محمدعلی ملبوبی
سلامت غذایی همواره به عنوان یکی از شاخص‌های توسعه یاد می‌شود و برای پیشبرد این شاخص تلاش‌های مختلفی صورت گرفته است. اما در این میان استفاده بی‌رویه از کودهای شیمیایی در بخش کشاورزی موجب شده موجی از نگرانی درباره سلامت غذایی در جامعه شکل گیرد.
یکی از مهمترین آسیب‌های استفاده بی رویه از کود و مواد شیمیایی در بخش کشاورزی، آلودگی‌های زیست‌محیطی است که در قالب آلودگی آب‌های زیرزمینی و خاک نمایان می‌شود. ترکیب مواد شیمیایی موجود در برخی کودها با جذب در ریشه گیاه و عمق خاک، موجب مشکلات و بیماری‌های مختلفی در مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی می‌شود.
استفاده از فناوری های جدید در حوزه کشاورزی ضمن کاهش هزینه های تولید، محصولات با ارزش افزوده بالا و قیمت رقابتی می تواند در سلامت محیط زیست نیز بسیار نقش آفرین باشد.
مصرف سالانه دو تا چهار میلیون تن کود شیمیایی در هکتار یک رقم بسیار بالایی است که برای طبیعت و انسان ضررهای جبران ناپذیری خواهد داشت. بنابراین مصرف کودهای شیمیایی با تکیه بر روش های جدید علمی باید متعادل شود و به نظر می رسد برنامه تغذیه تلفیقی بهترین گزینه در این زمینه است.
در این برنامه هدف استفاده از کود شیمیایی، آلی و زیستی به تناسب آنالیز خاک است و اجرای این طرح موجب کاهش ورود کودهای شیمیایی به اراضی کشاورزی در طول زمان خواهد بود. هم اکنون در هر هکتار به میزان ۴۰۰ تا ۶۰۰ کیلوگرم کودشیمیایی در مزارع مصرف می شود در حالیکه استفاده کودهای زیستی بصورت گرمی است یعنی ۱۰۰ تا ۳۰۰ گرم در هر هکتار!
از آنجائیکه افزایش برداشت محصول در هکتار مدنظر است به همین دلیل کودهای شیمیایی به عنوان مکمل در مزارع استفاده می شود. تلفیق کود زیستی وشیمیایی نتایج بهتری نسبت به مصرف تنهایی کودهای شیمیایی و زیستی دارد. از فواید اجرای طرح تغذیه تلفیقی می توان به 110 تا 240 هزار تومان صرفه جویی ناشی از استفاده از کود شیمیایی در هر هکتار اشاره کرد. هم چنین سلامت محصولات کشاورزی بالا می رود و می توانیم شاهد افزایش 10درصدی این محصولات به طور میانگین باشیم.
افزایش مصرف کودهای زیستی و آلی به نسبت کودهای شیمیایی در سال های اخیر همواره مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی بوده ولی تاکنون به نحو شایسته عملیاتی نشده است.
رئیس کارگروه کشاورزی ستاد توسعه زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری
پایان پیام/23