای نفتی را تجربه کرده و تبدیل به اقتصادی منبع محور شده است، فاصله گرفتن از چنین روندی، نیازمند تصمیمهایی ورای حوزه علم و فناوری، یعنی حوزههای کلان اقتصاد، صنعت و مدیریت است. تجارب حاصل از دوران تحریم نشان داد هرکجا که تقاضا و نیازی جدی برای نوآوری و فناوری وجود داشته است، خلق فناوری و توسعه محصول نیز با احتمال موفقیت بیشتری همراه بوده است. بر این اساس معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان در سالهای اخیر، تلاش نموده است تا علاوه بر عرضه، جنبه تقاضای نوآوری و فناوری را نیز مورد توجه جدی و حمایت قرار دهد و با ایجاد بنیادهای محکم میان عرضه و تقاضا، زمینههای تحقق اقتصاد دانشبنیان را فراهم آورد.
گواه روشنی بر ضرورت این تغییر را میتوان در جایگاه کنونی داراییها و توانمندیهای علمی و فناوری کشور جستجو کرد. در بسیاری از حوزهها در سالیان گذشته، شاخصهای تولید علم کشور (همچون تعداد انتشارات علمی) رشد قابل توجهی داشته است؛ این در حالی است که شاخصهای توسعه فناوری (برای مثال؛ موارد ثبت اختراع یا تعداد محصولات ارائه شده به بازار) وضعیت چندان مناسبی ندارند. ضعف در حلقههای پایانی فرآیند تبدیل ایده به ثروت و عدم توفیق در تجاریسازی نتایج پژوهش و نوآوری در قالب خدمات و محصولات فناورانه و ارائه به بازار، موجب شده است تا از یک سو، جامعه از مزایای نوآوری و فناوری بهرهمند نشود و در سوی دیگر، پژوهشگران، نوآوران و فناوران نتوانند به طور شایسته از دستاورد تلاشهای خود بهرهمند شوند و بدین ترتیب، نتوانند سهم چندانی از اقتصاد ملی را به خود اختصاص دهند.
در همین راستا، معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان با هدف ارتقای سطح فناوری و توانمندیهای فناورانه داخلی، افزایش توان رقابتی کشور در بازار داخلی و صادرات کالاهای دانشبنیان، ایجاد اشتغال پایدار و اعتمادسازی نسبت به پژوهشهای کاربردی داخلی از طریق سازوکارهای مختلفی همچون؛ برگزاری نمایشگاهها، فنبازارها و رویدادهای فناورانه، اعطای جایزه تجاریسازی به دانشگاهها و مراکز پژوهشی، حمایت از توسعه مراکز نوآوری و شتابدهی فناوری و اجرای طرحهای کلان ملی به این مهم پرداخته است.
معاونت نوآوری و تجاری سازی فناوری با هدف زمینه‌سازی برای توسعه و حمایت از بازار برای محصولات دانشبنیان، توسعه زیست بوم نوآوری و همچنین حمایت از توسعه و پیاده سازی طرح های کلان ملی شکل گرفته است.
این معاونت با توجه به جایگاه فرابخشی خود، شناسایی و کمک به بهره گیری از فرصت های ویژه در جهت رشد و توسعه فناوری های نوین در کشور، سیاست‌گذاری کلان تجاریسازی و نوآوری با همکاری دیگر دستگاهها، برنامه‌ریزی، سازماندهی، مدیریت و نظارت بر فعالیت‌های تجاریسازی و نوآوری در کشور و ایجاد شبکه دانش، صنعت و بازار در نظام ملی نوآوری را به عهده دارد.